Tahmini okuma süresi: 2 dk.
Profesyonel iş hayatındaki kişiler, kariyerlerine yön verirken belirli sektörlerde çalışarak deneyim kazanımı yapmaktadır. Herhangi bir sektörde firmaların personel temini için ilk kriterini ise genellikle deneyim bilgisi oluşturmaktadır. Kişilerin pozisyon ve görev gibi gerçek çalışma bilgilerini teyit eden belgelere ise çalışma belgesi denir. İşten ayrılışlarda veya iş değiştirme sırasında kişilerin tecrübelerini gerçek anlamda kanıtlamaları çalışma belgesine bağlı bulunmaktadır. İşçiye çalışma belgesi verilmesi, işverenin işçiyi koruma ve gözetme borcunun bir gereğidir.
Çalışma Belgesinin Yasal Boyutu
Çalışma Belgesi 4857 sayılı İş Kanunu 28.maddesi ile ‘’İşten ayrılan işçiye, işveren tarafından işinin çeşidinin ne olduğunu ve süresini gösteren bir belge verilir. Belgenin vaktinde verilmemesinden veya belgede doğru olmayan bilgiler bulunmasından zarar gören işçi veyahut işçiyi işine alan yeni işveren eski işverenden tazminat isteyebilir.’’ şeklinde ifade edilmiş ve düzenlenmiştir. Ayrıca, ilgili maddede çalışma belgesinin niteliğine ilişkin olarak ‘’Bu belgeler her türlü resim ve harçtan muaftır.’’ ifadesi de yer almaktadır. İşten ayrılan personellerin talebi olmasa bile işveren çalışma belgesini personellere vermek ve onaylamak zorundadır. Çalışma belgesinde zaman aşımı süresi bulunmamaktadır. Çalışma belgesi , talep edilebilecek kurum ve kişiler var olduğu sürece talep edilebilir.
Çalışma belgesi genel anlamda değerlendirildiğinde Borçlar Kanunu 426. maddesi gereğince ‘’İşveren, işçinin isteği üzerine her zaman, işin türünü ve süresini içeren bir hizmet belgesi vermekle yükümlüdür. İşçinin açıkça istemde bulunması hâlinde, hizmet belgesinde onun işgörmedeki becerisi ile tutum ve davranışları da belirtilir. Hizmet belgesinin zamanında verilmemesinden veya belgede doğru olmayan bilgiler bulunmasından zarar gören işçi veya işçiyi işe alan yeni işveren, eski işverenden tazminat isteyebilir.’’ şeklinde işveren yükümlülüklerini düzenler.
4857 sayılı İş Kanunu 23.maddesinde ‘’Yeni İşverenin Sorumluluğu’’ başlığı altında belirtilen hükümler ile; ‘’ Madde 23 – Süresi belirli olan veya olmayan sürekli iş sözleşmesi ile bir işverenin işine girmiş olan işçi, sözleşme süresinin bitmesinden önce yahut bildirim süresine uymaksızın işini bırakıp başka bir işverenin işine girerse sözleşmenin bu suretle feshinden ötürü, işçinin sorumluluğu yanında, ayrıca yeni işveren de aşağıdaki hallerde birlikte sorumludur:
a) İşçinin bu davranışına, yeni işe girdiği işveren sebep olmuşsa.
b) Yeni işveren, işçinin bu davranışını bilerek onu işe almışsa.
c) Yeni işveren işçinin bu davranışını öğrendikten sonra dahi onu çalıştırmaya devam ederse.‘’
çalışma belgesi düzenlerken yeni işverene de belirli sorumluklar getirmiştir.
Çalışma Belgesi Türleri
Çalışma belgeleri iki farklı şekilde düzenlenebilmektedir. Bunlardan birincisi, sadece işin türünü ve süresini gösterebilir ve buna “alelade çalışma belgesi” denir. İş Kanunu’nda sadece alelade çalışma belgesi olarak nitelendirilen belge düzenlenmiştir. İkincisi ise “tam çalışma belgesi (bonservis)” dir. Tam çalışma belgesine göre; tam çalışma belgesinde, işin türü ve süresi dışında işçinin işi ve davranışları hakkında işverenin görüşleri de belirtilir. Bu nitelikteki belge, İş Kanunu’nda değil, Borçlar Kanunu’nda düzenlenmiştir.
Çalışma Belgesinde Olması Gereken Bilgiler
Çalışma Belgesinde yer alması gereken başlıca içerikler 4857 sayılı kanunun 28. maddesi gereğince; işçinin işinin türü ve çalışma süreleridir. Ayrıca; İşçinin adı, soyadı, mesleği yer almalıdır. İşçinin adresi, doğum tarihi, TC kimlik numarası ve SGK sicil numarasının bulunması gerekmektedir.
İşçinin çalıştığı sürelerin başlangıç ve bitiş tarihi, çalışma belgesinin düzenlenme tarihi, işten ayrılma nedenini , işyerinin unvan ve adresi , yapılan işin niteliği ,hizmet sözleşmesinin türü gibi detayların da aslına uygun biçimde belirtilmesi gerekecektir.
4857 sayılı iş kanunu 99.maddesi gereğince ;işten ayrılan işçiye Çalışma Belgesi vermemek, belgeye gerçeğe aykırı bilgi yazmak durumunda işverene 2015 yılı için her personel için 134- TL idari para cezası verilir.