Okul öncesi eğitimin yaygınlaşması ve kadın istihdamını artırmak için olumlu adımlardan biri de kreş yardımı. Kreşler, 0-6 yaş aralığında zekâ gelişimi için büyük bir öneme sahip. Bu sonuçlar okul öncesi verilecek eğitimin ne kadar büyük öneme sahip olduğunu gösteriyor. Son yıllarda ülkemizde kadın istihdamının önündeki engellerden biri olan çocuk bakımı sorunun çözümü ve okul öncesi eğitimin yaygınlaştırılması için kreşlerle ilgili Gelir Vergisi Kanunu’nda bir takım düzenlemeler yapıldı. Kreş Yardımları Sigorta Primine Tabi midir? konusu için de SGK tarafından bir açıklama geldi.
Kreş Yardımının Gelir Vergisi
27 Mart 2018 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 7103 sayılı kanunun 4’üncü maddesi ile Gelir Vergisi Kanununun gelir vergisinden istisna edilen ücretleri düzenleyen 23. maddesinin birinci fıkrasına (16) numaralı aşağıdaki bent eklenmiştir.
“MADDE 4- 193 sayılı Kanunun 23 üncü maddesinin birinci fıkrasına aşağıdaki bent eklenmiştir.
“16. İşverenlerce, kadın hizmet erbabına kreş ve gündüz bakımevi hizmeti verilmek suretiyle sağlanan menfaatler (İşverenlerce bu hizmetlerin verilmediği durumlarda, ödemenin doğrudan bu hizmetleri sağlayan gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerine yapılması şartıyla, her bir çocuk için aylık, asgarî ücretin aylık brüt tutarının %15’ini aşmamak üzere bu istisnadan yararlanılır. Kreş ve gündüz bakımevi hizmetini sağlayanlara yapılan ödemelerin belirlenen istisna tutarını aşan kısmı ile hizmet erbabına bu amaçla nakden yapılan ödemeler ve sağlanan menfaatler ücret olarak vergilendirilir. Bu bentte yer alan %15 oranını, asgarî ücretin aylık brüt tutarının %50’sine kadar artırmaya ve kanuni seviyesine getirmeye Bakanlar Kurulu, bu istisnanın uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir.).””
Gelir vergisi istisnasının uygulanmasına ilişkin usul ve esasları ise 11 Haziran 2018 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 303 Seri Nolu Gelir Vergisi Genel Tebliği ile açıklanmıştır.
Yapılan Düzenleme ile;
- Söz konusu destek kapsamında yararlanılacak istisna tutarı bakanlar kurulu kararı ile işverenlerce, kadın hizmet erbabına kreş ve gündüz bakımevi hizmeti olarak yapılan ödemelerin, her bir çocuk için aylık asgari ücretin brüt tutarının %15 sınırı, %50’ye çıkarıldı.
- Çocuk başına gelir vergisi matrahından istisna edilecek aylık tutar 304,43 TL’den 1.014,75 TL’ye yükseltildi.(2.029,40*0,50) İstisna tutarını aşan (1.014,75 TL’yi) aşan kısım ile çalışana bu amaçla verilen nakden yapılan ödemeler ve sağlanan menfaatler ücret olarak vergilendirilecektir.
- İşverenlerce kadın çalışanlara kreş ve gündüz bakımevi hizmeti sunmak suretiyle sağlanan menfaatler ücret istisnası kapsamına alındı. Yani istisna tutarı kadar işverenin kreş parası olarak çalışanlara ödediği miktar vergi dışı bırakılmış oldu.
Gelir Vergisi İstisnası özetle;
İşverenlerce, gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerince işletilen kreş ve gündüz bakım evlerine ödeme yapıldığı durumlarda, istisnadan yararlanılacak tutar her bir çocuk için asgarî ücretin aylık brüt tutarının yüzde 50’sini aşamayacaktır. İstisna tutarını aşan (1.014,75 TL’yi) aşan kısım ile çalışana bu amaçla verilen nakden yapılan ödemeler ve sağlanan menfaatler ücret olarak vergilendirilecektir.
Sosyal Sigortalar Kurumu Açısından
Sigortalılar için kreş ve gündüz bakımevlerine yapılan ve ücret bordrosunda gösterilen ödemelerin, sigorta primine esas kazanç hesabında dikkate alınıp alınmayacağı konusunda tereddütlerin yaşanması nedeni ile Sosyal Güvenlik Kurumu konuyla ilgili 12.10.2018 tarihinde açıklama yayınlamıştır.
SGK Genel Yazısında:
İşyerinde çalışan çocuklu kadın personelin her bir çocuğu için kreş ve gündüz bakımevlerine yapılan ve ücret bordrosunda gösterilen ödemelerden prim kesilebilmesi için söz konusu ödemelerin 5510 sayılı Kanunun 80 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (c) bendinde sayılan kazançlar niteliğinde olması gerektiği, Kanunun 80 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde hangi kazançların prim hesabına dahil edileceğine ilişkin kuralın konulduğu, Maddenin (b) bendinde ise hangi kazançların prim hesabına esas tutulmayacağı belirtilmiştir.
*Nakit ödeme şeklinde sigortalılara yapılan ve (b) bendinde sayılanlar haricinde tüm ayni yardımların prime esas kazanç matrahına dâhil edilmesinin gerektiği,
* İşveren tarafından kreş ve gündüz bakımevi hizmetini veren gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerine yapılan ödemelerin, sigortalıya doğrudan yapılan bir ödeme olmadığından prime esas kazanç hesabında değerlendirilemeyeceği,
*Söz konusu ödemenin 193 sayılı GVK’nda öngörülen istisna tutarının üzerinde olması veya erkek çalışan adına yapılmasının da bu durumu değiştirmeyeceği,
*Çalışana nakdi olarak ve doğrudan yapılan ödemelerin, sigortalının prime esas kazançlarının hesabında dikkate alınarak sigorta primine tabi tutulması gerektiği hususları belirtilmiştir.
SGK Genel Yazısı Özetle;
Kreş ve gündüz bakımevi hizmeti alan çalışanların her bir çocuğu için işveren tarafından kreş ve gündüz bakımevi hizmetini veren gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerine yapılan ödemeler sigortalıya doğrudan yapılan bir ödeme olmadığı için prime esas kazanç kapsamında değerlendirilmeyecek ancak söz konusu ödemenin nakdi olarak doğrudan çalışana yapılması halinde ise sigortalının prime esas kazanç hesabında dikkate alınacak ödeme olarak değerlendirilecektir.