22 Şubat 2023 tarihli ve 32112 Sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “Olağanüstü Hal Kapsamında Çalışma ve Sosyal Güvenlik Alanına İlişkin Alınan Tedbirlere Dair Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi” ile istihdamı korumaya yönelik tedbirlerin alınmasına karar verilmiştir.
Kısa Çalışma Uygulaması
İşverenlerin Türkiye İş Kurumuna yaptıkları kısa çalışma başvuruları için OHAL süresince, depremden etkilenme durumuna göre Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından belirlenecek il/ilçelerde bulunan işyerleri ve/veya deprem sebebiyle yıkık, acil yıkılacak, ağır ve orta hasarlı olduğunu belgeleyen işyerleri için uygunluk tespitinin tamamlanması beklenmeden işverenlerin başvurusu doğrultusunda kısa çalışma ödeneği verilecektir.
Kısa çalışma işyerinde uygulanan çalışma süresinin, işyerinin tamamında veya bir bölümünde geçici olarak en az üçte bir oranında azaltılması veya süreklilik koşulu aranmaksızın en az dört hafta süreyle faaliyetin tamamen veya kısmen durdurulması yoluyla yapılır.
Kısa çalışma uygulamasının bölgesel kriz nedeniyle uygulanması sonucunda 90 gün süreyle kısa çalışma ödeneği işçilere ödenebilecek, işverenler tarafından ilk 7 gün için yarım ücret ödenmesine gerek olmayacaktır.
Kısa çalışma başvuruları elektronik ortamda yapılmakta olup, https://www.turkiye.gov.tr/iskur-kisa-calisma-odenegi-basvurusu linki üzerinden işverenlerin başvuru yapması mümkündür.
Çalışanın kısa çalışma ödeneğinden yararlanabilmesi için son 120 gün işsiz olmaması ve son 3 yıl içinde en az 600 prim gününün bulunması gerekmektedir.
Fesih Yasağı
Deprem illerindeki çalışanların iş sözleşmesi, 4857/25-2 numaralı bendinde yer alan ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzeri sebepler, belirli süreli iş veya hizmet sözleşmelerinde sürenin sona ermesi, işyerinin herhangi bir sebeple kapanması veya faaliyetinin sona ermesi, ilgili mevzuatına göre yapılan her türlü hizmet alımları ile yapım işlerinde işin sona ermesi halleri dışında işveren tarafından feshedilemeyecektir. Bu hükme aykırı olarak iş sözleşmesini fesheden işverene, sözleşmesi feshedilen her işçi için fiilin işlendiği tarihteki aylık brüt asgari ücret tutarında idari para cezası uygulanacaktır.
Nakdi Ücret Desteği
Olağanüstü hâl ilan edilen illerde, 6 Şubat 2023 tarihi itibariyle iş sözleşmesi bulunan çalışanlardan;
- Kısa çalışma ödeneğinden faydalanamayan,
- Depremlerin etkilerinden dolayı işyerinin kapanması veya faaliyetinin sona ermesi sebebiyle iş sözleşmesi feshedilen,
- İşsizlik ödeneğine hak kazanamayan,
- Yaşlılık aylığı almayan çalışanlara,
OHAL süresini aşmamak koşuluyla kısa çalışma uygulanan dönemde ve işsiz kaldıkları süre kadar günlük 133,44 ₺ nakdi ücret desteği sağlanacak ve yapılan ödemeden yalnızca damga vergisi kesintisi yapılacaktır.
Nakdi ücret desteği başvuruları; olağanüstü hal ilan edilen illerdeki sigortalılar için kişilerin 6 Şubat 2023 tarihi itibariyle iş sözleşmesi bulunan işvereni tarafından bölgesel kriz kapsamında kısa çalışma talebinde bulunulması gerekmektedir. Bu başvurular nakdi ücret desteği ödeme başvurusu yerine geçer.
Sürelere İlişkin Tedbirler
356 Sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu kapsamındaki sendikaların yetki tespitlerinin verilmesi, toplu iş sözleşmesi yapılması, toplu iş uyuşmazlıklarının çözüm ile grev ve lokavta ilişkin süreler OHAL ilan edilen illerde 6 Şubat 2023 tarihinde itibaren OHAL süresince uzatılmıştır.
OHAL ilan edilen illerde, işverenlerin toplu iş sözleşmesi veya iş sözleşmelerinde gösterilmiş olan sebepler dahilinde işçilere verdikleri ücret kesme cezalarına ilişkin tutarların 1 ay içerisinde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı banka hesabına yatırılmasına ilişkin süre OHAL süresince uzatılmıştır.