Günümüz çalışma hayatı içerisinde meydana gelebilen ve iş hayatının riskini bünyesinde barındıran iş kazaları, çalışanların can güvenliğini tehlikeye atabilecek bir olgu olarak tanımlanmaktadır. Teknik gelişmelerin hızı, makineleşme ve sanayileşme alanlarında yaşanan artış beraberinde iş kazalarında da artışa sebep olmuştur. İş kazalarında yaşanan bu artış beraberinde “iş güvenliği” kavramını oluşturmuştur.
6331 Sayılı İş sağlığı ve Güvenliği kanununa göre iş kazası; “İşyerinde veya işin yürütümü nedeniyle meydana gelen, ölüme sebebiyet veren veya vücut bütünlüğünü ruhen ya da bedenen engelli hâle getiren olay” olarak tanımlanır
Günümüzde hemen hemen her sektörde hafif ya da ağır olacak şekilde iş kazaları meydana gelmektedir. Bu iş kazaları sonucunda işverene düşen birtakım sorumluluklar doğmaktadır.
İş Kazasında İşverenin Sorumluluğu
İşyerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması yükümlülüğü işverenin işçiyi gözetme borucu kapsamındadır. Gözetme borcu, işverenin işyerinde işçilerin sağlık ve güvenliklerini sağlama olarak tanımlanır.
İşveren, işyerinin kurulması aşamasında itibaren 6094 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nda belirtilen yükümlülükleri gereğince işyerinde tüm tedbirleri almakla yükümlüdür.
İşveren işyerindeki tüm tedbirleri almakla birlikte iş kazası meydana gelmesi durumunda kazayla ilgili tutanak hazırlamak ve kazayı yetkili kolluk kuvvetlerine derhal, 3 iş günü içerisinde de Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirmekle yükümlüdür.
İşverenin 3 iş günü içerisinde SGK ya bildirim yapmaması durumunda bildirimin SGK’ ya yapıldığı tarihe kadar işçiye ödenen iş göremezlik ödeneği, SGK tarafından işverenden tahsil edilecektir.
İş Kazalarının Bildirimleri
İş kazaları, Sosyal Güvenlik Kurumu’na elektronik ortamda veya kuruma müracaat ederek yazılı şekilde bildirim yapılabilir. Elektronik ortamda yapılan bildirimden sonra farklı bir bildirim yapılmasına gerek yoktur. Kuruma elektronik ortamda sadece 4/a ya tabi sigortalıların bildirimi yapılır.
5510 sayılı Kanunun 5 inci maddesinin birinci fıkrası (b) bendi kapsamında bulunan çırak ve stajyer öğrenciler ile İş-Kur kursiyerlerinin staj gördükleri sırada iş kazası geçirmeleri durumunda işverenler tarafından bildirimleri manuel olarak kâğıt ortamında yapılacaktır. İşveren tarafından yurtdışına gönderilen ve görevi sırasında iş kazasına geçiren personellerin bildirimleri de kuruma manuel olarak kağıt ortamında verilmektedir.