iskanunu.com 
İlgili Makaleler
Son yıllarda, doğum yapan işçiler İş Kanunu’na eklenen yeni haklarla birlikte geçmişten günümüze daha fazla izin seçeneğine sahip oldular. Bu yeni izinleri kullanıp kullanmama tercihi de tamamen işçiye bırakılmış, işveren onayı birçok izin için devreden çıkmıştır. Bu izinlerden biri de ücretsiz doğum iznidir.
Ücretsiz Doğum İzni Nasıl Kullanılır?
Doğum yapan kadın işçi, öncelikle doğum öncesi ve doğum sonrası için tekil gebeliklerde 16 hafta süren analık raporu boyunca izinli olacaktır. Analık raporu sona erdikten sonra İş Kanunu’nda kendisine verilmiş diğer izin haklarını kullanır. Bunlardan biri, doğum raporunun bitiminden itibaren 6 aya kadar kullanabildiği ücretsiz doğum iznidir.
Çalışan ücretsiz doğum izni kullanmak istiyorsa, en geç 1 ay önce işverene yazılı olarak bunu bildirmek zorundadır. İşveren çalışanın bu izin talebini karşılar, ücretsiz doğum izninde olduğu sürece iş sözleşmesini askıya alır ve işçiye ücret ödemez.
Ücretsiz doğum izni en fazla 6 ay olarak kullanılabilir. Kullanmak için geçerli olan süre doğum raporunun bitişinden itibaren 6 aydır. Doğum raporu biten işçi, tekrar çalışmaya başladıktan sonra da doğum ücretsiz iznini talep edebilir. Örneğin doğum raporunun ardından 2 ay çalışma hayatına devam etmiş kadın işçi, ücretsiz doğum iznini kullanmak istediğinde en fazla izin kullanabildiği süre 4 ay olacaktır. Ücretsiz doğum izni doğum raporu sonrasındaki 6 ay içinde kullanılmalıdır.
Ücretsiz Doğum İzni Kıdem Süresine Dâhil mi?
Ücretsiz izin, çalışanın ücret almadığı ve çalışmadığı sürelerdir. Bu süreçte çalışanın iş sözleşmesi askıda olmaktadır. İş sözleşmesinin askıda olması, iş sözleşmesinin sona ermeden sadece çalışmaya ara verilmiş olmasıdır. Ücretsiz doğum izni de diğer ücretsiz izinlerinden farkı olmaksızın iş sözleşmesini askıya almaktadır. Bu sürede işçi çalışmamış kabul edilir ve kıdem süresi işlemez. Analık doğum raporunda işçi çalışmış gibi kabul edilirken, ücretsiz doğum izninde olduğu süreler işçinin çalışmadığı sürelerdir.
Ücretsiz Doğum İzni Kullanmış İşçi Yıllık İznini Nasıl Hak Eder?
Kıdem süresinin ücretsiz izin süresi boyunca işlemiyor olması, kıdem süresine bağlı hak edişlerde de bu sürenin hesaba katılmayacağı sonucunu getirir. Yıllık izin hak edişleri hesaplanırken de ücretsiz doğum izninden olunan süreler hesaba katılmadan kıdem süresine bakılacaktır.
Yıllık izin en az 1 yıl çalışma sonunda, gelecek hizmet yılı içinde kullanılmak üzere hak edilmektedir. 6 ay ücretsiz doğum izni kullanmış bir işçinin yıllık izin hak ediş tarihi 6 ay ileri ötelenmiş olacaktır.
Yıllık izin bakımından çalışılmış olarak sayılan sürelere açıklık getiren 4857 sayılı İş Kanunu’nun 55. maddesinde doğum izinleri de yer almaktadır:
“Yıllık izin bakımından çalışılmış gibi sayılan haller
Madde 55 – Aşağıdaki süreler yıllık ücretli izin hakkının hesabında çalışılmış gibi sayılır:
… b) Kadın işçilerin 74 üncü madde gereğince doğumdan önce ve sonra çalıştırılmadıkları günler, …”
Bu maddeden de anlaşılacağı üzere, doğum öncesi ve doğum sonrası toplam 16 hafta olan (çoğul gebelikte 18 hafta) analık raporu süresince işçi çalışmış sayılacak ve bu süreler yıllık izin hak edişinde kıdem süresinden sayılacaktır. Fakat ücretsiz izin olarak kullanılmış doğum izni süreleri yıllık izin hak ediş tarihini öteleyecektir.
Merhaba ben doğumdan sonra ucretsiz izin kullanmak istesem firma kabul etmezse nasik hakkimi arayabilirim.ucretsiz izin kullanip özel sektörde yarim gun izin calisma hakkimiz okuyor mu
Daha dogrusu hepsinden once tazminatimi alip nasil çıkabilirim 3 yilim var cok olmasada azda olsa tazminat alip ayrilmaya çalışıyorum.fikrinizi alirsam sevinirim
Merhabalar 2011 girişliyim 2016 doğum yaptım 14 ay ucretsiz izin aldım sonra borclanarak ödedim . Filli çalışma olmadı için çalışmam 10 yıl gözükmüyor işin hakkım 30 Gine cikmadi doğru mu acaba yapılan işlem
Merhabalar doğum iznine ayrıldım 10 gün önce doğum.yapmadim henüz 3 haftam var. bugün asgari ücrete zam geldi . Doğum iznindeyken asgari ücrete gelen zamdan yasal olarak faydalanabilir miyim yasal mı bu yardımcı olur musunuz bana zam yapması mecburi midir isverenin
merhabalar özel okulda çalışan bir öğretmenim. 26 eylülde doğum yaptım sonrasında 6 ay ücretsiz izne çıktım . 21 mayısta ücretsiz iznim bitecek . bu sırada öncelikle kasım ayı tatili şubat tatili ve şu dönemde uzatılmış olan tatillerin hiç birinden faydalanamadım bu durumda ne yapmam gerekecek ne gibi haklarım var elde edişte
merhaba ben doğum izninden sonra 6 ay ücretsiz izin alıp izin bitiminde işten çıkarılsam işsizlik maaşı alabilirmiyim
Merhaba ben 2019 da doğuum yaptım. O gün iznim başladı. Sonrasında 6 aylık ücretsiz izin kullandım. Sonra pandemi den dolayı 3 aylık ücretsiz izin verdiler. 1 temmuz 2020 de başladım. İlk maaşımı aldım ve geçen sene ki maaşımı vermişler bu sene zam yapılmamış. Böyle bir hakları var mı?
Merhabalar benimde aynı durumum var özel sektörde çalışıyorum 4 senedir ücretsiz iznimi vermiyorlar çözüm bulabildiniz mi acaba banada yardımcı olur musunuz?
Merhaba 4857’ye tabi kamu işçisiyim doğumdan sonra 1.5 yıl ücretsiz izin kullanmıştım şimdi o süreyi borçlandım. Bu süreler çalışma süresinden sayılır mı yani yıllık izin süre hesaplamasında dikkate alınır mı alınıyorsa hangi maddeye göre dayanağı nedir öğrenebilir miyim?