iskanunu.com 
İlgili Makaleler
Tahmini okuma süresi: 5 dk.
2012’den itibaren Genel Sağlık Sigortası’nın zorunlu hale gelmesinden sonra tescili yapılan ancak gelir testine gitmeyenlerin bu nedenle tavandan hesaplanan borçlarını düzeltmek için 30 Eylül’e kadar süresi var.
Sosyal güvencesi olmayan ve 1 Ocak 2012 tarihinde uygulanmaya başlanan zorunlu Genel Sağlık Sigortası (GSS) tescili yapıldığı halde bugüne kadar hiç gelir testi yaptırmayanlar için tanınan başvuru süresi 30 Eylül’de sona erecek. Bayram tatilinden sonraki 3 gün içerisinde gelir testi başvurusu yapmayanlar, bugün için aylık 305,6 TL olan tavandan hesaplanan GSS prim borçlarını cezasıyla birlikte ödemek zorunda kalacak. GSS prim borcu bulunanlar hastalandıklarında sağlık hizmetlerinden de yararlanamayacak.
Sosyal Güvenlik Yasası uyarınca 1 Ocak 2012 tarihinden itibaren Türkiye’de yaşayan herkes Genel Sağlık Sigortası kapsamına alındı. SSK’lı, Bağ-Kur’lu veya Emekli Sandığı statüsünde çalışmakta olanların GSS için ayrıca bir işlem yapmalarına gerek bulunmuyor. Onların GSS primleri doğrudan kesiliyor.
ÖĞRENCİLİĞE AİT BORÇLAR SİLİNİR
Esas sıkıntı, sosyal güvencesi olmayanlarda ve öğrenimlerini tamamlamış genç erkeklerde yaşanıyor. Bekâr kız çocukları ailelerinin üzerinden GSS’li gösterildiği için onlar açısından borç söz konusu olmuyor.
Çoğu kişi hâlâ GSS’nin zorunlu olduğunu bilmiyor. Özellikle öğrenimlerini tamamlamış gençler, aileleri üzerinden sağlık hizmeti almaya devam edebileceklerini düşünüyor. Oysa okullarını bitirdikleri andan itibaren GSS primi ödemekle yükümlü hale geliyorlar. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) artık herkesin bilgilerine elektronik ortamda ulaşabildiği için 18 yaşına girenleri ve kimin hangi tarihte okuldan mezun olduğunu elektronik ortamda görebiliyor. 18 yaşına girdikten veya okuldan mezun olduktan itibaren de takvim işlemeye başlıyor. Yasanın emrettiği sürelerde gelir testi yaptırmamış olanların adlarına, onların haberi olmasa da tavandan prim borcu yazılmaya başlanıyor. Tebligat da yapılmadığından borcun birikmekte olduğundan haberdar olunmuyor. Ne zaman ki hastalanıp bir sağlık kuruluşuna başvurulursa o zaman borçlu olunduğu öğrenilebiliyor.
Genel sağlık sigortası prim borcu sorgulanırken özellikle üniversite bitirdikten sonra yüksek lisans veya doktora yapanlara fazladan borç çıkabiliyor. Hâlbuki yasaya göre yüksek lisans ve doktora öğrenimi de üniversite eğitiminden sayılıyor. Dolayısıyla yüksek lisans ve doktorada 25 yaşına kadar olan süreler için prim alınamaz. Bu dönemlere ilişkin yanlışlıkla çıkarılan prim borcunu sildirmek için öğrenim belgeleriyle birlikte SGK’ya başvurulması gerekiyor.
GELİR TESTİNDE NELER DİKKATE ALINIYOR?
Sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakıfları beyanlar ve devlet kurumlarından topladığı (aileye kayıtlı tapu, otomobil, anne babanın geliri, ailenin harcamaları gibi) verilerle, ailede kişi başına düşen geliri hesaplıyor.
TESTTEKİ GELİRE GÖRE 4 YILLIK BORÇLAR YENİDEN HESAPLANACAK
Gelir testinde aile içinde kişi başına aylık gelir 424,50 TL’nin altında olursa, primler devlet tarafından karşılanıyor. Bu kişiler için daha önce çıkarılmış borçlar da tümüyle siliniyor. Hane içerisinde kişi başına düşen aylık gelir 424,50 TL 1.273,50 TL arasında ise aylık 50,90 TL prim ödenmesi gerekecek. Kişi başına aylık gelir bin 273,50 TL ile 2.547 TL arasında olanlar aylık 152,80 TL prim ödeyecek.
Hane içerisinde kişi başına aylık geliri 2.547 TL’nin üzerinde olanlar ise tavandan, yani aylık 305,60 TL prim ödeyecek. Gelir testine girmeyenlere ise doğrudan aylık 305,60 lira prim borcu çıkarılıyor.
Torba yasadaki af maddesi uyarınca, gelir testi sonucunda aylık 50,90 lira prim ödemesi gerektiği tespit edilenlerin 1 Ocak 2012 tarihinden bu yana olan borçları yeniden hesaplanacak. Kabaca bir hesaplamayla, tavandan 45 ay borç çıkarılanların 13.750 TL ödemesi gerekirken, gelir testi sonucunda aylık 50,90 TL prim ödemesi gerektiği tespit edilenlerin geçmişe dönük borcu 2.290 TL indirilecek. Gecikme cezası ve faizleri de silinecek.
YURTDIŞINDA YAŞAYANLARDAN PRİM ALINAMAZ
Öğrenim görmek veya çalışmak için yurtdışına gidenlerin Genel Sağlık Sigortası sonlandırılabiliyor. Bu nedenle yurtdışında bulunulan süreler için GSS primi ödenmesine gerek bulunmuyor. Fakat yurtdışında yaşadığı halde Adres Kayıt Sistemi’nde yer alan resmi ikametlerini yurtdışına taşımamış olanlara da borç çıkarılabiliyor.
Borçlu duruma düşmemek için çalışmak amacıyla yurtdışına gidenlerin resmi ikametlerini de taşımaları gerekiyor. Öğrencilerin resmi ikametlerini taşımalarına ise gerek bulunmuyor. Resmi ikametlerini taşımadıkları için haklarında borç çıkarılmış olanların ise çalışma belgesi, konsolosluktan alınacak belge, yurtdışına gidiş-dönüş tarihlerini gösteren belgelerle başvurmaları halinde borçlarını sildirmeleri mümkün.
Kaynak: Habertürk
