Tahmini okuma süresi: 2 dk.’dan az
Sitemizden gelen sorular üzerine işverenin işe alım sürecinde işçisinden imza yolu ile boş senet alması hususunu değerlendireceğiz. Çalışanların yaptıkları iş ile ilgili ücretinden fazla mal veya para alması, işverenlerin de bu durumda karşılaşabileceği maddi kayıpları veya zararları en aza indirgemek için çalıştıracakları işçilerine işe başlarken boş senet imzalatmaları günümüzde sıklıkla karşılaştığımız bir durum haline gelmeye başlamıştır.
Bir anlamda, işçinin özellikle belirli mesleklerde, her an işverene maddi açıdan zarar verme durumu söz konusudur. İşçinin, işverene veya 3. Şahıslara vereceği zararın da miktarı ve zamanı belli olmadığından işveren, kendisini hukuken korumak için işçiden boş senet almaktadır.
Tahmini okuma süresi: 2 dk.’dan az
Bir anlamda, işçinin özellikle belirli mesleklerde, her an işverene maddi açıdan zarar verme durumu söz konusudur. İşçinin, işverene veya 3. Şahıslara vereceği zararın da miktarı ve zamanı belli olmadığından işveren, kendisini hukuken korumak için işçiden boş senet almaktadır.
Örneğin satışlardan yüzde verilerek işyeri dışında mal satan işçilere, sayım usulü çalışılan mağaza ve vb. işyerleri malları tesliminden sorumlu çalışan işçilere, kıymetli menkul mal tesliminde çalışan işçilere ve özellikle para tahsilatı yapan çalışanlara boş senet imzalatılmaktadır. Bu uygulamanın amacı çalışandaki kötü niyetin bertaraf edilmesi, kazara da olsa işçinin işverene verdiği zararları ödememesinden kaynaklanmaktadır.
Boş senede imza atmanın hukukta dezavantajı çok olsa da, İşçi, eğer işverene bir sözleşme ile boş senedi verip arkasını “teminat senedidir” ibaresi ile senedi imzalarsa kendini hukuki açıdan az da olsa korumuş olacaktır. Boş senetlerin arkasına düşülen “teminat senedidir” ibaresi ile durum biraz olsun kötü niyetli işverenlerin de bertaraf edilmesi halini alacaktır. Ayrıca belirtmek isteriz ki, boş senedin imzalatılmasından ziyade bu durum iş sözleşmesi ile de belirtilebilir.
Konuyu İş Kanunu açısından irdelediğimizde; İş Kanunu’na göre, işverenlerin işçilerden bu şekilde senet almalarına ilişkin bir hüküm bulunmamaktadır. İşverenlerin bu şekilde senet almaları geçersizdir.
Özetle belirtmek isteriz ki, İş Kanunumuzda işverenin işçiye boş senet imzalatması veya iş sözleşmesi ile durumu yazılı hale getirmesi hukuksal olarak geçerli olacağına dair bir madde bulunmamaktadır. Durum taraflar arasındaki iş ilişkisinden tarafların karşılıklı ortak irade beyanları ile gerçekleşmektedir. Çalışanların kesinlikle boş senede imza atmamaları, imza atmaları halinde -kendilerini hukuksal bağlamda biraz daha garantiye almaları için- “teminat senedidir” ibaresinin senede konulması tavsiyemizdir.
Ayrıca teminat senedini imzalayıp belirli bir süre sonra işten ayrılan çalışan noter aracılığı ile işverene ihtarname çekerek teminat senedinin kendisine verilmesini de isteyebilir.