7252 sayılı Kanunun yürürlüğe girmesi ile birlikte, pandemiden etkilenen firmalara SGK prim desteği uygulaması başladı. Desteğin uygulanabilmesi için, kısa çalışmadan ya da pandemi ücretsiz izin uygulamasından normal çalışma dönemine geri dönülmesi gerekiyor. 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu’na Geçici 24. madde olarak eklenen bu normale dönüş prim teşvikinin şartları neler? Kimler nasıl yararlanacak?
Koşulları sağlayan işverenler, e-SGK kanalıyla başvuruda bulunarak destekten faydalanabilirler. Başvuru ve sigortalı sorgulama işlemleri e-SGK üzerinden “İşveren Sistemi-Teşvikten Faydalanılacak Sigortalı Tanımlama” ekranlarında yer alan “4447 Sayılı Kanun Geçici 26. Madde Desteği” menüsü üzerinden gerçekleştirilebiliyor.
Teşvikten Kimler Yararlanabilir?
Teşvik özel sektör işverenleri için uygulanacak. Kısa çalışma ya da nakdi ücret desteği alan çalışanlardan bu uygulamayı sonlandırıp normal çalışma saatlerine dönen işçiler için yararlanılacak.
- 4447 sayılı Kanunun Geçici 23. maddesi kapsamında Covid-19 salgının etkisi sebebiyle 1 Temmuz 2020’den önce KÇÖ’ye başvurmuş iş yerlerinde, KÇÖ’den faydalanan sigortalıların aynı iş yerinde haftalık normal çalışma sürelerine dönmeleri,
- 4447 sayılı Kanunun Geçici 24. maddesi kapsamında 1 Temmuz 2020’den önce nakdi ücret desteğine başvuran bu destekten yararlanan sigortalının haftalık normal çalışma süresine dönmeleri
durumunda teşvikten faydalanabilmek mümkün.
Kısa çalışma nedeniyle uygulanacak prim teşvikinde, aynı iş yerinde diğer işçilerin kısa çalışmaya devam etmesi, normal çalışmaya dönen işçiler için teşvikten yararlanmaya engel teşkil etmiyor.
Örneğin; A şirketinde, Covid-19 sebebiyle, toplam 50 işçi kısa çalışma ödeneğinden yararlandığını düşünelim. Bu işçilerin sadece 30 tanesi normal çalışma saatlerine dönmüş olsun. Aynı iş yerinde, kalan 20 işçi hala kısa çalışma yapıyor olsa bile, bahsi geçen 30 işçi için diğer şartları sağlanmak koşuluyla 7252 prim teşviki uygulanabilir.
Kimler Kapsam Dışı?
- Özel sektör dışındaki kamu ve kamu ortaklı iş yerlerinde çalışan işçiler ile, devletten ihale ile alınmış işte çalıştırılan işçiler, diğer teşviklerde de olduğu gibi bu teşvikten de faydalandırılmayacak.
- 5510/Ek 9. madde kapsamındaki ev hizmetlileri (10 gün ve üzeri çalıştıran) için destekten yararlanılamayacak.
- Emekli olup özel sektör iş yerlerinde çalışmaya devam eden işçiler (sosyal güvenlik destek primine tabi çalışanlar) için de SGK prim desteğinden faydalanamayacak.
- Kısa çalışmadan yersiz yararlandığı tespit edilen iş yerleri teşvikten yararlanamayacak.
- Kısa çalışma başvurusu olumsuz sonuçlanmış iş yerleri teşvikten yararlanamayacak.
- Çırak ve stajyerler için teşvikten yararlanılamayacak.
- İŞKUR kursiyerleri için teşvik uygulanmayacak.
- Yurt dışında çalışanlar teşvikten yararlanamayacaklar.
- Doğum ve evlat edinme sonrası yarım çalışma ödeneğinden yararlananlar hakkında teşvik uygulanmaz.
Yararlanma Süresi Nasıl Hesaplanır?
Teşvikten yararlanmak için esas alınan süre ise, kısa çalışma ve nakdi ücret desteğinde geçen süreler baz alınarak belirleniyor.
KÇÖ’den yararlanan her bir işçi için, KÇÖ aldığı aylık ortalama gün sayısı; pandemi ücretsiz iznine gönderilen her bir işçi için nakdi ücret desteği aldığı aylık ortalama gün sayısı kadar teşvikten yararlanmak mümkün.
Normal çalışmaya dönülen süreyi takip eden 3 ay boyunca, KÇÖ ve nakdi ücret desteğinden yararlanılan aylık ortalama gün sayısı kadar SGK prim desteği uygulanabilir. Fakat her koşulda, teşvikten yararlanılacak en son tarih 31 Aralık 2020 olacak.
Örneğin; Bay A’nın Mayıs-Haziran-Temmuz aylarında KÇÖ’den yararlandığı, iş yerindeki kısa çalışmasının 10 Temmuz 2020’de sona ererek haftalık normal çalışma sürelerine dönüldüğü varsayalım. Bay A’nın KÇÖ aldığı aylık ortalama gün sayısının 12’dir. Bu durumda Bay A için Ağustos-Eylül-Ekim aylarında 12’şer gün bu destekten yararlanılacaktır.
Bilindiği üzere, teşvik uygulaması 1 Ağustos 2020 tarihinde yürürlük kazanmıştı. Normal çalışma sürelerine dönüş tarihi, kanunun yürürlük tarihinden önceki aylara denk gelmesi durumunda, 1 Ağustos tarihinden sonraki süreler için destekten yararlanılacak.
Teşvik Tutarının Hesaplanması
Normale dönüş desteği, SGK primleri üzerinden verilecek. Kısa çalışma veya nakdi ücret desteğinde geçen aylık ortalama gün sayısı kadar, prime esas kazanç alt sınırı (asgari ücret) üzerinden hesaplanan işçi ve işveren paylarının tamamı İşsizlik fonundan karşılanacak.
2020 yılı tutarı:
5.000 TL brüt ücretli bir çalışan için düşündüğümüzde, SGK prim desteği olmadan ödenecek işçi ve işveren prim payı toplamı 5.000 x % 37,5 = 1.875 TL olmaktadır.
Bu çalışanın kısa çalışmadan yararlandığı aylık ortalama gün sayısının 18 olduğunu var sayarsak;
18 (ortalama gün sayısı) x 98,10 (Günlük asgari ücret) = 1.765,80 TL
1.765,80 x % 37,5 (SGK işçi ve işveren prim payları toplamı) = 662,18 TL destekten yararlanılacaktır.
Bu durumda, teşvik sonrası işveren tarafından ödenmesi gereken prim tutarı;
1.875 – 662,18 = 1.212,83 TL olacak.
Teşvik Uygulanan Çalışanlar Hangi Kanun Numarası İle Bildirilecek?
Teşvik 7252 sayılı Kanun ile, 447 sayılı Kanuna Geçici 26. madde olarak eklenmişti. Teşvik uygulandığında aylık prim hizmet bildirgesi ya da muhtasar prim hizmet beyannamesi üzerinden Kuruma bildirilirken “07252” kanun numarasının seçilmesi gerekiyor.
Prim Borcu Olanlar Teşvikten Yararlanabilir mi?
SGK primlerini süresinde ödeyemeyen iş yerleri için de teşvik açısından kolaylık sağlandı. Muhtasar ve prim hizmet beyannamesinden dolayı tahakkuk edecek primlerin süresinde ödenip ödenmediğine bakılmaksızın, 07252 sayılı Kanun numarası ile bildirilen sigortalılar için destekten yararlanılacak.