iskanunu.com 
İşçinin, bir iş yerinde sigortalı olarak çalışmaya başladığı tarihten sonra hastalık, meslek hastalığı, analık hali ve iş kazası gibi istirahat raporu gerektirecek bir durum gerçekleştiğinde işçinin ilgili günler için alacağı ücret soru işareti oluşturabiliyor. İstirahat süresi boyunca geçen sürelerde işçinin maddi kaybının önüne geçmek adına belli şartlarda SGK tarafından işçiye rapor için ücret ödenir.
Rapor türüne ve süresine bağlı olarak alınan ücret değişmektedir. İş kazası, meslek hastalığı, analık hali için istirahatli olunan her gün için, hastalık durumunda ise iş göremezliğin başladığı tarihten önceki bir yıl içinde en az doksan gün kısa vadeli sigorta primi bildirilmiş olması şartıyla geçici iş göremezliğin üçüncü gününden başlamak üzere her gün için, rapor parası ödemesi yapılmaktadır. Burada önemli bir nokta, emekli olup, SGDP kapsamında çalışan işçiler rapor parası alamamaktadır.
İşçinin alacağı rapor parası, günlük kazancı esas alınarak hesaplanmaktadır. Buna göre günlük kazanç; iş kazasının olduğu, meslek hastalığında ise iş göremezliğin başladığı tarihten önceki on iki aydaki son üç ay içinde; analık ve hastalık durumlarında ise iş göremezliğin başladığı tarihten önceki on iki aydaki hesaplanacak prime esas kazançlar toplamının, bu kazançlara esas prim ödeme gün sayısına bölünmesi suretiyle hesaplanır.
Son on iki aydaki prim günleri bulunurken dikkate alınmayan süreler bulunmaktadır. Buna göre;
- Herhangi bir sebeple silah altına alınan sigortalının askerlikte geçen hizmet süresi,
- Hükümlülükle sonuçlanmayan tutuklulukta geçen süre,
- İş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık sigortalarından geçici iş göremezlik ödeneği alan sigortalının iş göremediği süre,
- Sigortalının greve iştirak etmesi veya işverenin lokavt yapması hallerinde geçen süreler çalışma süreleri olmadığı için iş göremezlik hesabında dikkate alınmaz.
Sigortalıların iş göremezliğin başladığı tarihten önceki son bir yıl içinde 180 günden az kısa vadeli sigorta primi var ise hastalık ve analık halinde hesaplanan günlük kazanç tutarı, iş göremezliğin başladığı tarihteki günlük prime esas kazanç alt sınırının yani günlük asgari ücretin iki katını geçemeyecektir.
Sigortalıya ödenecek iş göremezlik ödeneği yatarak tedavilerde günlük kazancın yarısı, ayakta tedavilerde ise günlük kazancın 2/3’ü tutarında ödeme yapılır. Bir sigortalıda hem analık, hem meslek hastalığı veya hastalık rapor türleri birleştiğinde geçici iş göremezlik ödeneklerinde en yüksek olarak hesaplanan tutara göre ödeme yapılır.
Örneğin; işçinin 30.000 TL maaşı, ek olarak her ay 2.000 TL prim alıyor olduğunu ve 90 gün SGK prim ödeme günü olduğunu varsayalım.
Buna göre aylık prime esas kazanç; 30.000+2.000= 32.000 TL
Üç aylık prime esas kazanç; 32.000×3=96.000 TL
Günlük kazanç; 96.000/90= 1066,66 TL’dir.
Buna göre çalışana yatarak tedavide bir gün için; 1066,66/2=533,33 TL olarak ödeme yapılır.
Ayakta tedavide ise günlük; 1066,66*3/2=711,10 TL ücret alır.
Son On İki Ay Hesabında Anayasa Mahkemesi Kararı ile Değişiklik
Mevcutta hastalık ve analık hallerinde işçinin son on iki aylık primlerin baz alınmaktadır. Fakat 21.03.2024 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan Anayasa Mahkemesi kararı ile hastalık ve analık hallerinde on iki aylık primlerin değil de son üç aydaki primlerin dikkate alınacağı belirtilmiştir. Anayasa Mahkemesinin kararında, kararın resmi gazetede yayımlandığı tarihten dokuz ay sonra yani 21.12. 2024 tarihinde yürürlüğe gireceği hususuna dikkat çekilmiştir. 21.12.2024 tarihi sonrasında analık ve hastalık raporlarında, rapor ücretleri hesaplamasında son üç aydaki prime esas günlük kazanç, son üç aydaki prim günleri dikkate alınacak ve hesaplamalar buna göre yapılacaktır.
