2022 Yol ve Yemek İstisna Tutarları

Asıl ücret dışında çalışanlara işverenler tarafından sağlanan ek menfaatlerden en yaygın olanlar yemek ve yol yardımlarıdır. Bu yardımların 2022 yılı bordro parametrelerine göre gelir vergisi ve SGK istisnaları nasıl uygulanacak?

Yemek Yardımlarının Gelir Vergisi ve SGK İstisnaları

İşveren çalışanın yemeğini karşılamak istediğinde bunun birden fazla seçeneği vardır.

• Kendi bünyesinde yemekhane hizmeti verebilir,
• şirket bünyesinde yemek verilmesi için bir firma ile anlaşabilir,
• şirket dışında bir işletmeyle yemek servisi için anlaşılabilir
• bordroda nakit olarak yemek parası ödemesi yapılabilir
• işçiye restoran ve lokantalarda yemek yiyebilmesi için yemek kartı ya da yemek kuponu verilebilir

Bahsedilen yöntemlerin her biri için sigorta ve gelir vergisi tarafında farklı istisna ve muafiyet tanımlamaları yapılmıştır.

2022 yılının asgari ücret tutarının netleşmesi ile birlikte sigorta tarafındaki istisna rakamı belirlendi. Ardından 21 Aralık 2021 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan Gelir Vergisi Genel Tebliği/Seri No:317 ile gelir vergisi tarafındaki yemek ve yol yardımı istisna tutarları belirlenmiş oldu:

Yemek İstisnası Nasıl Uygulanır?

Nakit Yemek Parası: İşçiye nakit olarak bordrosunda ödenen yemek parası, gelir vergisine tabidir. SGK açısından ise, iş günü bazında günlük asgari ücretin %6’sı kadarı PEK matrahından istisna edilir, üzerinden SGK primi hesaplanmaz.

Yemekhane Hizmeti ve Şirket Dışında Bir Kuruluşta Yemek Hizmeti: İşçiye yemek hizmetinin bizzat yemek olarak sunulmuş olması bir ayni yardım niteliği taşıdığından bu yardım üzerinden SGK primi hesaplanmaz. Gelir vergisi açısından da istisna olarak belirlenmiş bu yardımın bedeli, hiç bordroya eklenmeden muhasebeleştirilir. Fakat kıdem ihbar tazminatı hesaplamalarında yemek bedelin çalışanın giydirilmiş ücretine eklenmesi esastır.

Yemek Kartı/Yemek Kuponu: Çalışana nakit olarak ödenmemiş, yemek kartına yüklenmiş ya da yemek kuponu olarak verilmiş yardımlar ise, SGK tarafından sadece yemek hizmeti satın alınabilen bir araç olduğundan ayni yardım olarak değerlendirilir ve tutar ne olursa olsun üzerinden SGK primi hesaplanmaz, prime esas kazanca dâhil edilmez. Gelir vergisi tarafında ise, her yıl yeniden belirlenen rakamlar üzerinden iş günü bazında günlük vergi muafiyeti uygulanır. Bu tutar 2022 yılı için 34 TL olarak belirlenmiştir.

Yol Yardımı İstisnaları Nasıl Uygulanır?

Yol yardımlarının 3 şekilde işçiye sağlanması mümkün.

Nakit Yol Parası: İşçiye nakit olarak bordrosunda ödenen yol parası, hem gelir vergisine hem de SGK’ya tabidir. Hiçbir istisna uygulanmaz.

Servis Hizmeti: İşçiye yol parası vermeden, onu işe götürüp getirecek bir araç temin edilmesi bir ayni yardım niteliği taşıdığından bu yardım üzerinden SGK primi hesaplanmaz. Gelir vergisi açısından da istisna olarak belirlenmiş bu yardımın bedeli, hiç bordroya eklenmeden muhasebeleştirilir. Fakat kıdem ihbar tazminatı hesaplamalarında servis bedelin çalışanın giydirilmiş ücretine eklenmesi esastır.

Toplu Ulaşım Kartı/Bileti: Çalışana nakit olarak ödenmemiş, yol kartına (Akbil, Kentkart vs.) yüklenmiş ya da bilet olarak verilmiş yardımlar ise, SGK tarafından ayni yardım olarak değerlendirilir ve tutar ne olursa olsun üzerinden SGK primi hesaplanmaz, prime esas kazanca dâhil edilmez.

Yol yardımının kart ya da bilet olarak verilmesi ile ilgili 2020 yılından itibaren geçerli olan yeni düzenleme ile birlikte, iş günü bazında gelir vergisi istisnası uygulamak da mümkün oldu. Bu tutar 2022 yılı için 17 TL olarak belirlendi.