iskanunu.com 
İşçi ile işveren ilişkisinde iş sözleşmesi, iş ilişkisinin kurulmasında konumu itibariyle kilit bir görev üstlenmektedir. İş sözleşmesi genel hatlarıyla işçi ve işvereni birbirine bağlayıcı bir nitelikte olup işçinin işverene iş görmeyi, işverenin de yine karşılık olarak ücret ödemeyi taahhüt ettiği bir anlaşma olarak tanımlanmaktadır. İş sözleşmesi İş kanununda belirli şartlar kapsamında düzenlenebilmekle birlikte, bu şartlar sebebiyle de işçiyi hem işverene hem de kendisine karşı koruyucu bir özelliğe sahiptir.
İş kanunu kapsamında ifade edilen iş sözleşmesi, bazı özelliklerine göre farklılık gösterir. Örneğin taraflar belirli bir süreye tabi kalarak sözleşmeyi tayin edebilecekleri gibi aynı zamanda da süresiz olarak düzenleyebilirler. Dolayısıyla bu düzenlemeler doğrultusunda da iş sözleşmesi türleri alt başlıkları doğmaktadır.
Belirli Süreli İş Sözleşmesi
Sözleşmenin belirli süreli sözleşme olarak tasarlanabilmesi için bazı unsurların gerçekleşmesi gerekmektedir. Belirli süreli işlerde ya da belirli bir işin tamamlanması veyahut belirli bir olgunun ortaya çıkması gibi objektif koşullara bağlı olarak işveren ile işçi arasında yazılı şekilde yapılan iş sözleşmesi olarak ifade edilmektedir. Esaslı bir sebebe dayanmadığı sürece birden fazla art arda (zincirleme) sözleşme yapılamaz. Aksi takdirde sözleşme doğasını kaybederek en başından itibaren belirsiz süreli sözleşme olarak kayda alınır.
Belirli süreli iş sözleşmesinde sözleşmenin süresi dolduğunda kendiliğinden sona ereceğinden İhbar süresi ve ihbar tazminatı bulunmaz. Ancak süresinden önce işveren tarafından sonlandırılan belirli süreli iş sözleşmelerinde Borçlar Kanunu kapsamında çalışana sözleşme süresinde kalan bakiye ücreti ödemesi yapılmalıdır.
Belirsiz Süreli İş Sözleşmesi
İşçi ile işveren ilişkisinde belirli bir süreye bağlı olarak yapılmayan sözleşme türü olarak ifade edilir. İş ilişkisinin bir süreye bağlı olarak yapılmadığı halde sözleşme belirsiz süreli sayılır.
Deneme Süreli İş Sözleşmesi
İşçinin, yeni bir işe başlaması durumunda; iş koşullarına alışabilmesi, adaptasyonu veya mesleki yetenek vb. diğer nitelikleri anlayabilmesi adına düzenlemeler getirilmiştir. Deneme süresi olarak ifade edilen bu sözleşmenin içeriğinde, belirlenen süre içinde taraflarca sözleşme herhangi bir sorumluluk altına girilmeden feshedilebilir. Deneme süresi en fazla 2 ay olarak belirlenebilir, ancak deneme süresi toplu iş sözleşmeleriyle dört aya kadar uzatılabilir.
Tam Süreli İş Sözleşmesi
Haftalık çalışma süresi yasal sınırlamalar çerçevesinde belirlenerek kısmi süreli bir iş sözleşmesi kurulmaması halinde bu tür sözleşmeler tam süreli olarak nitelendirilir.
Kısmi Süreli İş Sözleşmesi
Tam süreli sözleşme ile yapılan emsal çalışmanın üçte ikisi kadar yapılan çalışma olarak belirtilmektedir. 4857 sayılı Kanuna göre, haftalık 45 saat çalıştırılan işler için kısmi süreli haftalık çalışma saati en çok 30 saate kadar yapılan çalışmalardır. Çalışan iş yerinde 1 yılını doldurduktan sonra yılık ücretli izin hakkına yasal olarak sahip olur. Ayrımı haklı bir neden olmadığı sürece tam süreli emsal işçiye göre farklı bir işleme tabi tutulamaz.
Takım Sözleşmesi
İş ilişkisinde bir grubu temsil etme sıfatı ile bir takım rehberinin, işveren ile yaptığı sözleşme türü olarak tanımlanmaktadır. Bu sözleşme türünde esas olan nokta yazılı olması ve her işçi için sözleşmede işçinin kimliği ve ücretinin belirtilmesidir.
Çağrı Üzerine Çalışma İş Sözleşmesi
İşverenin işçiyi gereksinim gördüğü hallerde iş görme ediminin gerçekleştirmesinin tayin edilmesidir. Esnek bir çalışma türü olarak bu sözleşme türünde sözleşmenin yazılı bir şekilde düzenlenmesi ve kısmi süreli sözleşmenin çağrı üzerine çalışmaya dayanması gerekir.
Geçici (Ödünç) İlişkisi İş Sözleşmesi
Şirketler topluluğunda ya da holding bünyesinde çalışan bir işçinin ifa ettiği iş için veya benzer pozisyonlarda, geçici olarak aynı şirketler topluluğu adı altında farklı bir iş yerinde çalıştırılmasıdır. Bu sözleşme türünden söz edebilmek için işçinin yazılı onayı alınması ve ödünç veren işverenin yine kendisine ait iş yerine sahip olması gerekmektedir.
