iskanunu.com 
İlgili Makaleler
Geçmiş yıllarda herhangi bir sosyal güvenlik kurumu kapsamında olmayan sigortalıların, bu gün boşluklarını borçlanmaları, yani bu dönemlerin primlerini ödeyerek hizmet kazanmaları söz konusu değildir. Ancak, aşağıda sayılan durumlarda sigortalılar geçmiş dönemlerdeki bazı süreleri borçlanarak emekliliklerine saydırabileceklerdir.
Sigortalıların maddede sayılan, ücretsiz analık izni süreleri, er olarak silah altında ve yedek subay okulunda geçen süreleri, kısmi çalışma nedeniyle çalışamadıkları süreler gibi bazı özel durumlar için çalışılamayan sürelerini, tamamını veya bir kısmını kendileri veya hak sahipleri tarafından bu kanuna göre belirlenmiş olan prime esas kazançlarının alt sınırı üzerinden hesaplanacak tutarı bir ay içerisinde ödemeleri şartıyla borçlanma imkanı getirilmektedir. Borçlanma primi ödenmeyen süreler hizmetten sayılmamaktadır.
Sigortalılar hangi süreleri borçlanabilecek
Sosyal güvenlik reformuna ilişkin 5510 sayılı yasanın 41. maddesine göre; 5510 sayılı Kanun’a göre sigortalı sayılanların;
a) Kanunları gereği verilen ücretsiz doğum ya da analık izni süreleri,
b) Er veya erbaş olarak silah altında veya yedek subay okulunda geçen süreleri,
c) 4’üncü maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında olanların [Kamu idarelerinde çalışanlardan hizmet akdine tâbi çalışmayanlardan -işçi olmayanlardan-, kadro ve pozisyonlarda sürekli olarak çalışıp, ilgili kanunlarında (4/a) bendi kapsamına girenler (SSK sigortalıları) gibi sigortalı olması öngörülmemiş olanların] personel mevzuatına göre aylıksız izin süreleri,
d) Sigortalı olmaksızın doktora öğrenimi veya tıpta uzmanlık için yurt içinde veya yurt dışında geçirdikleri normal doktora veya uzmanlık öğrenim süreleri,
e) Sigortalı olmaksızın avukatlık stajını yapanların normal staj süreleri,
f) Sigortalı iken herhangi bir suçtan tutuklanan veya gözaltına alınanlardan bu suçtan dolayı beraat edenlerin tutuklulukta veya gözaltında geçen süreleri,
g) Grev ve lokavtta geçen süreleri ve kurumca kabul edilecek sektörel veya genel ekonomik kriz dönemlerinde işvereni tarafından ücretsiz izinli sayılanların, her yıl için üç ayı geçmemek üzere bu süreleri,
h) Hekimlerin fahrî asistanlıkta geçen süreleri,
i) Seçim kanunları gereğince görevlerinden istifa edenlerin, istifa ettikleri tarih ile seçimin yapıldığı tarihi takip eden ay başına kadar açıkta geçirdikleri süreleri,
kendilerinin veya hak sahiplerinin yazılı talepte bulunmaları halinde ödenebilecektir. Özellikle, kadın sigortalıların doğum ve analık izninde geçen sürelerini borçlanabilmelerine imkan tanınması son derece yerinde bir düzenlemedir.
Prim oranı artıyor, ödeme süresi kısalıyor
Sigortalıların veya hak sahiplerinin talep tarihindeki prime esas günlük kazanç alt ve üst sınırları arasında olmak üzere, kendilerince belirlenecek günlük kazancın yüzde 32’si üzerinden hesaplanacak primlerini, borcun tebliği tarihinden itibaren bir ay içinde ödemeleri şartı ile borçlandırılarak, borçlandırılan sürelerin sigortalılıklarına sayılması öngörülmektedir.
Bir ay içinde ödenmeyen borçlanmalar için ise yeni başvuru şartı aranacaktır. Primi ödenmeyen borçlanma süreleri hizmetten sayılmayacaktır. Borçlanma sürelerinin ne şekilde belgeleneceğini belirlemeye Sosyal Güvenlik Kurumu yetkilidir.
Askerden sonra sigortalı olanların başlangıç tarihi geriye götürülecektir
5510 Sayılı Kanun’a göre tespit edilen sigortalılığın başlangıç tarihinden önceki süreler için borçlandırılması halinde, sigortalılığın başlangıç tarihi, borçlandırılan gün sayısı kadar geriye götürülür. Sigortalılık borçlanması ile aylık bağlanmasına hak kazanılması durumunda, ilgililere borcun ödendiği tarihi takip eden ay başından itibaren aylık bağlanacaktır.
Borçlanılan süreler, uzun vadeli sigorta ve genel sağlık sigortası bakımından;
a) Birinci fıkranın (a), (b), (d), (e), (f), (g) ve (h) bentleri gereği borçlananlar, borçlandığı tarihteki 4’üncü maddenin birinci fıkrasının ilgili bendine göre hizmet akdine tabi çalışan ve bağımsız çalışanlar gibi değerlendirilecektir.
b) Birinci fıkranın (c) ve (ı) bentleri gereği borçlananlar, 4’üncü maddenin birinci fıkrasının (c) bendine göre 4’üncü maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında olanların [Kamu idarelerinde çalışanlardan hizmet akdine tâbi çalışmayanlardan -işçi olmayanlardan-, kadro ve pozisyonlarda sürekli olarak çalışıp, ilgili kanunlarında (4/a) bendi kapsamına girenler (SSK sigortalıları) gibi sigortalı olması öngörülmemiş olanların] personel mevzuatına göre aylıksız izin süreleri, sigortalılık süresi olarak değerlendirilir.
Bu konunun yürürlük tarihinden sonraki sürelere ait borçlanmalarda; borçlanılan prime esas gün sayısı borçlanılan ilgili aylara mal edilecektir. Seçilen prime esas kazanç, borcun ödendiği tarihteki prime esas asgari kazanca oranlanarak, söz konusu oran ilgili ayın prime esas asgari kazancı ile çarpılacaktır. Bulunan tutar, ilgili ayın prime esas kazancı olarak kabul edilir. Ancak hesaplanan prime esas kazanç hiçbir suretle o ayın prime esas azami kazancını geçemeyecektir.
Askerlik borçlanması için acele edin
SSK ve Bağ-Kur’da 2007 yılı gelmeden önce askerlik borçlanması yapmak sigortalılar için önemli oranda avantaj sağlayacaktır. Halen SSK sigortalıları 18 aylık askerlik borçlanması karşılığı olarak (531.-x %20 =) 106,20.YTL x 18 ay =) 1.911,60.-YTL ödemesi gerekmektedir. Oysa, 01.01.2007 tarihinden sonra askerlik borçlanması yapacakların, kendilerince belirlenecek günlük kazancın yüzde 32’si üzerinden (bugünkü asgari ücret üzerinden en düşük tutar 169,92.- YTL olacaktır) 18 x 169,92.-YTL =) 3.058,56.-YTL ödenmesi gerekecektir.
Kaynak: İbrahim Işıklı
Dünya Gazetesi
