iskanunu.com 
İlgili Makaleler
Nitelikli yabancılara, Türkiye’de süresiz çalışma hakkı, eşine ve bakmakla yükümlü olduğu çocuklarına ise ikamet hakkı veren Turkuaz Kart ile ilgili uygulama yönetmeliği 14 Mart 2017 tarihli 30007 tarihli Resmi Gazete’de yayımlandı. Üç yıllık bir geçiş döneminin ardından Turkuaz Kart Yönetmeliği gereği Turkuaz Kart sahipleri Türk vatandaşlarının sahip olduğu haklardan yararlanacak, ancak seçme seçilme ve kamu hizmetine girme hakkı olmayacak. Ayrıca zorunlu askerlik hizmetinden muaf tutulacaklar.
Başvurular, kıstasları Bakanlıkça belirlenecek puanlama sistemine göre değerlendirilecek ve bazı yabancılardan nitelikleri bakımından Turkuaz Kart verilmeye uygun olduklarına ilişkin “uygunluk belgesi” istenebilecek.
Hangi Yabancılara Turkuaz Kart Verilebilecek?
Aşağıda belirtilen yabancılara Turkuaz Kart verilebilecek:
- Eğitim düzeyi, ücreti, mesleki bilgisi ve benzeri nitelikleri itibarıyla yüksek nitelikli işgücü olarak değerlendirilen,
- Yatırım veya ihracat düzeyi, sağlayacağı istihdamın büyüklüğü, bilimsel ve teknolojik gelişmeye yaptığı katkı ve benzeri özellikleri itibarıyla yüksek nitelikli yatırımcı olarak değerlendirilen,
- Bilimsel ve teknolojik gelişmeye katkı sağlayan ülke menfaatleri açısından stratejik kabul edilen çalışmalar ve araştırmalar yapan bilim insanı veya araştırmacı,
- Kültürel, sanatsal veya sportif faaliyetler açısından uluslararası düzeyde başarılı olan,
- Türkiye’yi uluslararası alanda tanıtan, Türkiye’nin milli menfaatlerine ilişkin hususlarda uluslararası düzeyde faaliyette bulunan.
Turkuaz Kart Başvurusu Nasıl Yapılacak?
- Turkuaz Kart başvurusu, yurt içinde doğrudan sistem üzerinden, yurt dışında yabancının vatandaşı olduğu veya yasal olarak bulunduğu ülkedeki Türk dış temsilciliği aracılığıyla yapılır.
- Yurt dışından yapılan başvuruya ilişkin bilgi ve belgeler Türk dış temsilciliğince elektronik ortamda Bakanlığa iletilir.
- Türkiye’de yasal olarak bulunan yabancı, yurt içinden yabancı kimlik numarası ile sistem üzerinden doğrudan kendisi başvuru yapabilir.
- Turkuaz Kart başvurusu, yurtiçi ve yurtdışından yabancı adına yetkili aracı kurum tarafından da yapılabilir.
- Turkuaz Kart başvurusu sırasında yabancı ve yakınına ilişkin Genel Müdürlükçe belirlenen bilgi ve belgelerin sisteme girilmesiyle başvuru tamamlanır
- Turkuaz Kart sahibi yakını için ikamet izni başvurusunun, Turkuaz Kart başvuru usulüne göre ve bu başvuru ile aynı anda Bakanlığa yapılması esastır. Ancak, yurtdışından yapılan Turkuaz Kart başvurusunda, Turkuaz Kart sahibi yakınının ikamet izni başvurusu için gerekli bilgilerinin bulunmaması halinde bu yabancıların başvuruları Türkiye’ye giriş tarihlerinden itibaren vize veya vize muafiyeti sürelerini aşmamak koşuluyla en geç doksan gün içinde Bakanlığa yapılabilir.
- Turkuaz Kart sahibi yakını için yapılacak ikamet izni başvurusunda, yabancının eşi bakımından evlilik bağını, çocuğu bakımından ise velayet ilişkisini ve bakmakla yükümlü olduğunu gösteren belgeler başvuruya eklenir
Başvuru İçin Gerekli Belgeler Nelerdir?
Başvuru sırasında aşağıda belirtilen belgeler sisteme yüklenir:
- Başvuru dilekçesi,
- Yabancıya ait pasaport veya pasaport yerine geçen belgenin sureti,
- Varsa ilgili kamu kurum ve kuruluşundan alınan uygunluk belgesi,
- Başvuranların nitelikleri açısından istenecek diploma, iş sözleşmesi, atanma belgesi, ticari marka, lisans ve patent gibi gerekli belgeler Genel Müdürlük resmi internet sayfasında yayınlanacaktır.
- Türkiye’de yasal olarak bulunan yabancıların yurtiçinden yapacakları başvurular bakımından yabancının geçerli ikamet iznine sahip olması şartı aranmayacaktır.
Puanlama Sistemi
Turkuaz kart başvurularının değerlendirilmesinde, Genel Müdürlükçe belirlenen kıstaslara göre oluşturulan bir puanlama sistemi kullanılacaktır. Yeterli puan alan adaylar olumlu olarak değerlendirilecektir.
