iskanunu.com 
İlgili Makaleler
10.06.2014 tarih 29026 Sayılı Bankalar ve Kamu İdareleri Tarafından Yapılacak Olan Sigortalılık Kontrolü ile Kurum ve Kuruluşlardan Alınacak Bilgi ve Belgelere Dair Tebliğ daha önce de sitemizden duyurduğumuz üzere yayınlamıştı. Bankacılık İşlemlerinde Banka ve SGK İş Birliği sağlanmıştır. 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 8. Maddesinin yedinci fıkrası ile 100. Maddesi ile,bankalar ve kamu idareleri ile diğer kurum ve kuruluşların, işlem yaptığı kişilerin sigortalılık bakımından tescilli olup olmadığını kontrol etme yükümlülüğü ve bu yükümlülüğe istinaden işlem yaptığı kişilerin kimlik bilgilerinin Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirilmesi, ayrıca Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından kişilerin sosyal güvenliklerinin sağlanması amaçlanmıştır.
Kayıt Dışı İstihdam İle Mücadele Genelgesi ile bankalar tarafından çalışanların kimlik bilgileri, işyeri unvanı ve adresi bilgileri, ücret bilgileri, varsa meslek bilgileri, işe başlama tarihi SGK’ya gönderilecektir. Banka bilgileri ile Sosyal Güvenlik Kurumu kayıtları hizmetler ve prime esas kazançlar yönünden karşılaştırılacaktır. Bu şekilde kayıt dışı istihdam ın önüne geçilmesi planlamaktadır.
Maaş Ödemesi Bankalar Aracılığıyla Yapılan Kişiler
Anılan Genelge ile; kurumca elektronik alt yapı sağlanıncaya kadar bankalar, kamu kurumları hariç olmak üzere maaş ödemesi yapılanlara ait çalışan kişilerin T.C. Kimlik Numaralı işyeri sahibi/işyeri çalışanı ayrımlı kimlik bilgileri, çalışılan yerin unvanı ve açık adresi bilgileri ile ödenen ücret bilgileri, varsa meslek bilgileri, işe başlama tarihi bilgileri ile birlikte iller bazında Kuruma gönderilir.
Kendisine maaş ödemesi yapılan kişiler ile ödeme dönemi ve ödeme tutarını gösteren veriler bankalardan alınıp,Sosyal Güvenlik Kurumu kayıtlarında söz konusu kişiler için bildirilen hizmetler ve prime esas kazançlar incelenerek, hizmetlerin hiç bildirilmediği veya kazançların eksik bildirildiği hususları araştırılarak ortaya çıkabilecek prim kaybının ve sigortalılar açısından ise kayıt dışılığın önüne geçilmesi amaçlanmaktadır.
Söz konusu maaş ödemelerinin özel ya da kamu sektörü arasında işlem yönüyle herhangi bir temel farklılığının bulunmadığı, özel sektörün “firma” olarak, kamu kurumlarının ise “kurum” olarak ifade edildiği, firmaların yada kurumların maaş ödemesi işlemlerini banka aracılığı ile yapabilmesi için DTO (Dosya Transfer Otomasyon) Sistemi adı altındaki portal üzerinden yetki verilen kullanıcılar aracılığı ile işlemlerini gerçekleştirebildiği, ilgili ödeme listelerinin elektronik ortamda girişinin sağlandığı bir sistemin var olduğu, özel sektör firmalarının listelerinin excel formatında alındığı, kamu kurumlarından ise say2000 muhasebe sistemi üzerinden txt formatında alındığı, web ortamından gönderilen listelerde ilgilinin hesap numarası, TC kimlik numarası, ödeme türü ve net ödenen miktarların bulunduğu, söz konusu maaş ödeme anlaşmalarının hem özel hem de kamu sektörü için belirli bir protokol kapsamında yapıldığı ve sözleşme kapsamında belirlenen hesaptan ödenebildiği, web ortamından gönderilen listelerin bankalarda teknik personel tarafından görüntülenebildiği, maaş ödemesi yapan firma yada kurum yaptığı işlemlerin onaylı olmasını istediğinde bankaya yazılı olarak bildirilen toplam ödeme miktarının web üzerinden gönderilen ilgili maaş ödeme rakamlarıyla kontrolünün sağlanarak ödemelerin onaylandığı, ayrıca bankadan onay olmaksızın işverenlerin bu ödemeleri tek liste ile gerçekleştirebildikleri, ödeme türlerinde Maaş, Ek Ödeme, Vergi İadesi, Promosyon, Burs ve diğer kodlarının bulunduğu, bu kodların hem özel de hem de kamuda aynı olduğu,
