Vergi iadesinin yerine getirilen asgari geçim indiriminden faydalanamayan teşvikli illerdeki işçilerin durumu belirsiz. TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda bugün görüşülmesi beklenen Amme Alacaklarının Tahsili Usulü Hakkında Yasa Tasarısı’nda yer alan ancak alt komisyonda milletvekillerinin itirazına neden olan uygulama tasarıdan çıkarıldı. Tasarı, Başbakanlık’tan TBMM’ye gönderilirken asgari geçim indiriminin yüzde 40’ının bu işçilere verilmesi öngörülüyordu. Ancak bu oran alt komisyon çalışmaları sırasında milletvekillerine az geldi ve oranın yükseltilmesi istendi. Gelir İdaresi yetkilileri ise oranın belirlenmesine artık “siyasi irade”nin karar vereceğini söylediler.
Vergi iadesini kaldıran ve yerine asgari geçim indirimi getiren 5615 sayılı Yasa 28 Mart 2007 tarihinde çıktı. Uygulama ise 1 Ocak 2008’de başladı. Ancak 5084 sayılı Yasa kapsamında olan 49 teşvikli ildeki işçilerin asgari geçim indiriminden yararlanamayacağı anlaşıldı. Teşvikli illerde işçiler, çok az vergi ödüyor veya hiç ödemiyor. 49 il içinde, normal yerlerdeki işçilerin Gelir Vergisi’nin yüzde 80’i, organize sanayi bölgeleri (OSB) ile endüstri bölgelerindeki Gelir Vergisi’nin ise yüzde 100’ü beyan edilmiyor ve ödenmiyor. Bu durumda, bu illerdeki işçilerin büyük bir bölümü asgari geçim indiriminden yararlanamıyor.
Yaklaşık 150 bin kişiyi ilgilendirdiği tahmin edilen bu durum için yasa tasarısına madde konuldu. Amme alacaklarını düzenleyen tasarının 8’nci maddesinde bu düzenleme yer aldı. Başbakanlık’tan TBMM’ye gönderilen tasarıda yer alan bu madde TBMM Plan ve Bütçe Alt Komisyonu’ndan çıkarıldı.
Üst komisyon raporunda da konuya değinilerek, “Gelir Vergisi Kanunu’nun 23’nci maddesinde yer alan asgari geçim indirimi uygulamasından 5084 sayılı kanun kapsamında çalışan işçilerin ne şekilde yararlanacakları hususu gündeme getirilmiş ancak bahse konu hususun Plan ve Bütçe Komisyonu’nda değerlendirilmesine karar verilmiştir” denildi. Alt komisyonda milletvekillerinin işçilere yüzde 40 olarak uygulanacak asgari geçim indirimi oranını az bulduğu, oranın komisyonda yükseltilebileceği belirtildi. Şu anda asgari geçim indirimi bekar bir işçi için 45.63 YTL. Evli ve eşi çalışan bir çalışan 61.56 YTL, eşi çalışmayan dört çocuklu bir çalışan ise 77.57 YTL asgari geçim indirimi alıyor.
Teşvikten faydalanan iller
Adıyaman, Afyon, Ağrı, Aksaray, Amasya, Ardahan, Artvin, Bartın, Batman, Bayburt, Bingöl, Bitlis, Çankırı, Çorum, Diyarbakır, Düzce, Elazığ, Erzincan, Erzurum, Giresun, Gümüşhane, Hakkari, Iğdır, Kahramanmaraş, Karaman, Kars, Kastamonu, Malatya, Mardin, muş, Nevşehir, Niğde, Ordu, Osmaniye, Rize, Siirt, Sinop, Sivas, Şanlıurfa, Şırnak, Tokat, Trabzon, Tunceli, Uşak, Van, Yozgat.
Kaynak: Referans Gazetesi