iskanunu.com 
İlgili Makaleler
Çalışanların en çok şikayet ettiği konulardan biri de işyerindeki kıdem sürelerinin ilerlemesine rağmen ücret artışlarının kıdem ve nitelik orantısında yüksek olmamasıdır. Kıdem süresi yıllar itibarı ile artarken işçinin ücreti, asgari ücret ya da asgari ücretinin biraz üzerinde olması işçiyi performans düşüklüğünden tutun çalışma barışının içerisinde olumsuz etkilenmesine kadar birçok problemin doğmasına neden oluyor. Kıdemli ve Vasıflı İşçinin Asgari Ücret Alması iş hayatında çok kabul gören bir şey değil.
Yazımızda Yargıtay Hukuk Dairesi’nin kıdem süresi yüksek vasıflı işçinin asgari ücret almasının hayatın olağan akışına aykırı olduğu yönündeki kararını inceleyecek ve ücret ile ilgili bilgiler verilecektir.
Ücret Nedir?
Ücreti çalışma hayatını ilgilendiren mevzuat hükümleri doğrultusunda değerlendirecek olursak; 4857 sayılı İş Kanunumuzun 32. maddesinde ücret, ücret ve ücretin ödenmesi başlığı altında şu şekilde tanımlanmıştır: “Genel anlamda ücret; Bir kimseye bir iş karşılığında işveren veya üçüncü kişiler tarafından sağlanan ve para ile ödenen tutardır .”
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu 3. maddesi ücreti, “4. maddenin birinci fıkrasının (a) ve (c) bendi kapsamında sigortalı sayılanlara saatlik, günlük, haftalık, aylık veya yıllık olarak para ile ödenen ve süreklilik niteliği taşıyan brüt tutar.” olarak tanımlamaktadır.
193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 61. maddesine göre ücret “işverene tabi ve belirli bir iş yerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerdir.” denilmektedir.
Anayasamızın 55. maddesinde ise “Ücret emeğin karşılığıdır. Devlet, çalışanların yaptıkları işe uygun adaletli bir ücret elde etmeleri ve diğer sosyal yardımlardan yararlanmaları için gerekli tedbirleri alır” hükümleri yer almaktadır.
İşçi Ücretlerine Zam Yapılması Zorunlu Mudur?
Çalışanlar arasında merak edilen konulardan biri de işçilerin ücretlerine zam yapma zorunluluğunun olup olmadığıdır. Çalışma hayatımızın temel yasası olarak kabul gören İş Kanununda ücret zammına ilişkin herhangi bir madde bulunmamaktadır.
Ücret zammı zorunluluğunun olmaması konusunda birtakım faktörlerin de göz ardı edilmemesi gerekir. İşveren, asgari ücretin altında kalmamak ve 4857 sayılı İş Kanunun “eşitlik” ilkesine aykırı olmamak koşulu ile işçilerinin ücretine zam yapmayabilir.
Ücret zammı konusunda eşitlik ilkesini uygularken işyeri tarafından belirlenen personel performans değerlendirme sistemleri de oldukça önem kazanmaktadır. Ücret zammının yapılıp yapılmayacağı, zammın işçilere hangi oranda dağıtılacağına işçilerin performansı gözetilerek doğru değerlendirilmesi neticesinde uygulanan zam oranları eşitlik ilkesini ihlal etmeyeceği görüşü hakim görüş olarak karşımıza çıkmaktadır.
Kıdem Süresi Yüksek Vasıflı İşçinin Ücretine İlişkin Yargıtay Kararı
Ücreti mevzuat açısından çok da derine girmeyerek yukarıda kısa kısa anlatmaya çalıştık. Aynı zamanda ücret zammına ilişkin görüşlerimizi de belirttik.
Yargıtay 9. Hukuk Dairesi işyerinde belirli bir kıdem süresine sahip vasıflı işçinin asgari ücret almasının hayatın olağan akışına aykırı olduğuna dair emsal kabul edilebilecek bir karar vermiştir.
İşçi ve işveren arasındaki tazminat ve alacaklara uygulanacak esas ücretin belirlenmesi konusunda yaşanan uyuşmazlık nedeni ile konu Yargı aşamasına taşınmıştır. Yerel mahkeme davaya konu çalışan ücretinin SGK kayıtlarına itibar ederek asgari ücretle çalıştığını kabul etse de Yargıtay bu kararı bozmuştur.
