iskanunu.com 
İlgili Makaleler
Ezgi İçli
MESS Uluslararası İlişkiler Uzmanı
Güvence ve esneklik kavramlarının bir araya gelmesiyle ortaya çıkan güvenceli esneklik (flexicurity) son dönemde en gözde çalışma ilişkileri kavramları arasında yer alıyor.
Avrupa’da işgücü piyasasında yaşanan sorunlara çözüm arayışları çerçevesinde doğan güvenceli esneklik yaklaşımı, esneklik ve güvencenin birbirine zıt değil, birbirini destekleyen uygulamalar olduğu esasına dayanıyor.
Avrupa son dönemde küreselleşme ve nüfus değişiminin yarattığı ve giderek büyüyen baskılarla başa çıkabilmenin yollarını arıyor. Avrupa Komisyonu solların çözümüne yönelik olarak; esnek işgücü piyasasının kurallarını yüksek sosyal korunma ile uzlaştıran bir strateji olan güvenceli esneklik yaklaşımını seçti. Komisyon tüm tarafların görüşlerini alarak oluşturduğu “Ortak Güvenceli Esneklik İlkelerine Doğru: Esneklik Güvence Yoluyla Daha Çok ve Daha İyi İstihdam” başlıklı bildiriyi 27 Haziran 2007’de açıkladı.
Kazan-kazan durumu yaratıyor
Komisyon bildiride güvenceli esnekliği, işgücü piyasasında esneklik ve güvenceyi eş zamanlı olarak geliştiren bütünleşmiş bir strateji olarak tanımlanmaktadır. Esneklik bireyin hayatı boyunca okuldan iş yaşamına, bir işten diğerine, işsizlik veya pasif konumdan çalışma hayatına ve çalışma hayatından emekliliğe başarılı şekilde geçebilmesidir. Esneklik, şirketlerin işe alma veya işten çıkarmada daha fazla özgürlüğe sahip olmasından ibaret değildir. Esneklik, çalışanların daha iyi işlere ilerleyebilmeleri, yeteneklerinin olabilecek en üst seviyede geliştirilmesi anlamını taşımaktadır. Esneklik aynı zamanda yeni üretim ihtiyaçlarını ve becerilerini çabuk ve etkili şekilde uygulayabilecek esnek çalışma düzenlemeleri ve çalışma hayatı ile özel hayata ait sorumlulukların ilişkilendirilmesinin kolaylaştırılması anlamına da gelmektedir.
Güvence ise; bireyin işini koruması güvencesinin ötesinde bir kavramdır. Güvence, bireyleri, çalışma hayatları boyunca ilerlemelerini sağlayacak becerilerle donatmak ve yeni iş olanakları bulmalarını sağlamakla da ilgilidir. Güvence aynı zamanda işgücü piyasasındaki geçişleri kolaylaştırmak üzere uygun işsizlik yardımlarının sağlanmasını da içerir. Son olarak güvence tüm çalışanlar için, özellikle de düşük vasıflı ve yaşlı çalışanlar açısından eğitim fırsatlarının sağlanmasını da kapsamaktadır. Dolayısıyla güvenceli esneklik tüm taraflar için bir kazan-kazan durumu yaratmaya çalışmaktadır.
Böylece hem işletmeler, hem de çalışanlar esneklik ve güvenceden, yani; işin daha iyi düzenlenmesinden, becerilerin artırılması sayesinde yukarı doğru hareketlilikten, çalışanların değişime uyum sağlaması ve değişimi kabul etmesine yardım ederken işletme için verimlilik sağlayan eğitim yatırımlarından faydalanabilirler.
Komisyon ve Üye Devletler tecrübeleri ve analitik veriler ışığında güvenceli esneklik politikalarının dört temel bileşen üzerinde tasarlanıp uygulanabileceği konusunda bir ortak görüş birliğine varmışlardır:
– Esnek ve güvenilir sözleşme düzenlemeleri
– Kapsamlı yaşam boyu öğrenme stratejileri
– Etkili aktif işgücü piyasası politikaları
– Modern sosyal güvenlik sistemleri
Ortak ilkeler belirlendi
Komisyon, üye devletlere güvenceli esneklik stratejileri oluşturulması ve uygulanması yolunda yardımcı olacağı düşünülen bazı ortak ilkeler belirlemiştir:
- Güvenceli esnekliğin hedefi uyum yeteneğini, istihdamı ve sosyal uyumu artırmak amacıyla yeni esneklik ve güvence şekilleri bularak Büyüme ve İstihdam Stratejisi’ni desteklemektir.
- Güvenceli esneklik; işverenler, çalışanlar, iş arayanlar ve kamu kurumları açısından haklar ve yükümlülükler arasında bir denge oluşturulmasıdır.
- Güvenceli esneklik üye devletlerin özel koşullarına, işgücü piyasalarına ve endüstri ilişkilerine uyarlanmalıdır. Güvenceli esneklik tek bir işgücü piyasası modeli veya tek bir strateji oluşturulup uygulanması anlamına gelmemelidir.
- Güvenceli esneklik işgücü piyasasındaki “içeridekiler” ve “dışarıdakiler” arasındaki mesafeyi azaltmayı amaçlamalıdır. Halihazırda “içeridekiler” bir işten diğerine geçiş için geçişler sırasında korunmalıdır. İşsizler de dahil olmak üzere halihazırda dışarıda olanlar -ki bu grubun içerisinde kadınlar ve gençler ağırlıklı konumdadır- istihdama kolayca katılabilmek için bazı giriş noktalarına ve daha istikrarlı sözleşme düzenlemelerine doğru ilerleyebilmek için sıçrama basamaklarına ihtiyaç duymaktadırlar.
- İşletme içi ve işletme dışı iş geçişlerinde güvenceli esneklik teşvik edilmelidir. İşe almalarda ve işten çıkarmalarda yeterli esneklikle beraber iş geçişlerinde güvence olmalıdır. Yetkin liderlerce yönetilen, işin iyi düzenlendiği ve becerilerin sürekli geliştirildiği işyerlerinin yaratılması güvenceli esnekliğin hedefleri arasındadır.
- Güvenceli esneklik için kadın ve erkek nitelikli istihdama eşit erişimi destekleyerek, iş ve aile yaşamı sorumluluklarını uzlaştırmaya dönük imkanlar sunarak cinsiyet eşitliğini desteklemeli ve tüm çalışanlara eşit fırsatlar sunmalıdır.
- Güvenceli esneklik kamu kurumları ile sosyal ortaklar arasında, tüm tarafların değişim ve dengeli politikalar ortaya çıkarmak üzere sorumluluk almaya hazır olduğu bir güven ve diyalog ortamı gerektirir.
- Güvenceli esneklik politikalarının bütçe maliyetleri vardır ve bu politikalar sürdürülebilir bütçe politikalarına katkıda bulunacak biçimde izlenmelidir. Aynı zamanda maliyet ve faydaların adil şekilde dağıtılmasını amaçlamalıdır.
Komisyon bildiri aracılığı ile üye devletleri istihdam dostu iş piyasasına sahip olmak ve Birliğin büyüme ve istihdam hedefleri ile ekonomik ve sosyal uyumu başarmak üzere gerekli reformları yapmaya çağırıyor. Ayrıca çalışma süreleri de dahil olmak üzere işin düzenlenmesine ilişkin anahtar unsurlar hakkında sosyal ortaklara müzakere yetkisi verilerek sosyal ortakların kapasiteleri güçlendirilmesi gerektiğinin de altını çiziyor.
Kaynak: MESS İşveren Gazetesi
