iskanunu.com 
İlgili Makaleler
Tahmini okuma süresi: 2 dk.
Ramazan Ayı (18/6/2015 – 16/07/2015) tüm güzellikleri ile yaklaşmakta iken, işverenleri de bu özel ay boyunca işçilerine sağlayacakları yardımlar ve oruç tutan işçilerine yönelik yemek yerine alternatif yardımlar sağlama metotları, ve bunların bütçelendirilmesi, yönetilmesi ve yasal olarak düzenlenmesi telaşı sarmış durumdadır.
Çalışan işçilere yemek yemedikleri için ayni olarak yemek yardımı veya paket hazırlattırılmak suretiyle (bu pakette süt, yoğurt, yağ, un, şeker, makarna, peynir, salça vb. bulunabilir) yiyecek yardımları ile giyecek ve temizlik yardımları adı altında yapılan yardımlar ile oruç tutmayanlara işyerinde yemek yedirilememesi nedeniyle yemek kartı, çek veya değişik adlarla yapılan yardımların ücret olarak kabul edilmekle beraber, ayni veya nakdi şeklinde yapılan bu yardımların, GVK ve SGK yönünden aşağıdaki şekilde değerlendirilmesi gerekecektir.
Yardımlar Prime Esas Kazanca Dahil Midir?
İşverenlerce, işyerinde, işyerinin müştemilatında yemek verilmek suretiyle sağlanan menfaatler gelir vergisinden istisna olup, stopajsız olarak gider yazılabilecek ve KDV indirimi de yapılabilecektir. Ayni yardım olarak sağlanan bu menfaat aynı zamanda SSGSS Kanunu 80. Md. gereğince PEK (Prime Esas Kazanç) matrahının tespitinde dikkate alınmayacaktır. Ancak tazminat matrahı hesaplamalarında işçiye sağlanmış olan para ve para ile ölçülmesi mümkün akdi ve kanundan doğan, düzenli ve süreklilik arz eden menfaatler de dikkate alınması gerekir ki, ayni olarak verilen yemek de bunlardan biri olmalıdır.
Nakdi Yardımlar
Ramazan ayında dini inanışı gereği oruç tutan ve işyerinde yemek yemeyen işçilere, sadece bu aya özgü olarak nakit veya erzak verilmesi suretiyle sağlanan menfaatler de, SSGSS kanunun 80. Md. gereği nakit olarak verilen yemek yardımında fiilen çalışılan gün başına dönem itibari ile geçerli olan asgari ücretin günlük tutarının yüzde 6’sına kadar olan kısım PEK matrahının tespitinde dikkate alınmayacak, aşan kısım ise PEK matrahına konu edilecektir. Ancak nakit olarak verilen yemek yardımları GVK 61. Md. gereği ücretten sayılarak gelir vergisi kesintisine tabi olacaktır.
Ayni Yardımlar
Yardımın erzak olarak (ayni) verilmesi durumunda, yine SSGSS kanunu 80. Md. gereği ayni yardım statüsünde sayılan bu yardım PEK matrahının tespitinde dikkate alınmayacaktır. Ancak, GVK 63. Md. gereği “Hizmet erbabına verilen ayınlar, verildiği gün ve yerdeki ortalama perakende fiyatlarına göre; konut tedariki ve sair suretle sağlanan menfaatler, konutun emsal kirasına veya menfaatin emsal bedeline göre değerlenir.” hükmü gereğince, fatura bedeli net tutar olarak kabul edilip, gelir vergisine tabi tutulacaktır.
Kupon ve Çekler
Ramazan ayında, yemek yardımını erzak veya nakit olarak vermeyi tercih etmeyip, bu yardımı özel şirketler aracılığı ile yemek kuponu ve çekleri karşılığında sağlayan işverenler, SSGSS kanunu 80. Md. gereğince, bu yardımlar, ayni yardım statüsünde sayıldığı için PEK matrahı tespitinde dikkate alınmayacaktır. 2015 senesi için fiilen çalışılan günlere ait yemek çeki/kuponu bedelinin bir günlük tutarının ise 13.00 TL’ye kadar olan kısmı gelir vergisinden istisnaya konu edilebilecektir. (fiilen çalışılmayan günler için de yemek bedeli ödenmesi halinde, bu ödeme istisna kapsamının dışında kalmalıdır.)
Bu istisnadan yararlanılabilmesi için, yemek yardımının fiilen çalışılan günler karşılığında verilmesi ve personelin çalıştığı günlerde yemek yeme ihtiyacına yönelik olarak verilmiş olması şarttır. Aksi takdirde, verilen yemek çeki/kuponu ile yemek yeme ihtiyacı yerine, farklı ürün ve hizmetlerin satın alınması durumunda bu alışverişe ait tutarlara ilgili istisna bedelinin uygulanmayarak, ücret gibi değerlendirilmesi ve gelir vergisine tabi tutulması gerekir.
