Bilindiği üzere sigortalıların bazı nedenlere bağlı olarak işe gelmediği günler eksik gün olarak Sosyal Güvenlik Kurumu’na bildirilerek işçinin ücretinden kesinti olarak uygulanabilir. İşçinin devamsızlık, ücretsiz izin, istirahat, ücretsiz doğum izni gibi nedenler ile çalışmadığı günler eksik gün kodları ile bildirilir. Fakat bu durum Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları için geçerlidir. Yabancı uyruklu çalışanlarda, çalışma iznine tabi şekilde işe giriş bildirimi yapılır ve çalışanların eksik gün bildirimlerinde birtakım farklılıklar bulunur.
Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı’nın 12/11/2019 tarihinde yayımladığı Genel Yazı ile yabancı uyruklu çalışanlar için kullanılabilecek eksik gün nedenleri ve eksik gün kodları detaylıca açıklanmıştır. Buna göre yabancı uyruklu çalışanın ay içerisinde eksik bildirilecek günlerin nedenleri sadece aşağıdaki nedenlerden biri olabilir.
- İstirahat, Kurumca yetkilendirilmiş sağlık hizmeti sunucularından veya işyeri hekimlerinden alınmış istirahatli olduğunu gösteren rapor.
4- Gözaltına alınma,
5- Tutukluluk,
8- Grev,
9- Lokavt,
10- Genel Hayatı Etkileyen Olaylar,
11-Doğal Afet,
Nedenleri ile kısıtlı şekilde bildirim yapılabilir. Ek olarak genel yazıda ’21-Ücretsiz İzin’ eksik gün nedeni sadece; ‘’İşyeri ile ilişiğini kesmeden geçici süreli olarak yurt dışına çıkılması durumunda ülkeye giriş ve çıkış tarihlerinin de dikkate alınarak kişinin yolda geçireceği süreler için; ülkeden çıkış günü hariç olmak üzere iki gün, yine ülkeye giriş tarihi hariç olmak üzere iki günü geçmemek üzere yolda geçen sürelerin de dikkate alınması suretiyle bu süreler için de işverenden aylık prim ve hizmet belgesi veya muhtasar ve prim hizmet beyannamesi istenmeyecektir.” açıklaması ile sigortalının iş yeri ile ilişiğini kesmeden sınırlı süre ile yurt dışına çıkma durumunda kullanılabileceği belirtilmiştir.
Çalışma izinli sigortalı için genel yazıda belirtilen nedenler dışında kullanılan eksik gün nedenleri ve süreli, muhtasar prim hizmet beyannamesi bildiriminde hata verilecek ve sisteme yüklenemeyecektir. Örneğin; ‘21-Ücretsiz İzin’ ile bildirilen gün sayısı genel yazıda belirtilen şartları karşılamadan daha fazla gün olarak kesildiğinde olası bir SGK denetiminde cezai durum doğurabilir.
Birden Fazla Belge Türünde Bildirilen Veya Zorunlu Staja Tabi Yabancı Uyruklu Çalışanların Eksik Gün Bildirimleri
- Üniversitelerde kısmi zamanlı çalışan ya da zorunlu okul stajına tabi çalışan yabancı uyruklu öğrenciler için 7, 22, 42 ,43, 49 ve 50 nolu belge türleri ile sınırlı olmak üzere,
- Malullük yaşlılık ve ölüm sigortası primi ödenmeksizin sadece genel sağlık sigortası primi ya da kısa vadeli sigorta kolları primi ödenen yabancı uyruklu sigortalılar için 19 ve 46 nolu belge türleri ile sınırlı olmak üzere söz konusu eksik gün sınırlaması bulunmamaktadır.
- Son olarak aynı sigortalının birden fazla belge ya da kanun türünden bildirilmesinin gerektiği hallere (5746 ARGE teşviki, yeraltında ve yer üstünde çalışan sigortalılar, sağlık hizmet sunucularında fiili hizmete tabi çalışan sigortalılar vs.) ilişkin olmak üzere eksik gün nedenlerine “25-Diğer belge/kanun türlerinden gün tamamlama” adında bir eksik gün nedeni eklenmiştir.