Yatırımcılar, bilim adamı ve araştırmacılar, artist ve sporcular için varsa uygunluk belgesi de başvuruya eklenecektir.
Harç Alımı
- Turkuaz Kart sahibi yabancıdan çalışma izni ve ikamet izin harcı ve Turkuaz Kart sahibi yakınından ikamet izin harcı alınmayacaktır.
- Yabancıya verilecek Turkuaz Kart ve yakınına verilecek olan Turkuaz Kart sahibi yakını kartı 21/2/1963 tarihli ve 210 sayılı Değerli Kağıtlar Kanunu uyarınca değerli kağıt olarak düzenlenecektir.
Geçiş Süresi
Turkuaz Kart ilk üç yılı geçiş süresi olmak kaydıyla verilecektir.
- Genel Müdürlükçe, geçiş süresi içinde Turkuaz Kart sahibi yabancının faaliyetlerinin ve taahhütlerinin izlenmesi için bir uzman görevlendirilir.
- Görevlendirilen uzman tarafından on iki aylık dönemler halinde şekil ve içeriği Genel Müdürlükçe belirlenecek izleme raporu hazırlanır.
- Yabancı, izleme raporu için gerek duyulan her türlü bilgi veya belgeyi on beş gün içinde Bakanlığa vermekle yükümlüdür. Bilgi veya belgelerin sistem üzerinden aktarılması esas olmakla birlikte Genel Müdürlükçe, kayıtlı elektronik posta dahil her türlü iletişim aracının kullanılmasına imkan sağlanabilir.
- Uzman raporu doğrultusunda tespit edilen eksiklikler yabancıya bildirilerek giderilmesi için üç aylık süre verilir. Bu sürenin sonunda eksikliklerin giderilmemesi durumunda geçiş süresi sonlandırılarak Turkuaz Kartın iptaline karar verilebilir.
Turkuaz Kart Sahibi Yabancının Hak ve Yükümlülükleri
Turkuaz Kart sahibi süresiz çalışma izninin sağladığı haklardan yararlanır. Turkuaz Kart sahibi olan yabancılar;
- Türkiye’de askerlik yapma yükümlülüğünden muaftırlar.
- Seçme ve seçilme, kamu görevlerine girme haklarından yararlanamazlar.
- Sosyal güvenliğe ilişkin kazanılmış hakları saklı olup, bu hakların kullanımında ilgili mevzuattaki hükümlere tabidirler.
Bu kişilerin, Türkiye’deki ikamet, seyahat, çalışma, yatırım, ticari faaliyet, miras, taşınır ve taşınmaz iktisabı ile ferağı gibi konulara yönelik işlemleri, ilgili kurum ve kuruluşlar tarafından Türk vatandaşlarına uygulanmakta olan mevzuata göre yürütülür.
- Bu hak ve yükümlülüklerin kullanılmasında özel kanunlarda Türk vatandaşı olma koşulu aranmışsa, Turkuaz Karta sahip olan kişiler bu haklardan yararlanmayı talep edemezler.
- 25/9/2009 tarihli ve 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanununun 12. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında Turkuaz Kart sahibi ve yakını, millî güvenlik ve kamu düzeni bakımından engel teşkil edecek bir hali bulunmaması ve geçiş süresi kaydının kaldırılması şartıyla Bakanlıkça teklif edilmesi halinde Türk vatandaşlığını kazanabilir.
Turkuaz Kartın İptali
Turkuaz Kart yabancının talebi dışında;
- Turkuaz Kart’ın geçerlilik tarihinden itibaren; altı ay içinde Türkiye’ye gelmemesi ya da mücbir sebep olmaksızın iki yıldan uzun bir süre aralıksız yurtdışında kalması,
- İçişleri Bakanlığı veya Dışişleri Bakanlığının uygun görüşünün bulunması hâli hariç, pasaportunun veya pasaport yerine geçen belgesinin geçerlilik süresinin uzatılmaması,
- Kanunda belirtilen hükümlere aykırı olarak ya da kayıt dışı çalıştığının tespiti,
- Yabancının en az bir yıl kesintisiz bir şekilde çalışmadığının tespiti,
- Turkuaz Kart başvurusunun sahte veya yanıltıcı bilgi ve belgelerle yapıldığının sonradan tespiti,
- Geçiş süresi içinde talep edilen bilgi ve belgelerin süresi içinde sunulmaması ya da izleme raporuna göre yabancının Turkuaz Kart sahibi niteliğini kaybettiğinin anlaşılması,
- Kamu düzeni, kamu güvenliği veya kamu sağlığı açısından Türkiye’de çalışmasında sakınca olduğunun ilgili kamu kurum ve kuruluşlarınca bildirilmesi,
hallerinde iptal edilir.
Sosyal Güvenlik Yükümlülüğü
Türkiye’nin taraf olduğu sosyal güvenlik sözleşmeleri hükümleri saklı kalmak üzere, Turkuaz Kart sahibi yabancılar ile yabancı çalıştıran işverenler, sosyal güvenlik mevzuatından kaynaklanan yükümlülüklerini kanuni süresi içinde 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu hükümlerine göre yerine getireceklerdir.
İlgili yönetmelik için tıklayınız.