Yargıtay 9. Hukuk Dairesi “Vasıflı işçi durumunda olan ve uzun süre kıdeme sahip bir işçinin bu ücretle çalıştığının kabulü hayatın olağan akışına aykırıdır.” diyerek emsal bir karara imza atmıştır.
ÖZET: Mahkemece, SGK kayıtlarına itibar edilerek davacının asgari ücretle çalıştığı kabul edilmiş ise de, işyerinde pres operatörü olarak çalışan davacı 6,5 yılı aşkın kıdeme sahiptir. Vasıflı işçi durumunda olan ve uzun süre kıdeme sahip bir işçinin bu ücretle çalıştığının kabulü hayatın olağan akışına aykırıdır. Bu nedenle emsal ücret araştırması yapılıp sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi hatalıdır.
İlgili Yargıtay Kararı;
YARGITAY
- HUKUK DAİRESİ
Esas Numarası: 2017/7955
Karar Numarası: 2017/20925
Karar Tarihi: 11.12.2017
KIDEM TAZMİNATI, İHBAR TAZMİNATI İLE İŞÇİLİK ALACAKLARININ ÖDETİLMESİ İSTEMİ – SGK Kayıtlarına İtibar Edilerek Davacının Asgari Ücretle Çalıştığı Kabul Edilmiş İse De, İşyerinde Pres Operatörü Olarak Çalışan Davacı 6,5 Yılı Aşkın Kıdeme Sahiptir Vasıflı İşçi Durumunda Olan ve Uzun Süre Kıdeme Sahip Bir İşçinin Bu Ücretle Çalıştığının Kabulü Hayatın Olağan Akışına Aykırıdır – Bu Nedenle Emsal Ücret Araştırması Yapılıp Sonucuna Göre Karar Verilmesi Gerekir
Özeti: Davacı net 1.300,00 TL. ücret aldığını iddia etmiş, davalı ise davayı takip etmemiş ve herhangi bir savunmada bulunmamıştır. Mahkemece, SGK kayıtlarına itibar edilerek davacının asgari ücretle çalıştığı kabul edilmiş ise de, işyerinde pres operatörü olarak çalışan davacı 6,5 yılı aşkın kıdeme sahiptir. Vasıflı işçi durumunda olan ve uzun süre kıdeme sahip bir işçinin bu ücretle çalıştığının kabulü hayatın olağan akışına aykırıdır. Bu nedenle emsal ücret araştırması yapılıp sonucuna göre karar verilmesi gerekir.
SGK Kayıtları Gerçek Ücreti Her Zaman Yansıtmamaktadır
Yargıtay 9.Hukuk Dairesinin vermiş olduğu ve emsal oluşturabilecek niteliğe sahip kararda özellikle vasıflı işçi ve uzun süreli kıdem noktalarına vurgu yapılmıştır.
Yargıtay kararında üzerinde düşünmemiz gereken diğer bir husus ise SGK kayıtlarına itibar edilip edilmeyeceği konusu olacaktır. Yerel mahkeme SGK kayıtlarına itibar ederek davanın reddine karar vermiş ise de Yargıtay yukarıdaki nedenler ile emsal ücret araştırması yapılıp davaya konu ücretin belirlenmesini istemiştir.
SGK kayıtları maalesef her zaman gerçek ücreti yansıtmamaktadır. Sosyal Güvenlik Kurumu’nun denetim elemanları kayıtdışı istihdam ile mücadelede aynı zamanda bu konu üzerinde de gerekli denetimleri yapmaktadır. Gerçek ücret üzerinden bildirilmeyen her işçi ileride hak kazanacağı emekli aylığından, iş göremezlik durumunda alacağı geçici iş göremezlik ödeneğine, kıdem ve ihbar tazminatlarından tutun işsizlik ödeneğine kadar olumsuz etkilenmektedir. Bu durum aynı zamanda Devletimizin de vergi ve prim kaybı yaşamasına neden olmaktadır.
Kayıtdışı istihdam ile mücadelenin büyük önem taşıdığı bu günlerde eksik ücret bildirimleri sonucu vergi ve prim kayıpları hem işçileri hem Devleti maddi kayıplarla karşı karşıya bırakmaktadır. Çalışma hayatında süregelen yıllarda bu ve benzer durumların önüne geçmek amacıyla bir takım tedbirler de alınmaktadır.
Gerek işçi ücretlerinin belirli sayıda işçisi olan işverenlerce bankadan yatırılma zorunluluğu gerekse eksik ücret bildirimlerinin işverenlere idari para cezası riski oluşturması, bu gibi durumların caydırıcılığında önemlidir. Aynı zamanda son dönemlerde “meslek kodu” uygulaması ile ilerleyen süreçlerde mesleğe uygun asgari ücret standardının belirlenmesi de bir takım idari tedbirlerinin alındığının/alınacağının göstergesi olmuştur.
