iskanunu.com 
İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetleri Yönetmeliğine göre işverenler, çalıştırdıkları işçilerin iş sağlığı ve güvenliğini sağlamak amacıyla, işçilerin çalıştığı koşulları değerlendirmek, iş kazalarını önlemek ve bir kaza durumunda acil müdahale gibi görev tanımları belirli koşulları sağlıyor ise iş yeri hekimi çalıştırmak zorundadır. İş yeri hekimi, sağlık açısından oluşabilecek riskleri analiz edip, müdahale ederek daha güvenli bir ortamı sağlamakla görevlidir.
İşveren, tam süreli iş yeri hekimi çalıştırmasına gerek bulunmadığı taktirde iş yeri hekimini kendi bünyesinde istihdam etmiyor ise iş yeri hekimi ve iş sağlığı hizmetinin tamamını veya bir kısmını OSGB’lerden (Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimi) hizmet alarak yerine getirebilmektedir. İşverence görevlendirilerek iş yeri hekimleri iş yeri hekimliği belgesine sahip olmak zorundadır. İş yerinin tehlike sınıfı ve çalışan sayısı iş yeri hekimi istihdamında oldukça önemli bir kriterdir.
Kamu veya özel sektör olması fark etmeksizin 50 kişiden az ve az tehlikeli olması durumunda da iş yeri hekimi çalıştırma zorunluluğu vardır. Yönetmelikte belirtilen kişi sayısı başına düşen iş yeri hekimi uygulamalarına uyulmadığında işverene idari para cezaları uygulanmaktadır.
İşveren hizmet alacağı iş yeri hekimi ile bir sözleşme kapsamında çalışmak zorundadır. Bu sözleşme her yıl yenilenmelidir. Sözleşmenin geçerli olabilmesi için İSG KATİP üzerinden iş yeri hekimi ataması yapılarak, Bakanlığın onayına sunulur. Sonrasında alınan hizmet geçerli hale gelir. OSGB firması ile çalışılması durumunda ise işveren ve OSGB arasındaki sözleşme yine İSG Katip üzerinden sisteme yüklenerek onaya sunulur. Onay sonrası geçerlilik kazanır.
İşverenin iş yeri hekimi istihdamında kişi sayısı oldukça önemlidir. Yönetmelikte belirtildiği üzere;
50 ve daha fazla sayıda çalışanı olan iş yerlerinde işveren;
- İş yeri hekimi ve iş güvenliği uzmanına 8 metrekareden az olmamak kaydı ile toplam iki oda temin etmelidir.
- İş yerinde oluşabilecek acil durumlarda en yakın sağlık kuruluşuna ulaşım sağlanabilmesi için araç bulundurmalıdır.
50 kişiden az işçi istihdam eden işveren ise ayrı oda olması zorunlu olmaksızın iş yeri hekimine uygun bir yer sağlamakla yükümlüdür. İş yeri hekiminin görevlendirileceği alan iş yeri sınırları içerisinde, çalışanların görebilecekleri biçimde olmalıdır.
İş Yeri Hekimleri Çalışma Süreleri Ve İş Yeri Hekimi Sayısı Nasıl Belirlenir?
Kişi sayısı ve tehlike sınıfı iş yeri hekiminin iş yerinde çalışma saatini belirler. İş yeri hekimi görev ve sorumlulukları yönetmeliğinde iş yeri hekiminin çalışma süreleri açıklığa kavuşturulmuştur. Buna göre;
- Az tehlikeli sınıfta bulunan iş yerlerinde çalışan işçi başına 5 dakika,
- Tehlikeli sınıfta yer alan iş yerlerinde çalışan işçi başına 10 dakika,
- Çok tehlikeli sınıfta yer alan iş yerlerinde çalışan işçi başına ayda en az 15 dakika iş yeri hekimi çalıştırma zorunluluğu bulunmaktadır.
- Az tehlikeli sınıfta yer alan 2000 ve daha fazla çalışanı olan iş yerlerinde her 2000 çalışan için tam gün çalışacak en az bir iş yeri hekimi olmalıdır.
- Tehlikeli sınıfta yer alan her 1000 kişi için tam gün çalışacak en az bir iş yeri hekimi olmalıdır.
- Çok tehlikeli sınıfta yer alan 750 kişi ve üzeri olan iş yerlerinde her 750 çalışan için tam zamanlı bir iş yeri hekimi görevlendirilmelidir.
Çalışan sayılarının yukarıda belirtilen rakamların tam katlarından fazla olması durumunda ise tehlike sınıfına göre çalışan başına dakika süresi üzerinden hesaplama yapılarak iş yeri hekimi ek olarak görevlendirilir. Hesaplanan çalışma süreleri bölünerek birden fazla iş yeri hekimine verilemez. İş yeri hekimi sözleşmesinde yazan saat üzerinden iş yerine hizmet verir. Bir hekim birden fazla iş yerinde hizmet veriyor ise iş yerleri arasında geçen süre haftalık çalışma saatinden sayılmamaktadır. Ek olarak kamu kuruluşunda çalışan ve aile hekimleri hariç farklı iş yerinde çalışan iş yeri hekimlerine tam gün çalıştığı iş yeri dışında fazla çalışma yaptırılamamaktadır.
İş Yeri Hekimi Sgk Bildirimi Nasıl Olmalıdır?
İş yeri hekimi işyerinin kendi bünyesinde çalıştırılabildiği gibi OSGB aracılığı ile de hizmet alınabilir. Eğer OSGB üzerinden iş yeri hekimi hizmeti alınıyor ise SGK işlemlerinden OSGB firması sorumlu olmaktadır. Fakat iş yeri hekimi işverenin kendi bünyesinde istihdam ediliyor ise görevli olduğu iş yerleri üzerinden sigorta gün bildirimleri yapılmalıdır. Aynı işveren altında farklı iş yerlerinde görev alıyor ise çalıştığı her sicil için ayrı işe giriş ve prim gün bildirimi yapılmalıdır.
İş yeri hekiminin sözleşmesi kısmi zamanlı ise, işe girişi kısmi zamanlı olarak yapılarak, kısmi istihdam sebebi ile çalışmadığı günler Sosyal Güvenlik Kurumu’na kısmi istihdam gerekçesi ile bildirilmelidir. Bildirilen gün sayısı İSG KATİP üzerinde bildirilen hizmet süresi ile uyumlu olmalıdır. İşe giriş bildirimi yapılırken 5510 sayılı kanuna tabi çalışanlardan farklı bir uygulaması veya istisnası bulunmamaktadır.
