iskanunu.com 
İlgili Makaleler
Devlet engelli vatandaşların, bulundukları zor koşulların giderilmesi hayat standartlarının iyileştirilmesi ve engeli olmayanlar arasındaki rekabet eşitsizliğini gidermek amacıyla vergi hukukunda çeşitli düzenlemeler yapmıştır. İşverenlere sağladığı Engelli Teşvikinde Vergi Avantajları sağlamıştır. Bu düzenlemelerden biri, işveren engelli ücretlerinde Gelir Vergisi matrahlarının hesaplamasında engellilik indirimi uygulamasıdır.
Gelir Vergisi Kanununda düzenlenmiş olan Engelli indirimi her yıl devlet tarafından yeniden değerleme oranıyla belirlenmektedir.
| 2015 YILI AYLIK ENGELLİLİK İNDİRİMİ TUTARLARI VE SAĞLANAN VERGİ AVANTAJI | ||
| ENGELLİLİK DERECELERİ | AYLIK | AYLIK |
| İNDİRİM TUTARLARI | VERGİ AVANTAJI | |
| I. Derece Engelliler için (Çalışma gücünün asgari % 80’ini kaybetmiş olanlar) | 880 TL | 132 TL |
| II. Derece Engelliler İçin (Çalışma gücünün asgari % 60’ını kaybetmiş olanlar) | 440 TL | 66 TL |
| III. Derece Engelliler İçin (Çalışma gücünün asgari % 40’ını kaybetmiş olanlar) | 200 TL | 30 TL |
Bu tutarlar engelli ücretlilerde aylık gelir vergisi matrahlarından indirilmektedir.
Engelli indirimi yıllık gelir vergisi matrahına dâhil edilmiş kazanç toplamından düşülmektedir.
Örnek:
01/07/2015-31/12/2015 tarihleri arasında çalışan II.Derece Engelli için vergi Matrahından 440 TL indirim yapılacaktır.
AGİ hesaba dâhil edildiğinde 6,26 TL gelir vergisi ve ayrıca damga vergisi ödeyeceklerdir.
| BRÜT ÜCRET ASGARİ ÜCRET | 1.273,50 TL |
| SGK %14 | 178,29 TL |
| İŞSİZLİK SGK %1 | 12,74 TL |
| GELİR VERGİSİ MATRAH | 1.082,48 TL |
| ENGELLİ İNDİRİMİ II. DERECE | 440 TL |
| GELİR VERGİSİ ESAS MATRAH | 642,48 TL |
| %15 GELİR VERGİSİ | 96,37 TL |
| DAMGA VERGİSİ | 9,67 TL |
| NET | 976,44 TL |
| AGİ | 90,11 TL |
| AGİ DÂHİL NET | 1.066,55 TL |
4857 Sayılı İş Kanununun “Engelli çalıştırma zorunluluğu” başlıklı 30. Maddesi kapsamında çalışma gücü kayıp oranı % 40’dan fazla olan engelli sigortalı istihdam eden tüm özel sektör işverenlerine her bir sigortalı için prime esas kazanç alt sınırı üzerinden hesaplanan sigorta işveren payının tamamı üzerinden teşvikten yararlanılmaktadır.
İşverenler 50 veya daha fazla işçi çalışılan özel sektör işyerlerinde %3 özürlü, kamu işyerlerinde ise %4 özürlü, beden ve ruhi durumlarına uygun işlerde çalıştırmakla yükümlüdürler.
Aynı il sınırları içinde birden fazla işyeri bulunan işverenin bu kapsamda çalıştırmakla yükümlü olduğu işçi sayısı toplam sayıya göre hesaplanır.
İşçi sayısının tespitinde belirli ve belirsiz süreli iş sözleşmesine göre çalıştırılan işçiler esas alınır.
Kısmi süreli çalışanlar çalışma süreleri dikkate alınarak tam süreli çalışmaya dönüştürülür.
Oranın hesaplanmasında yarım ve daha fazla olanlar tama dönüştürülür.
50 İşçi Sayısı engelli tespiti formülü:
50*3/100=1,5 bulunur.
İşyerinin işçisi iken sakatlananlara öncelik tanınır.
Teşvikten yararlanmak isteyen işverenler, teşvik kapsamında bildirmek istenen sigortalılara ait bilgileri Türkiye İş Kurumu’ndan alınan Web servis aracılığıyla e-Bildirge programında yer alan “Engelli ve İşsizlik Teşvik Yönetimi” programı ile sorguladıktan sonra teşvik kapsamına giren engelli sigortalılara ilişkin aylık prim hizmet belgeleri 14857 Sayılı kanun numarası seçilerek gönderilebilmektedir.
Sigorta primi teşvikinden yararlanmak isteyen özel sektör işverenleri teşvik kapsamında bildirilecek engelli personellerin e-bildirge “Engelli ve işsizlik Teşvik Yönetimi” ekranından tanımlama yapılabildiğinden, 2015/Ocak ayı dâhil olmak üzere teşvikten ilk yararlanma sırasında ve her yılın Ocak ayı içinde SGK’ya ibraz edilmesine gerek yoktur.
4857 Sayılı yasada engelli teşviki ile 5510 Sayılı yasada yer alan 5 puanlık teşviki birlikte uygulamak mümkündür.
SGK’ya ödenmemiş ve yapılandırılmamış prim ve ceza borcu olanlar ve kayıt dışı işçi çalıştıranlar 5510 Sayılı kanundan 5 puanlık teşvikten faydalanamamaktadırlar fakat engelli teşvikinden yararlanmaları mümkündür.
Örnek: 2000 TL ücret alan engelli sigortalı için
5510 sayılı yasa prim teşviki 2000*5/100=100 TL
4857 sayılı yasa prim teşviki 1.273,50*15,5/100=197,39 TL
Özel sektör işverenlerince bu madde kapsamında çalıştırılan engelli sigortalılar ve korumalı işyerlerinde engelli sigortalıların, prime esas kazanç alt sınırı üzerinden hesaplanan sigorta primine ait işveren hisselerinin tamamı, kontenjan fazlası engelli çalıştıran, yükümlü olmadıkları halde engelli çalıştıran işverenlerin çalıştırdıkları her bir engelli için prime esas kazanç alt sınırı üzerinden hesaplanan sigorta primine ait işveren hisselerinin tamamı Hazinece karşılanmaktadır.
Engelli çalıştırma zorunluluğunu yerine getirmeyen işverenlere çalıştırmadıkları her engelli ve her ay için 2015 yılında 2.095.-TL idari para cezası uygulanacaktır.
Kamu kuruluşları da bu para cezasından muaf tutulamaz.
Teşvikten Yararlanmanın Temel Şartları
• İşverence bildirgeler zamanında verilmesi,
• İşverene düşen prim ödemelerinin tamamı zamanında tahakkuk ettirilip primleri zamanında ödenmesi,
• 5510 Sayılı kanun gereği işyerinde yapılacak denetim ve kontrollerde sigortasız işçi çalıştırıldığı veya bildirilen sigortalının fiilen çalışmadığına ilişkin tespit bulunmaması gerekmektedir.
Yasada yer alan işveren hisselerinin karşılanabilmesi için işverenlerin çalıştırdıkları sigortalıların tamamına ait sigorta primlerinin hazinece karşılanmayan, işveren hissesine ait tutarın ödenmiş olması şarttır. İşveren tarafından ödenmesi gereken primlerin geç ödenmesi halinde, hazineden Sosyal Güvenlik kurumuna yapılacak ödemenin gecikme zammı işverenden tahsil edilir.
