Sigortalıların istirahat raporları süresince maddi kaybının önüne geçmek adına SGK tarafından rapor türü ve süresine bağlı olarak değişen miktarda geçici iş göremezlik ödeneği ödenmektedir. İş kazası, meslek hastalığı ve analık hali için istirahatli olunan her gün için, hastalık durumunda ise üç gün ve üzeri raporlar için ödeme SGK tarafından ödenek hesaplanır. İş göremezlik ödeneklerine ilişkin tutar kişinin prime esas günlük kazancı üzerinden belirlenmektedir. Günlük kazanç hesaplamasının 21.12.2024 tarihinden itibaren Anayasa Mahkemesi kararı ile hastalık ve analık raporları için son üç aylık prime esas kazanç matrahı baz alınarak ödenecek hesaplanacağı belirtilmişti. Ancak SGK’nın 2025/3 sayılı genelgesi ile bazı değişiklikler duyuruldu.
SGK genelgesine göre; 22.04.2021 – 21.12.2024 tarihi arasında analık ve hastalık hallerinde son on iki aydaki prime esas kazanç ve prim günü üzerinden, iş kazası ve meslek hastalığında ise son üç aydaki prime esas kazanç ve prim günü baz alınarak günlük kazanç bulunacaktır.
Anayasa mahkemesi kararının geçerlilik kazandığı tarih olan 21.12.2024 tarihi sonrası olan raporlarda SGK’nın genelgesi ile değişikliğe gidildi ve iş kazası için kazanın olduğu tarihten, analık için doğumun gerçekleştiği tarihten, meslek hastalığında ilgili raporun başladığı tarihten ve hastalık için istirahat süresinin başladığı tarihten önceki son on iki aydaki prime esas kazanç, bu kazançlara esas prim ödeme gün sayısına bölünmesi ile günlük kazanç hesaplanacağı açıklandı. Ancak iş kazası ve meslek hastalığında iş gücü kaybına göre bağlanacak bir gelir olduğunda bunun hesabında ise iş kazasının olduğu veya meslek hastalığının başladığı tarihten önceki on iki aydaki son üç aydaki prime esas kazancın, bu kazanca esas prim ödeme gün sayısına bölünmesi ile gelir hesabı yapılacaktır.
Örneğin; 18.02.2025 tarihinde iş kazası nedeni ile 10 günlük raporu olan sigortalının 12 aylık prime esas kazancı aşağıdaki tabloda belirtilmiştir. Buna göre çalışanın alacağı ödeneği hesaplayalım.
AY | PRİM GÜNÜ | TUTAR |
2024-02 | 30 | 38.000 |
2024-03 | 30 | 38.000 |
2024-04 | 27 | 35.000 |
2024-05 | 30 | 42.000 |
2024-06 | 28 | 39.600 |
2024-07 | 28 | 45.000 |
2024-08 | 30 | 47.000 |
2024-09 | 30 | 47.000 |
2024-10 | 30 | 47.000 |
2024-11 | 30 | 48.500 |
2024-12 | 30 | 72.000 |
2025-01 | 30 | 52.000 |
TOPLAM | 353 | 551.100 |
Buna göre hastalık raporu tarihi, değişikliğin yürürlüğe girdiği tarih olan 21.12.2024’ten sonra olduğu için ödeneğe esas günlük kazancı;551.100 / 353 = 1.561,19 TL olacaktır.
İş kazası nedeni ile olan raporlarda raporlu olunan her gün için ödenek verildiğinden sigortalı;
1.561,19 x 10 = 15.611,90 TL ödenek alacaktır.
Tüm rapor türlerinde geçerli olmak üzere önceki on iki ay içinde 180 günden az kısa vadeli sigorta primi bildirimi olması halinde, geçici iş göremezlik ödeneğine esas günlük kazanç, iş göremezliğin başladığı tarihteki günlük prime esas kazanç alt sınırının iki katını geçemeyecektir.
Yukarıdaki değişikliklere ek olarak, on iki aylık dönemde çalışmamış ve ücret almamış sigortalılarda başladığı ay içinde iş kazası veya meslek hastalığı nedeni ile iş göremezlik durumu oluşursa günlük kazanç; çalışmaya başladığı tarih ile iş göremezliğin başladığı tarih arasındaki sürede elde ettiği prime esas kazanç toplamının, çalıştığı gün sayısına bölünmesi ile hesaplanacaktır. Sigortalının çalışmaya başladığı gün iş kazası olduğunda ise; emsal günlük kazanç baz alınmaktadır.