Feti SAVRAN
Sosyal Güvenlik Denetmeni
İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku Uzmanı
Nazmiye hanim sizi yaklasik olarak 5 yildir takip ediyorum o kadar guzel konular a degini yorsunuz ki anlatamam sizi tebrik ediyorum ozellik le harfiyat isleri yapiyor lar buradakilerin genel i iş makinası ve kamyon şoförleri vede ağır iş konumundalar fakat asgari ücret in az üzerinde para ödüyorlar fakat asgari ücret le gosterip hem işçinin hemde devletin hakkını çalıyorlar ve bir cogu da agi yardım parasını maaş a ekleyerek sözde yüksek maaş veriyorlar
Merhabalar. Özel bir sirkette 6 yıldır çalışmaktayım size bir sorum olacak.İsverenim tarafından haksızlığa uğradığımı düşünmekteyim. Şundan dolayı yeni bir arkadaşımız (henüz beş aylık çalışan) 2700 tl brüt olarak benimle aynı maaşı aliyor 2400 tl net marşımız var bankaya 2200 tl yatıyor maaş farkı denilen 200 tl lik kısmı elden veriliyor bu neticede toplamda 2400 tl bir maaş söz konusu sormak istediğim soru aynı ücreti bize verebilirmi kıdem olarak yoksa bana kıdem farkı vermek zorundami cevabınız için teşekkür ederim.
Merhaba 7 yıl boyunca hesabıma asgari ücret yatırıldı geriye kalan para elden verildi.
İşten mobbing yapılarak işten çıktım ve dava açtım 2 kişiydik diğer çalışan böyle birsey olmadığını beyan etti full çalıştığım ve mesai ücretlerimi almadığım beyan ettim sonucu nasıl yol izlemem gerekiyor
BEN 1990 SSK GİRİŞİM VAR 1991-92 ASKERLİK 15 AYSONRASINDA SÜREKLİÇALIŞMAM VAR 1990-2004 E KADAR PRİMLERİM EKSİK YATIRILMIŞ
SONRASINDA TAM.AN İTİBARI İLE 8700 GÜNÜM MEVCUT.SABİT BİR MAAŞIM YOK AMA PARÇA BAŞI İŞ YAPTIĞIMDAN AYLIK 4500 TL DEN AZ ALMADIM.
ESKİ BİR ELEMAN OLARAK OLDUKÇA DEĞERLİ İŞLER ÇIKARMAKTAYIM(DİŞ TEKNİSYENİYİM).İŞVEREN MAALESEF PRİMLERİMİ ASGARİ ÜCRETTEN YATIRMIŞ…
EMEKLİLİĞİM 4 YIL SONRA DOLUYOR.(son şuanda çalıştığım işyerinde 25 yıldır çalışmaktayım)
son olarak bana iş başı ücret yanında bir sabit maaş takdir edilmesine rağmen 10 yıldır o ücret de ödenmiyor
ayrıca bana ödenen ücret banka kanalı ile deyil eleden ödeniyor aylık fiş koçanlarım mevcuttur
şimdi bilerek işleri yavaşlatma ve elime geçen ücretin az olması için bir çaba içindeler bana en azından bir alt ücret yani o ücretin altına iş yapılırsa o ücrete
tamamlanıp ödenmesi olmalı deyilmi?
hukuki yola girdiğimde elden aldığım fakat fiş koçanlarında yazan ödemeler sigorta mı belirleyecekmi?
