iskanunu.com 
İlgili Makaleler
Erken emeklilik konusunda binlerce kişinin ısrarlı isteği devam ediyor. İşte erken emeklilik hakkında son açıklama!
Emeklilik için prim günü ve yıl şartlarını tamamlamış ancak yaşı bekleyen emekli adaylarına yönelik çalışmalar ve istişareler devam ediyor. Erken emeklilik çalışmalarında gelinen son nokta ne? Kimler bu haklardan yararlanabilecek?
Kira Beyannamesi
Son gelişmelere göre; Maliye Bakanlığı, emekli ikramiyesi almış olanların kira beyannamesinde istisnayı kabul etmeyecek. Gelir İdaresi Başkanlığı’nın hazırladığı tebliğ taslağıyla birden fazla geliri olanların hangilerinde kira istisnasının kabul edilmeyeceğine açıklık getirildi. Tebliğ taslağında kamudan emekli olan bir kişi örneği verilerek, emekli olması halinde aldığı emekli ikramiyesinin de toplam kazanca dahil edileceği belirtilerek, kira istisnasından yararlanamayacağı kaydedildi.
Vergi Uzmanı Şükrü Kızılot, yasanın zorlandığını belirterek, bu durumdaki kişilerin tebliğ Resmi Gazete ’de çıktıktan sonra 60 gün içinde Danıştay’a iptal davası açabileceklerini söyledi. Geçen yıl elde edilen kira gelirlerinin beyan dönemi 1 Mart tarihinde başlayacak. Maliye 1 milyon 170 bin ev sahibinin beyannamesini önceden doldurmaya hazırlanıyor. İnternet ortamında Maliye tarafından doldurulacak olan beyannameler kira gelirlerinin otomatik olarak beyan edilmesini hedefliyor. Bu arada 2012 yılında çıkarılan bir yasal düzenleme ile de birden fazla gelir elde edenlerin kira istisnasından yararlanmasının önü kapatılıyor. Kira gelirlerinde belli bir sınırın altında kalan kiralar için beyanda bulunulmasına ve vergi verilmesine gerek yok. Kiralarda beyan için sınır 2013 için 3200 lira. Ev sahibi eğer 5 bin lira kira geliri elde etmişse önce 3200 liralık sınır düşülüyor, ardından kalan kazanç için vergi ödeniyor. Yasa 2012 haziran ayında çıktı ama 2013 gelirleri için uygulanacak. 2013 gelirleri için bu sınır 94 bin lira. Gelir İdaresi Başkanlığı’nın hazırladığı 286 numaralı genel vergisi tebliğ taslağında uygulamaya açıklık getirmek için örnekler verildi. Tebliğ taslağında emekli olanların aldığı emekli ikramiyesi de 94 bin liralık sınıra dahil edildi.
Nasıl Uygulanacak?
Taslakta yer alan örnekte, kamu kurumundan aylık 4.490 lira maaş alan Bay H’nin 1 Temmuz 2013’te emekli olduğu 60.140 lira emekli ikramiyesi aldığı ve 2700 lira da emekli maaşı bağlandığı belirtildi. Bay H ayrıca 7500 lira da kira geliri elde etti. Emekli Bay H’nın elde ettiği kira gelirine istisna uygulanıp uygulanmayacağı; 2013 yılında elde ettiği kazançlara göre belirlenecek. Gelir İdaresi Bay H’nin gelirini (6 x 4.490 + 60.140 + 6 x 2.700 + 7.500 = 110.780 TL) hesapladı. Yani Bay H’nin elde ettiği gelirlere emekli ikramiyesi de dahil edildi ve 94 bin liranın üstünde gelir elde ettiği için 7.500 liralık kira gelirine istisna uygulanamayacağı vurgulandı. Çalışma Bakanlığı bürokratlarının hazırladığı çalışmaya göre; yaşının dolup emekli olmasına 2 yıl kalanlar üzerinde ağırlıkla duruluyor. Bu kişilere, alacakları maaşlardan belirlenecek bir yüzdede kesinti yapılarak, emeklilik hakkı verilecek. Yapılan çalışmalarla ilgili ayrıca Maliye Bakanlığı’nın da görüşleri alınacak.
2036’ya Kadar Kademeli Artış
Öte yandan Faruk Çelik, kadınlarla ilgili doğum borçlanması, erkeklerin askerlik borçlanması gibi yeni bazı haklar verildiğini hatırlatarak, bunların ayrı konular olduğunu belirtti. Kademeli olarak emeklilik yaşının 60′a çıkarılmasıyla ilgili geçmiş dönemde yapılan düzenlemenin devam ettiği bilgisini veren Çelik, şöyle konuştu: “Burada vatandaşın mağduriyeti esas değil. Tam tersine bunlar vatandaş merkezli düzenlemelerdir. Türkiye bir anda 60 yaş emekliliği getirmemiştir. 40 yaş emekliliğini kademeli olarak yaparak 2036′lara kadar 60 yaş emekliliğine geçeceğiz. Şu anda gelişmiş ülkeler 67-70 yaş emekliliğini konuşuyor. 2036′ya kadar 60 yaş emekliliğine ancak ulaşacağız. Dolayısıyla ülke ve ülkenin geleceği önemli. Tabii birey olarak bizden talepler olabilir ama talepler kesinlikle ülkeyi karanlığa, sıkıntıya sokacak bir şekilde olmamalıdır.”
