İş hayatında merak edilen konulardan biri de evlenen personelin yasal olarak evlilik izninin olup olmadığıdır. Evlilik Yardımı ve İzni Uygulaması konusunda kamu personelinin sahip olduğu hakların ne kadarının özel sektöre de uygulandığı karışıklığa neden olmaktadır.
Evlilik Yardımı ve İzni
Evlilik İzni
4857 Sayılı İş Kanununun 55. Maddesine istinaden evlenecek olan personelin 3 iş günü izin kullanma hakkı vardır. Bu üç günlük izin yıllık izinden mahsup edilemez, ücretli olarak verilir.
Evlilik izni resmi nikâhın yapılmasıyla, yani evlenmenin gerçekleşmesiyle hak edilir. Bu nedenle, hak edilmediği tarihlerde nikâh öncesinde evlilik izninin kullanılması mümkün olamayacaktır.Kişi bu haktan yararlanmak için evlilik cüzdanının bir kopyasını işveren iletmek zorundadır.
Evlenme Yardımları
Gelir Vergisi Kanununun 25. Maddesinin 5 numaralı bendi hükmüne göre, personele, tıpkı doğum yardımı gibi, evlilik sebebiyle yapılan yardımların personelin iki aylık ücretine tekabül eden kısmı vergiden müstesnadır. Haftalık veya gündelik ücretle çalışanlarda günlük ücretin 60 katı istisnaya esas alınır.
Evlenme yardımları aylık prime esas kazançlara da dahil edilmez. 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu 80. maddesi gereği;
“b)Ayni yardımlar ve ölüm, doğum ve evlenme yardımları, görev yollukları, seyyar görev tazminatı, kıdem tazminatı, iş sonu tazminatı veya kıdem tazminatı mahiyetindeki toplu ödeme, keşif ücreti, ihbar ve kasa tazminatları ile Kurumca tutarları yıllar itibarıyla belirlenecek yemek, çocuk ve aile zamları, işverenler tarafından sigortalılar için özel sağlık sigortalarına ve bireysel emeklilik sistemine ödenen ve aylık toplamı asgari ücretin % 30’unu geçmeyen özel sağlık sigortası primi ve bireysel emeklilik katkı payları tutarları, prime esas kazanca tabi tutulmaz.”
ÖRNEK: Brüt ücreti 1.500 TL olan kişi evlenince İşvereni evlilik yardımı altında 3.500 TL ’lik nakit para hediye eder. Bu tutarın bordroda hangi kesintilere tabi tutulacağını birlikte inceleyelim.
3.500 TL olan evlilik yardımının tamamı aylık prime esas kazanca dahil edilmeyecektir. Bu nedenle 3.500 TL üzerinden SGK ve İşsizlik payları hesaplanmayacaktır. Gelir vergisi tarafına gelince, iki aylık ücreti aşan bir evlilik yardımı yapılmış Bu nedenle 2 aylık ücreti aşan kısmının vergilendirilmesi gerekir. Yani 3000 TL’si vergiden muaf tutulup geri kalan 500 TL’si gelir vergisine tabi tutulur.
Damga vergisi ile ilgili bir istisna-indirim-muafiyet söz konusu olmadığı için damga vergisi hesaplanacaktır.