Kayıt dışı işçi çalıştırmak, sahte sigortalı çalıştırmak ilgili kurumca tespit edilmesi haline ciddi yaptırımları olan durumlardır. Bu cezai yaptırımların caydırıcılığı, devletin kayıt dışı istihdamla mücadelesinde de en önemli araçtır. Sigorta primleri için işverenlere sağlanan teşvik ve destek indirimlerinin denetimleri sonucunda işverenlerin sigortalı bildirilen çalışanları fiilen çalıştırmadığı veya çalışanların sigortalı olarak bildirilmediği durumlar tespit edilir ise 01.04.2017 tarihinden itibaren 5510 sayılı kanunun ek 14. maddesine göre teşvik ve destek indirimlerinden yararlanma koşulları yeniden düzenlenmiştir
Yasaklama Kapsamına Girecek İşyerlerinin Tespiti ve Yasaklama süresi
Kayıt dışı çalıştırılan personel sayısının SGK’ya verilen aylık prim ve hizmet belgesinde toplam sigortalı sayısının %1’ini aşması durumunda 5510 sayılı kanunun 14. maddesinin birinci fıkrası uyarınca ilk tespitte 1 ay aşağıda yer alan indirimlerden faydalanamazlarken ilk tespit tarihinden itibaren 3 yıl içerisinde tekrar eden her bir tespit için 1’er yıl süreyle teşvik ve desteklerden yararlanamayacaklardır;
- 5510 sayılı Kanun’un 81.md/1.fıkra (ı) bendinde yer alan 5 puanlık indirim,
- 5510 sayılı Kanun’un 81.mad./1.fıkra (i) bendinde yer alan yurtdışına götürülen işçilere yönelik GSS beş puanlık indirim
- 5510 sayılı Kanun’un 81 mad./ 2. fıkrasında yer alan 51 İlde uygulanan ilave 6 puanlık indirim
- 5510 sayılı Kanun’un Ek 2.maddesinde yer alan yatırımlarda devlet yardımı hakkında kararlar kapsamında teşvik
- 4447 sayılı Kanun’un geçici 10. maddesinde yer alan genç, kadın ve mesleki belge sahibi olanların istihdamına yönelik teşvik
- 4447 sayılı Kanun’un geçici 15. maddesinde yer alan işbaşı eğitim programını tamamlayanların istihdamına yönelik teşvik
Örnek; İlgili ay içerisinde yasaya uygun çalıştırılan prim hizmet belgesinde kayıtlı olan toplam sigortalı sayısının 300 olduğu var sayılır ise toplam sigortalı sayısının %1’i (300*0,01=3) 3 kişidir. Yasa dışı çalıştırılan kişi sayısı da ilgili ayda 5 kişi olduğu varsayılır ise kayıt dışı çalıştırılan personel sayısı toplam sigortalı sayısının %1’ini aştığından dolayı beş puanlık indirim yasaklanırken yasa dışı çalıştırılan personel sayısının 2 kişi olması durumunda kayıt dışı personel sayısı toplam sigortalı sayının %1’ni (3 kişi) aşmadığı için beş puanlık indirim yasaklanmayacaktır.
Örnek; 21.06.2017 tarihinde yapılan denetimler sonucunda kayıt dışı çalıştırma ilk kez tespit edildiğinde ilgili iş yeri yasaklama kapsamına Temmuz 2017 tarihinde girecek olup söz konusu teşviklerden yararlanamayacaktır. 3 yıllık takip süresi 21.06.2017- 21.06.2017 tarihleri arasını kapsayacaktır.
Örnek; Üç yıllık takip süresi içerisinde 11.11.2017 tarihinde kayıt dışı çalışma tekrar tespit edildiğinde ilgili iş yeri Aralık 2017-Kasım 2018 arasında söz konusu teşvik ve indirimlerden yararlanmayacaktır
Yasaklamada Dikkate Alınacak Sigortalı Sayısının Tespiti
- SGK’ya bildirilen asıl ve ek niteliğindeki aylık prim ve hizmet belgesinde kayıtlı sigortalı sayısından iptal niteliğindeki aylık prim ve hizmet beyannamesinde kayıtlı sigortalı sayısı düşülecektir.
- Ay içerisinde aynı sigortalıya yapılan birden fazla (işe giriş ve çıkışlar) tekraren bildirimler dikkate alınmayacaktır.
- SGDP’li çalışanlar, istirahat ve ücretsiz izin nedenleriyle i ay içerisinde çalışması bulunmayan karşılığında ücret ödenmeyen ve sıfır kazançlı çalışanlar hesaplamaya dahil edileceklerdir.
- Mesleki eğitim gören öğrenciler, çıraklar, staja tabi tutulan ve kısmi zamanlı çalıştırılan öğrenciler, Türkiye iş kurumunca düzenlenen eğitimlere katılan kursiyerler hesaplamada dikkate alınmayacaklardır.
- Asıl ve alt işverene tabi olarak çalıştırılan kişilerin sigortalı olarak çalıştırılmadığı veya fiilen çalışmasının olmadığının tespiti halinde asıl ve alt işverenlerce SGK ya bildirilen sigortalı sayısı dikkate alınacaktır.
- Aynı işverenin birden fazla işyeri dosyasının olması halinde çalıştığı kişileri sigortalı olarak bildirmediği veya fiilen çalıştırmadığı tespit edilen her işyeri için ayrı hesaplama yapılacaktır.
- Yasaklamanın sisteme girilmesinden sonra asıl, ek iptal niteliğindeki aylık prim ve hizmet belgesinde kayıtlı sigortalı sayısı teşvikten yasaklanan işyeri için yasaklamaya esas toplam sigortalı sayısını değiştirmeyecektir.
1.5 yıldır aynı yerde çalışıyom patronla bi konuda anlaşamadığımdan istifa ettim. Dilekçede ” kurum sahibi ile anlaşamadığımdan istifa etmek istiyorum diye yazdım ” acaba kıdem tazminatı yada bqşka haklarım var mı