Tahmini okuma süresi: 3 dk.
Çalışma hayatında son zamanların en moda terimi “mobbing”e, yani çalışanların psikolojik tacize uğramaları konusuna, değineceğiz. Tüm kültürlerde ve ülkelerde; yaş, cinsiyet, kıdem, hiyerarşik konum ayrımı olmadan çalışanların karşılaşması muhtemel bir iş yeri sorunu olan iş yerlerinde psikolojik taciz (mobbing) iş ahlakına aykırı sistematik yürütülen bir iş yeri sorunudur.
Mobbing Tanımı Nedir?
İş yerlerinde bir veya birden fazla kişi tarafından diğer kişi ya da kişilere yönelik gerçekleştirilen, belirli bir süre sistematik biçimde devam eden yıldırma, pasifize etme veya işten uzaklaştırmayı amaçlayan; mağdur ya da mağdurların kişilik değerlerine, mesleki durumlarına, sosyal ilişkilerine veya sağlıklarına zarar veren kötü niyetli, kasıtlı, olumsuz tutum ve davranışlar bütünüdür.
Mobbing Unsurları Nelerdir?
İş yerinde karşılaşılan her türlü olumsuz davranış psikolojik taciz olarak algılanmamalıdır. İş yerlerinde psikolojik tacizden söz edebilmek için sergilenen olumsuz davranışların bazı unsurları içermesi gerekmektedir.
İş yerlerinde psikolojik taciz (Mobbing) aşağıdaki unsurları içermelidir:
İş yerinde gerçekleşmelidir.
Üstler tarafından astlarına uygulanabileceği gibi, astları tarafından üstlerine de uygulanabilir ya da eşitler arasında da gerçekleşebilir.
Sistemli bir şekilde yapılmalıdır.
Süreklilik kazanmış bir sıklıkla tekrarlanmalıdır.
Kasıtlı yapılmalıdır.
Yıldırma, pasifize etme ve işten uzaklaştırma amacında olmalıdır.
Mağdurun kişiliğinde, mesleki durumunda veya sağlığında zarar ortaya çıkmalıdır.
Kişiye yönelik olumsuz tutum ve davranışlar gizli veya açık olabilir.
Psikolojik Taciz (Mobbing) Olmayan Durumlar Nelerdir?
Psikolojik taciz unsurları belirttikten sonra, çalışanlar ve işverenler arasındaki bir takım olumsuz davranışlar mobbing olarak değerlendirilmemektedir. Bunlardan bazıları aşağıdaki gibidir:
İş yerlerinde psikolojik taciz olgusu bazı durumlarda diğer olumsuz davranışlarla karşılaştırılabilmektedir ancak bunlar psikolojik taciz değildir.
Farklı hukuki nitelik ve sonuçlar içerdiğinden fiziksel şiddet, cinsel taciz ve/veya hakaret niteliğindeki davranışlar,
Arizi, tek seferlik ya da birden çok tekrarlansa bile strese ve doğal iş yoğunluğuna bağlanabilecek süreklilik arz etmeyen olumsuz tutum, davranış, tartışma ve çekişmeler,
İş yeri dışında gerçekleşen tutum ve davranışlar ile benzeri uyuşmazlıklar iş yerlerinde psikolojik taciz olarak değerlendirilmez.
Psikolojik taciz (Mobbing) hakkında yasal düzenlemeler, Yargıtay Kararları ve örnekler ile çalışanların mobbing karşısında yasal hakları açısından değerlendirmeleri, yazımızın 2. bölümünde ele alacağız…