Ayrıca firma ya da kurumlar tarafından gönderilen listeler tamamen ilgililerin beyanları doğrultusunda gerçekleştirilen işlemler olduğundan herhangi bir sorgulama söz konusu olmadığı, firma ve kurumlarca ilgililerin banka hesaplarına gönderilen miktarların hiçbir kıstasa bağlı olmaksızın maaş koduyla gönderilebildiği, maaş nevi olmayan ödemelerin de maaş koduyla gönderilmesinde bir engel bulunmadığı, dolayısıyla maaş ödemesi adı altında Sayıştay’a gönderilen listeler kendilerine ilgili firmalar tarafından maaş ödemesi koduyla (M) gönderilen kişilere ait bilgiler olabileceği, söz konusu bilgilerin gerçekten kendisine maaş ödemesi olarak bildirilen kişiler olabileceği gibi maaş ödemesi kodu seçilerek ilgili firmanın havale gönderdiği kişiler de olabildiği, (eft ücreti ya da havale ücreti olmadığından firmaların bazı düzenli ödemelerini bu kanalı kullanarak yapabildiklerinden)tespit edilmiştir.
Kısacası bankanın söz konusu maaş ödeme sisteminde sadece aracı olduğu, başkaca bir bilgi tutulmadığı, bilgilerin işverenler tarafından yapılan beyanlara göre gerçekleştirildiğinden gerçeği yansıtıp yansıtmadığının ancak işverenlerden teyit edilmesi halinde açıklanabileceği ifade edilmiştir.
Buradan da anlaşılıyor ki maaş ödemesi adı altında ilgililere ödenen miktarların işverenlerin takdirinde gerçekleştirilen beyan esasına dayalı işlemler olduğu, başka ödemelerin de maaş kalemi adı altında yapılabilmesi mümkün olabileceğinden, söz konusu ödemelerin sigortalılığın sağlanması hususunda tek başına kullanılmasının yeterli olamayacağı sonucu çıkarılmaktadır.
Buna göre bankalardan alınan bilgiler ile Kurum kayıtları karşılaştırılarak 5510 Sayılı Kanunun 4. Maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında çalışanlar açısından hizmet akdinin unsurlarının oluşup oluşmadığı, 5510 Sayılı Kanunun 4. Maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında çalışanlar açısından ise ilgili vergi daireleri ile gerekli yazışmalar yapılması veya diğer kurum ve kuruluşların işlemlerine konu olması halinde ilgili kurum ve kuruluşlarla yazışma yapılarak gerekli işlemler yapılacaktır.
Söz konusu işlemlere ait diğer detaylar KADİM yazımının içerisinde program kılavuzunda belirtilecektir.
Örneğin; X bankasından alınan listede 1111111111 vergi numaralı A gerçek kişisine, 22222222222 T.C. kimlik numaralı B gerçek kişisine ait işyerinden, 2014/8 döneminde banka maaş ödeme (M) koduyla 600,00 TL ödeme yapıldığı bilgisi yer almaktadır. Kurumumuz kayıtları kontrol edildiğinde A’nın B’ye ait işyerinden belirtilen dönemde sigortalı bildirilmediği anlaşılmıştır. Yapılan incelemeden sonra B’ye ait işyeri adresine iadeli/taahhütlü Ek-1 de bulunan tebligat gönderilerek ödemenin sigortalı sayılmayı gerektirecek bir nitelikte olup olmadığı hususları ile itirazlara ilişkin hükümler konusunda yapılacak işlemler belirtilecektir.