merhabalar yaklasık 2006 yılından bu yana özel bir şirkette çalışmaktayım ve kafamı hep kurculayan bır soru var verılen ve görevlendırıldıgım süre zarfında her görevı basarılı bır sekılde yerıne getırmeye calısıyorum hatasız kul olmaz zaten hatam olsa benı 14 yıldır barındarmazlar dıye dusunuyorum ama ne yazıkkı asgarı ucret uzerınden hakkımı alabılıyorum bu konular hakkında neler yapmam gerekıyor acaba ustelıktebenden sureklı dahada basarı oranıın artması beklenıyor bu zaaflar uzerınde bende oldugu kadarıyla mesaımı doldurup cumartesı pazar calısmıyorum haftada 45 saat uzerınden görevıme devam edıyorum tesekur ederım
Merhaba 2015 Mayıs ayında bursa buyuksehir belediyesinin ulasim bölümü olan burulasda ise başladım ve devam eden yıllar sonunda 2019 Ocak ayının maaşı ni 5 Şubat da aldım aldığım ücret net 3850 TL +300 TL yemek ücreti fakat 2019 Aralık 30 da bize bintede gececegimiz söylendi ve gittik sozleme yapılmadan bizlerin sigorta girişleri binted tarafından yapıldı ve bize 2947 TL brüt maaş teklif edildi ve bu işçilerin tamamı 80 kişi iş makinası oparator u kabul edilmedi işden çıkarma tehdidi ile 3198 TL brüt maaş verildi şimdi bu işçiler 2015 yılından beri belediye bünyesindeler ve bu işçiler asgari ücret e tabi tutuldular maaşları düşürüldü geçiş yapılan binted de oparator maaşları 4900 TL brüt şimdi buradaki yapılan işlem hukuki mi çalışanın bu şekilde maaşları departman degisikli adı altında dusurebilirmi
Merhaba. Ben yaklaşık 13 yıldır alış veriş merkezinde çalışıyorum.12 senedir mağaza müdürü yüm. Lakin bu zaman içerisinde asgari ücretten den 20021 i örnek vereyim sadece 400tl fazla alıyorum. Benim dava acma hakkım varmı./Artı bize verdikleri yemek parası 100 tl den yukarı çıkmatı. Bunu aynı seviyede tutma hakları varmı./Ve bize A 4 de gelen maaş podrosun da ise magaza müdürü değil, reyoner yazıyor bununla ilgili bir hukuk süres’i olurmu./ magaza da olan bir iş kazası var. kaza dan sonra kamera kayıtları silindi. Bu konuyla ilgili üstümüze soru sorulunca ( elektrik kesik biliyorsunuz sunuz kayıt yapmamıştır diye ) konu kapatıldı. Üzerinden geçen bir zaman var. Bu zaman 3 yada 5 yıl da ols…. sonrasında bir hukuk süresi olurmu.
Selam ben site kapıcısı olarak çalışmaktayım 17yıldır çalışıyorum asgari ücret alıyorum 400 TL yemek parası alıyorum Yılda bir maaş bayram ikramiye alıyorum ve site lojmanında kalıyorum benim kıdem tazminatı nekadar tutar
Merhaba, maaşınız, ikramiyeniz ve yemek paranız banka hesabı üzerinden yatıyorsa sadece bunları baz aldığımızda 125.947,00 TL tazminat hakkınız bulunmakta.
Ayrıca oturduğunuz eve kira ödemiyorsanız ve sözleşmenizde de herhangi bir engel madde yoksa o kiranında emsal bedeli üzerinden ekleme yapmak gerekecektir.
Ben 16 senedir aynı firmada çalışmaktayım benim sorum senede 4 ikramiye li işe başladım fakat daha sonra aldığı personeli ikramiyesi aldılar fakat aldıkları yeni personelle ikramiyeli personel arasında ki fark yok denecek kadar aynı seviyeye geldi bizlerin ikramiyemizi net maaş ımıza katmasak asgari üçretle kadar düştük 16 senelik çalışan olarak yeni giren bir personelin saat üçret beni geçiyor bu ula ilgili firmaya bir yaptırım varmı kanunen teşekkür
Bende aynı firmada 10 yıldan fazla çalışıyorum ve aldiğım sadece askari ücret ne yol parası veriyorlar nede yemek siz devamlı personelimsiniz diyorlar sadece yeni giren kişiyle işe aynıyım daha çok sorumluluk sahibindeyim ama aldığım para askari ücret malesef üzülerek yazıyorum.
Ben birbuçuk 2 seneyr yakın nu iş uerinde çalışmaktayım dsha önce askeri ücrerin üstümde alıyordum maaşımı bu sene bana bahane olarak pergormansın düşük dediler daha ömce neden böyle bişe yoktu anlamıyprum birde beni nir makinaya oturrtulatmmakinacı olmadığım halde ordabaya bit müddet çalıştıktan sonra birden hiçbişe yooken gayet iyi iş yaparken bahane edip ğerformansın düşük dediler v e yine monte yapmak içşn eski yerime aldılar çünkü montecileri istifa edip gitti limse kslmadı montede şimdide askeri ücretin üzerinde alırken birden artık askeri ücretten fazlasını vermiceklerini söylediler medenide temizlik yapmak istemiyprmuşum çay kpymak iströiyormuşum diye belirtiler ben oraya monteci olarak girdim