İşçi ve işveren ilişkilerinin yürütülmesinde, anlaşmazlıkların çözümünde ve toplu iş sözleşmelerinin kurulmasında sendikalar aktif olarak rol alıyor. Günümüzde eskiye nazaran sendikaya üye olma ihtiyacı her ne kadar daha az olsa da özellikle mavi yakalı çalışanlar tarafından halen tercih ediliyor. İşveren sendikaları da, üyesi olan işverenler adına toplu iş sözleşmelerini ve işçi sendikaları ile olan anlaşmazlıkları çözme konusunda işlevsellik gösteriyor. Peki sendikal tazminat hakkı nasıl doğuyor, süreç nasıl işliyor?
Yasal Olarak Sendika Özgürlüğü
Çalışanların sendikaya üye olma, üyelikten ayrılma, sendikal faaliyetlerde yer alma özgürlüğü 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu ile güvence altında. Sendikal faaliyetlerle ilgili hüküm ve sınırlar bu kanun çerçevesinde yerine getiriliyor.
Anayasanın 51. Maddesi:
“Çalışanlar ve işverenler, üyelerinin çalışma ilişkilerinde, ekonomik ve sosyal hak ve menfaatlerini korumak ve geliştirmek için önceden izin almaksızın sendikalar ve üst kuruluşlar kurma, bunlara serbestçe üye olma ve üyelikten serbestçe çekilme haklarına sahiptir. Hiç kimse bir sendikaya üye olmaya ya da üyelikten ayrılmaya zorlanamaz.”
6356 Sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu 25. Maddesi:
“İşçiler, sendikaya üye olmaları veya olmamaları, iş saatleri dışında veya işverenin izni ile iş saatleri içinde işçi kuruluşlarının faaliyetlerine katılmaları veya sendikal faaliyette bulunmalarından dolayı işten çıkarılamaz veya farklı işleme tabi tutulamaz.”
Sendikal Eylemler Sonucunda İşten Çıkarılma
Sendikal bir nedenle iş ilişkisinin sonlandırılan bir işçinin, 4857 sayılı Kanunun 18, 20 ve 21. maddelerine dayanarak dava açma hakkı bulunuyor. İş sözleşmesinin sendikal faaliyetler sonucu feshedilmesi durumunda birtakım yaptırımlar uygulanıyor. İşveren işçiyi, işe başlatsın ya da başlatmasın, işçinin bir yıllık ücretinden az olmamak üzere sendikal tazminat ödemek zorunda.
Açılacak davada tarafların belirli ispat yükümlülükleri de bulunuyor. İşveren, gerçekleştirdiği feshin sendikal eylemler sonucu olmadığını ispat etme yükümlülüğü taşıyor. Aynı şekilde çalışanın da, sendikal faaliyetler sonucunda iş akdinin feshedildiğini ispatlama zorunluluğu bulunuyor.
Iyı gunler bir fabrikada 12 saat calısıyorum 6 senedir 1ayda 1 kere vardıye donuyoruz ihtarname ceksem acaba tazminatımı alabılırmıyım
Birincisi haftalık 66 saatten fazla çalıştıramazlar yasal değil 1 yıl içinde 270 saat ten fazla mesaiye zorlayamaz.
7.5 saatin üstünü yani haftalık 45 saatin üstünü 1.5 katı ücret ödemek zorunda . Yazdığım birinci maddenin üstünü çalıştırıyor ise haklı fesih hakkın bulunuyor ayrıca geçmişe dönük fazla mesainin faizi ile tazmin edebilirsin.
tarih 16.09.2021
Merhaba, 07.09.2021 itibaren bir iş yerinde arkadaşlarımızla birlikte Anayasal hak olan sendikalaşmaya gittik.Bakanlik onaylandı fakat bunu fark eden iş veren baskılar kurmaya başladı.Tektek biz çalışanları gezerek e devletlerimize bakilmak istendi, hakaret ve tehditler yapıldı.Bakanlik onaylandı fakat işyerine bildiri daha gelmeden arkadaşlarımızı işten çıkarmaya başladılar bizde buna tepki olarak öğleden sonra iş bırakarak Bir kenarda sessizce bekledik 140 kişiydik.sonrasinda çıkış olamayacağını işimize dönmemiz söylendi bizde ısrarla isverenimizin gelip konuşarak Sorunları çözelim istedik fakat gelmedi.08.09.2021 günü sabah işimizin başına geçerek çalıştık yine öğle saatlerinde işten çıkış verilmeler oldu biz yine toplandık Sonrasında herkeze çıkışlar verilmeye başlandı 46.koddan bizde fabrikayı terk etmedik üç gece 4 gündüz fabrikada yattık kalktik.Ama kimseye ve hiçbir şeye zarar vermedik.mahkeme kararıyla bizi fabrikadan çıkardılar.Bizde fabrika önünde hakkımızı savunmaya devam ettik . Hakkımız olan Ağustos maaşı bile vermediler çalışan sendikalı olmayan işçilere verdiler,Bir ayrımcılık söz konusu işveren anlaşmaya yaklasmiyor ısrarla.Eline bizi çıkarmadan önce bir evrak gelmediğini ve iş durdurmadan dolayı çıkardığını vurguluyor.Bu adaletsizlik, kanunsuzluk degilmi, işsizlik maaşı alamıyoruz 46 koddan Bir işe giremiyoruz sendikalisiniz diye almıyorlar.Sasirdik kaldık.Buna benzer bir davalar varmı nasıl bir karar çıka bilir
Selamlar, 08,10,2006 yılından beri bir firmada çalışmaktayım ve çalışmakta olduğum firma sendika yanlısı değil.
faaliyette bulunduğum iş kolunu temsil eden bir sendikaya üye olmak istemekteyim. buna karşılık iş veren beni işten çıkarmak isteyebilir. Böyle bir durumla karşılaştığımda nasıl bir yol izemeliyim.
Saygılar…
Isyerinin satilmasi sonucu gelen isveren sendika uyelerini istifaya zorladi budurumu kabul etmedigim icin isten cikarildim sendika avukati araciligiyla mahkemeye verdim yedi yil gecmesine ragmen sonuclanmadi biryildir istinafta kendimce avukatimi degissem bana bilgi verirseniz sevinirim
Eşim sendikalı ve üretimde çalışıyor ürün yanlış bastı bu durum yüzünden işveren esimi işten çıkarabilir mi ve çıkarırsa tazminat alabilir mi?
Bir işyerinde 8 aylık calisanim.aralik ayainda çoğunluk sağlandı diye işyeri sendikaya mahkemelik oldu.bende e devletten üye oldum.isveren koşulsuz beni cikariverirse ne yapmalıyım tazminat hakkım nedir.brut maaşım son ay 13000