Eğitim – Öğretimin temel amaçlarından biri bireyleri iş hayatına hazırlamaktır. Bu hazırlanma aşamasında özellikle belirli bir meslek üzerine öğrenim görenlere okullarda verilen teorik bilgiler yetersiz kalabilmektedir. Teorik bilgilerin yanında mesleklerinde pratik kazanmalarını da sağlamak için işletmelerde staj yapmaları okul tarafından zorunlu tutulabilmektedir. Bazen de okulu zorunlu tutmasa da işletmelerde staj yaparak iş tecrübesi edinmeyi öğrenciler istemektedir. Fakat bu stajyerlerden hangilerinin sigortasının yapılacağı, hangilerine stajyer ücreti ödeneceği kafa karışıklığı yaratmaktadır. Bu konuya açıklık getiren yeni düzenlemeler Tüm Stajyerlere Ücret Ödeme Zorunluluğu getirdi.
Yeni yasal düzenlemeyle tüm stajyer öğrenciler 3308 sayılı “Mesleki Eğitim Kanunu” kapsamına alınmıştır.
Stajyerlerde Ücret Ödeme Zorunluluğu
09.12.2016 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan “Millî Eğitim Bakanlığının Teşkilat Ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname İle Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” ile 3308 sayılı Kanun’a stajyerlerin ücretlendirilmelerine ilişkin ibareler eklenmiştir. Ama konuyu asıl açıklığa kavuşturan 23 Aralık 2016 tarihli değişikliğin uygulama esaslarına ilişkin açıklamaları içeren Milli Eğitim Bakanlığı yazısıdır.
MEB – 6764 Sayılı Kanunun Uygulanması yazısı için tıklayınız.
Genel anlamda stajyerler 3 grup altına incelenebilir.
- Stajı okul tarafından zorunlu tutulan
- Stajı yapması okul tarafından uygun görülen
- İsteğe bağlı staj
Önceki uygulamada işletmelerin stajyerlere ücret ödeme zorunluluğu YÖK tarafından hazırlanan listede ilgili okulun veya bölümün bulunup bulunmamasına göre belirlenmekteydi. Liste, stajyere ücret ödenmesinin zorunlu olduğu bölümleri/okulları içermekteydi. Bu durumda okul staj yapmasını uygun bulsa da eğer yayınlanan listede yer almıyorsa işletmeler bu stajyerlere ücret ödemiyordu. Yeni uygulama bu listeyi tamamen kaldırdı. Okul tarafından sigortası yapılan ve staj yapılması uygun görülen her öğrenci stajı süresince stajyer ücreti alacak.
Stajyerlerin ortaöğretim ya da yükseköğretim öğrencisi olması ücretin ödenmesini etkilemeyecektir. Sigortası okul tarafından başlatılan her öğrenci stajyer ücreti alacaktır.
Stajyer Ücreti
Stajyer çalıştıran işyerleri için öğrencilere ödenecek ücretin tutarı işyerinin kişi sayısına göre belirlenmektedir. Stajyer ücreti hesabında dikkate alınacak asgari ücret net olmalı ve asgari geçim indirimi tutarı içermemelidir. Bu kapsamda olan üniversite öğrencilerine ödenen ücretler asgari ücrete kadar vergiden muaftır.
- 20 ve üzeri personel çalıştırılan işyerlerinde en az net asgari ücretin %30’u kadar stajyer ücreti ödemek zorundadır.
Net Asgari Ücret: 1.270,75
Stajyer Ücreti: 1.270,75 x %30 = 381,23
- 20’den az personel çalıştıran işyerleri net asgari ücretin %15’i kadar stajyer ücreti ödemek zorundadır.
Net Asgari Ücret: 1.270,75
Stajyer Ücreti: 1.270,75 x %15 = 190,61
Fakat yalnızca 2016 – 2017 eğitim öğretim yılında geçerli olmak üzere staj yapılan işyerindeki çalışan sayısına bakılmaksızın tüm stajyerlere en az net asgari ücretin %30’u kadar ücret ödenmesi gerekmektedir. Yani 2016 – 2017 yılında tüm stajyerlere en az 381,23 TL ödenecektir.
2016 -2017 dönemi için geçerli olan ücret uygulamasının sebebi stajyer çalıştıran işverenlere verilecek stajyer desteği tutarıdır. 2017-2018 eğitim öğretim yılında ise işyerlerinin kişi sayısına göre ücret belirlenecektir. Yani 20 kişi altı net asgari ücretin %15’i kadar ücret ödeyecek ve 20 ve üzeri kişi çalıştıran işyerleri ise net asgari ücretin %30’u kadar stajyer ücreti ödeyeceklerdir.
Staj Süresini Aşan Çalışmalar
Okul tarafından zorunlu tutulan stajlarda öğrencilere staj yapacakları süre mutlaka belirtilir. Öğrencinin okul tarafından yapılan sigortasında da bu süre sınırlaması esas alınır. Yani okul tarafından yapılan sigorta, sadece öğrencinin zorunlu olduğu staj süresini kapsamaktadır. Öğrencinin işletmede zorunlu staj süresinden daha uzun çalışması artık staj kapsamından çıkması anlamına gelmektedir. Bu durumda işletmenin staj süresinin bitiminden itibaren öğrenciye diğer tüm çalışanlar gibi tüm sigorta kollarını kapsayan sigorta girişini yapması gerekmektedir. Ayrıca en az asgari ücret üzerinden öğrenciye ücret ödemesi yapmalıdır.
Staj süresi sona eren fakat çalışmaya devam eden stajyerler, yeni sigortaları işletme tarafından başlatılmadıysa sigortasız çalışan konumunda değerlendirileceklerdir. İşverenlerin bu konuya özen göstermeleri cezai yaptırımla karşılaşmamaları açısından önemlidir.
İsteğe Bağlı Staj Yapan Öğrencilerin Durumu
Okulun staj yapmayı zorunlu tutmadığı ve öğrencinin iş kazası ve meslek hastalığı sigortasının okul tarafından yapılmadığı durumlarda da, öğrenciler bilgi ve becerilerini arttırmak, tecrübe kazanmak için staj yapmak isteyebilirler. Bu durumda bu çalışmanın niteliği staj olarak değerlendirilemeyecektir.
Sigortası diğer normal çalışanlar gibi işletme tarafından yapılacak ve ücretleri asgari ücretin altında ödenemeyecektir.
Stajyer Çalıştıran İşyerlerine Devlet Desteği
Stajyer çalıştıran işverenlere destek ile ilgili detaylar için yazımızı inceleyebilirsiniz.
Ben 4 senedir çalışıyorum ve çalıştığım iş yerinde staj görmek istiyorum ama tazminatımıda yakmak istemiyorum askere seneye gideceğim nasıl yapılacak acaba yardımcı olabilirmisiniz.