Erken Emeklilik Diye Bir Şey Yok
Faruk Çelik, 1999 yılında yapılan düzenlemede, emeklilik süresi 5-10 yıl uzayan çalışanların sorunlar yaşadığını vurguladı. “Bu kişiler için dengelerimizi bozmayacak şekilde bir çalışma yapabilir miyiz?” diye görüşüldüğü sırada hiçbir ilgisi yokken birden erken emeklilik tartışmalarının ortaya atıldığına dikkati çeken Çelik, “Çok net söylüyorum; ‘erken emeklilik’ diye kim söylüyorsa en büyük yanlışı yapıyor. Görüşmemiz erken emeklilikle ilgili değildi. Vatandaşımızın sorununa çözüm bulma adına bir görüşmeydi. Asli görevimizi yaptık ama bu olayın bilen ve bilmeyenler tarafından hiç alakası olmayan bir tarafa çekilmesi bizi üzmüştür” değerlendirmesinde bulundu.
Sandık İştirakçisi Kararı
Anayasa Mahkemesi 5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanunu Geçici Madde 206 hükmündeki “8.9.1999 tarihinde Sandık iştirakçisi olanlardan…” ibaresini iptal etmiştir. (İptal kararı 18 Ocak 2014 Tarihli ve 28886 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır)
Yürürlük Tarihi: 18 Ocak 2015
İptalden önce 206 hükmü;
“8.9.1999 tarihinde Sandık iştirakçisi olanlardan 50 ve daha yukarı yaşlarda bulunanlar, yaş haddi nedeniyle istekleri üzerine veya re’sen emekliye ayrıldıklarında fiili hizmet sürelerinin 10 yılını doldurmuş olmak şartıyla emekli aylığına hak kazanırlar.”
Hükmün uygulanması;
8 Eylül 1999 tarihinde 5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanununa tabi Devlet memuru olarak görevde bulunan, 8 Eylül 1999 tarihinde de 50 ve yukarı yaşlarda bulunan memurlar, 61 veya 65 yaşlarını doldurduklarında şayet 10 yıl hizmetleri var ise yaş haddi sebebiyle istemeleri halinde (65 yaşını dolduranlarda istekle emeklilik olmamakta, resen memurlukla bağlantıları kesilmektedir) emekli aylığı alabilme şansları bulunuyordu. Emekli olmak için gerekli tüm şartların oluştuğu yaşa takılanlar neden emekli olamıyor. Hükümet yaşa takılanları sesini duyacak mı? Anayasa Mahkemesi iptal kararı, emeklilikte yaşa takılan ve bu nedenle emekli aylığı bağlanamayanlara bir kazanım sağlamamıştır. İptal sonrasında 206 hükmünden “8.9.1999 tarihinde Sandık iştirakçisi olanlardan” hükümleri kaldırıldığından, bu kez “50 ve daha yukarı yaşlarda bulunanlar, yaş haddi nedeniyle istekleri üzerine veya re’sen emekliye ayrıldıklarında fiili hizmet sürelerinin 10 yılını doldurmuş olmak şartıyla emekli aylığına hak kazanırlar.” hükmü uygulanacaktır. Ancak, Anayasa Mahkemesi iptal kararının uygulanmasında 1 YIL SÜRE vermiş olduğundan, yeni şekliyle madde 18/1/2015 sonrası ifade edilecektir.
Yeni hükümde 8 Eylül 1999 tarihinde yine 50 ve daha yukarıda yaşlarda bulunanlarda sadece memurluk görevinde bulunulma koşulu ortadan kaldırıldığından, memurluk görevinden ayrılan veya memurluk görevinde bulunanların;
61 yaş + 10 Hizmet Yılı = Emekli Aylığı
Veya
65 yaş (resen emeklilik) + 10 Hizmet Yılı = Emekli Aylığı
Şartını yerine getirirlerse emekli aylıklarının bağlanabileceğini değerlendirmekteyiz. Öz ifade ile her 50 yaşını dolduran memur 10 yıl hizmeti üzerinden emekli olması mümkün olmayacak, 61 yaşını doldurmasını bekleyecektir.
Not: Kalan emeklilik sürenizi hesaplamak için emeklilik.datassist.com.tr adresini ziyaret edebilirsiniz.
