Emekli olup, çalışmaya devam etmek ülkemize özgü karakteristik uygulamalardan birisidir. Diğer ülkelerde emeklilerin çalışmaya devam etmesi uygulaması alışılmış bir konu değildir. Sigortalıların en çok merak ettiği konu, emekli olup sosyal güvenlik destek primi ödeyerek çalışanların emekli maaşlarının artıp artmayacağıdır.SGK mevzuatına göre 01.10.2008 tarihinden sonra ilk defa sigortalı olanlar, SGDP ödeyerek 4/a (SGK) sigortalısı olarak çalışamayacaklardır.
01.10.2008 tarihinden önce iştirakçi veya sigortalı olanlar, vazife malullüğü, malullük ve yaşlılık veya emekli aylığı bağlananlar ile SGDP ödeyerek çalışmaya devam edenler, özel sektör işyerlerinde 5510 sayılı kanun yürürlüğe girdikten sonra da 4/a kapsamında SGDP ödeyerek çalışabileceklerdir.
01.10.2008 öncesi SSK’lıların destek primi
5510 sayılı kanun ’un 4/ (a) bendi kapsamında (SSK’lı) çalışanlar için sosyal güvenlik destek primi prime esas kazançlar üzerinden kısa vadeli sigorta kolları prim oranına yüzde 30 oranının eklenmesi suretiyle bulunan toplamdır.
Yüzde 7.5 sigortalı, 22.5 işveren hissesidir. SGDP haricinde ayrıca kısa vadeli sigorta kolu (yüzde 1-6.5) primi eklenecektir.
Emekli olup SSK kapsamında destek primi ödeyenler için toplam olarak yüzde 30+ 1-6.5 (kısa vadeli sigorta kolu) ödenmesi gerekmektedir. Bunlar hakkında sadece iş kazası ve meslek hastalığı sigortası hükümleri uygulanır. Emekli olup, destek primi ödenen süreler emekli aylığını arttırmaz ve toptan ödeme yapılmaz.
Bağ-Kur SGDP uygulaması
Bağ-Kur SGDP uygulaması değişti ve artık 4/b (Bağ-Kur) kapsamında çalışmaya başlayanların sosyal güvenlik destek primleri, 01.10.2008’den beri SGK’dan almakta oldukları emekli maaşlarından kesilmektedir. Emekli maaşlarından kesilecek sosyal güvenlik destek primi tutarları, 2011 yılından itibaren yüzde 15 oranında uygulanmaktadır.
Bağ-Kur’luların sosyal güvenlik destek priminin üst sınırı 4(b) sigortalılarına her yıl ocak ayında ödenen en yüksek yaşlılık aylığından alınabilecek tutardır.
6270 sayılı kanun’la 5510 sayılı kanunun geçici 14’üncü maddesinin sonuna; “2008 yılı Ekim ayı başından önce 5434 sayılı kanuna göre emekli olup yine bu tarihten önce serbest avukatlık veya noterlik yapanların aylıklarından bu maddenin birinci fıkrasının (b) bendi hükümlerine göre sosyal güvenlik destek primi kesilir” hükmü eklenmiştir.
Bu düzenleme ile 01.02.2012 tarihinden itibaren memur olarak emekli olan, serbest avukat veya noter olarak çalışanların emekli aylıklarından SGDP kesintisi yapılacaktır.
Dünya 22.02.2012 Celal Özcan
PwC Türkiye, İş ve Sosyal Güvenlik Hizmetleri Kıdemli Danışmanı