506 sayılı Kanunun Geçici 20. maddesi kapsamındaki bankalar, sigorta ve reasürans şirketleri, ticaret odaları, sanayi odaları, borsalar veya bunların teşkil ettikleri birlikler, personellerinin sosyal güvencesini sağlamak üzere özel emekli sandıkları kurabilmektedirler. Bu sandıklar personelin emeklilik, malullük, ölüm gibi durumlarda aylık bağlanması hizmeti ile birlikte sağlık hizmetini, devletin sosyal güvenlik kurumu gibi iştirakçilerine sunabilmektedir.
Bu şekilde oluşturulmuş, 12 banka, 5 sigorta, 1 birlik olmak üzere toplam 18 özel sandık bulunmaktadır. Bu sandıklar, iştirakçilerine hastalık, analık, iş kazası ve meslek hastalığı, malullük, yaşlılık ve ölüm yardımları sağlamak zorundadır.
Yasal Düzenleme
İş yerlerinde, çalışanlarını SGK yerine bu özel sandığa tabi çalıştıran işverenler için işçi maliyetlerinde Şubat ayı itibariyle bir artış söz konusu oldu.
Sandık iştirakçileri için ödenen işçi ve işveren primleri çok küçük farklarla sandıktan sandığa değişiklik gösterebilmektedir. İşveren primlerinde genel olarak uygulanan %5’lik hazine indirimi ise tüm sandık iştirakçileri için uygulanabilmekteydi. Düzenli primlerini ödeme, sahte ya da kaçak işçi çalıştırmama şartlarını sağlamış sandığa tabi iş yeri sahibi işverenler, işveren primlerinde %5 indirim uygulayarak maliyetlerini düşürebilmekteydi.
1 Şubat itibariyle, 506 sayılı Kanun’un Geçici 20. maddesi kapsamındaki Sandıkların statülerine tabi personeller için 5 puanlık Hazine indiriminden faydalanma hakkı ile ilgili yeni bir düzenleme yapıldı.
5510 sayılı Kanun’da 5 puanlık indirimin kimlere uygulanacağının aktarıldığı 81. madde (ı) bendinden aşağıdaki madde 18/01/2019 tarihli 30659 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 7161 sayılı Kanunun 41. maddesindeki düzenleme ile 01/02/2019 tarihi itibariyle yürürlükten kaldırıldı.
”Bu fıkrada düzenlenen teşvik, kamu idareleri hariç bu Kanun’un 4’üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki sigortalılara ilişkin matrah, oran ve esaslar üzerinden 506 sayılı Kanunun geçici 20’nci maddesi kapsamındaki sandıkların statülerine tabi personel için de uygulanır.”
1 Şubat 2019 itibariyle sandık statülerine tabi personeller için 5 puanlık işveren teşviki verilmeyecektir. İşverenler primlerini indirimsiz olarak ödeyecekler.
7103 ve 687 konun numaralı teşvikler de sandık iştiraki olan çalışanlarda uygulanamayan teşviklerdi, yeni düzenleme ile 5 puanlık indirim hakkı da sandıklar için ortadan kalkmış oldu.