Çalışma hayatında en sık merak edilen konulardan birisi de “ücretli izin” konusudur. Hem işveren ve işveren vekillerinin hem de çalışan personelin Yasal bakımından izin konusunda anlaşmazlıklara düşmesi, bazen de konuyu Yargıya veya tazminat oluşturulabilecek bir sonucu varması kaçınılmaz olmaktadır.
4857 sayılı İş Kanunumuzun 55.maddesinde “Yıllık izin bakımından çalışılmış gibi sayılan haller” başlıklı bölümünde “İşçilerin evlenmelerinde üç güne kadar, ana veya babalarının, eşlerinin, kardeş veya çocuklarının ölümünde üç güne kadar verilecek izinler” yıllık izin kapsamında çalışılmış sayılan hallerden olduğu ifade edilmektedir.
Madde hükümleri vuku bulurken; işveren ve personel arasında uyuşmazlıklar kaçınılmaz sonuçlara neden olabilmektedir.
Örneğin çalışanlar; Kanunda belirtilen “…3 güne kadar….” Açıklamasını tekerrür halinde kullanma haklarının olduğunu zannederek işverenleri ile sorunlar yaşamaktadır. Ama hatırlatmamız gerekir ise, akrabanın (yakın akraba, Örneğin; ana, baba ,eş, kardeş, çocuk) ölümü halinde işverenin Yasa’ya istinaden vermesi gereken izin süresi “zorunluluk” ilkesine tabidir.
Yasamızda izin süresinin defalarca zorunluluk ilkesine tabi olup olmadığından açıkça bahsedilen bir hükmüne rastlanılmamaktadır. Ama işverenler “atıfet kabilinden” çalışanlarının bu tarz zor günlerinde fazla izin kullanmasına müsaade etmektedir. Bazı durumlarda çalışan yazılı talep etmese de izin hakkı işverenin müsaadesi ile kullanılabilmektedir. Ama uygulamada sorun teşkil edilen durumlar daha çok talep olmadan çalışanın bu tarz bir durumla karşılaşması nedeni ile işine devamsızlık yapması konuyu Yargıya taşıyacak sonuçlar doğurmaktadır.
Öncelikle belirtmeliyiz ki, 55.madde hükmü çalışılmış gibi sayılan halleri düzenlerken, anılan izin günleri kullanılırken, çalışanın ücretinden herhangi bir kesinti olmayacağını belirtir. Ama bu izinler kullanılmadığı takdirde fesih durumlarında çalışan da “benim 55.maddeye istinaden izin hakkım var iken kullanmadım. İzin kullanmam gerekirken çalıştım ve kullanmadığım izin ücretimi talep ediyorum.” DİYEMEZ. Yani kullanılmayan yıllık ücretli izinler gibi bir uygulama burada söz konusu olmamaktadır.
Evlilik nedeni ile izin alımlarında bazı işyerleri çalışanına Yasa’da anılan süreden daha fazla izin verebilmektedir. İş sözleşmelerinde genelde sürenin 5 ya da 7 gün gibi belirtilmesi örnekleri ile karşılaşmaktayız.
Özetle konuya değinecek olursak; 55.maddeye istinaden çalışanların evlilik ve yakın akraba vefatından dolayı Yasal olarak 3 güne kadar izin hakkı bulunmaktadır.