iskanunu.com 
İlgili Makaleler
Emeklilik hizmet süresini dolduran ancak yaş sınırını doldurmayan bir personel görevden ayrılabilir mi? Ayrıldığında hakları nelerdir?
2008 yılının ekim ayından önce devlet memuru olanların emeklilik şartları, 5434 sayılı TC. Emekli Sandığı Kanunu ile sağlanmaktadır. Sonrasındaki memuriyetler için 2008 yılının ekim ayında yürürlüğe giren 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na bakılır.
5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanunu Madde 39 hükmü, 8 Eylül 1999 öncesinde SSK, Bağ-Kur, Emekli Sandığı çalışmaları olmayıp; 8 Eylül 1999 sonrasında ve 2008 yılı ekim ayı öncesinde göreve girmiş olan Devlet Memurları’nı ilgilendirmektedir. Bu maddeye göre Kadın Devlet Memuru 58 yaş ve 25 yıl hizmet; Erkek Devlet Memuru 60 yaş ve 25 yıl hizmet şartını karşılarsa emekli olabilmektedir. Kadın ve Erkek Devlet Memuru’nun her ikisi için de 25 yıl hizmet koşulu bulunmaktadır.
5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanunu Geçici Madde 205 hükmü; 8 Eylül 1999 öncesinde SSK, Bağ-Kur, Emekli Sandığı çalışmaları olan Devlet Memurları’nı ilgilendirmektedir. Bu maddeye göre emeklilik şartları yaş açısından kademeli geçiş yaş şartları olup, Kadın Devlet Memuru bu yaş şartı ile birlikte 20 hizmet yılını, Erkek Devlet Memuru da bu yaş şartı ile birlikte 25 hizmet yılını tamamlarsa emekli olabilmektedirler.
Emekli aylığı, emekli ikramiyesi Yaş + Hizmet Yılı= Emekli Aylığı ve Emekli İkramiyesi demektir. Yani emekli aylığı ve emekli ikramiyesi Devlet Memurlarının hizmet yıllarını ve yaşlarını tamamlayıp aylık bağlandığı tarih itibariyle ödenen tutarlardır. Hizmet yılını doldurup görevinden ayrılanlara işçilerde olduğu gibi ödeme yapılmamaktadır. İşçiler, Kıdem Tazminatı’na hak kazandıklarında işlerinden ayrıldıklarında ödemelerini alabiliyor, ancak devlet memurları için aylık bağlanılması koşulu olduğu için emekli ikramiyesini alamıyorlar.
5434 sayılı Kanunun göre emeklilik hakkının elde etmekle birlikte yaşı tutmayanlardan istifa edenlerin, yaşları dolduğunda (3-5 yıl sonra) emekli ikramiyeleri, ayrıldıkları tarih esas alınarak hesap edilmektedir. Buradaki dezavantaj ise şudur: Kadın ise 20, erkek ise 25 hizmet yıllarını doldurup istifa ederek görevlerinden ayrılanlar, ikramiye tutarlarını alamayacakları için aylık bağlanacağı tarihe kadar alacakları ikramiye tutarını değerlendiremeyecek, dolayısıyla piyasa değeriyle değer kaybına uğrayacakları kaçınılmaz olacaktır. Biraz olsun avantajlı durumları, emekli aylığı bağlandığı tarihteki katsayılar üzerinden ikramiye tutarlarının hesap edilmesi olacak ve alacakları ikramiye tutarlarını da aylık bağlandığı tarihteki kendisiyle aynı bir Devlet Memuru emeklisi ile aynı tutarda alacaklardır.
İstifa sonrasında yaşı beklemek için hiç bir surette çalışmayanlar; Devlet memurluğundan istifa ettikten sonra yaşı bekleyen ve bu süre içerisinde SSK’lı veya Bağ-Kur’lu çalışmayanlar yaşlarını tamamladıklarında Sosyal Güvenlik Kurumu’na müracaat etmeleri gerekir. Müracaat sonrasında kendilerine 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu’na göre emekli aylığı bağlanır, emekli ikramiyesi ödenir, sağlık kapsamına alınır.
İstifa sonrasında yaşı beklemek için SSK.lı veya Bağ-Kurlu olarak 1440 günden (3 yıl 6 ay veya daha fazla) fazla çalışanlar; Hizmetlerini dolduranlardan görevinden ayrılanların açıkta iken SSK’lı veya BAĞ-KUR’lu çalışmaları olur ise, 2829 sayılı Kanun Madde 8 hükmüne göre son yedi yıllık hizmetlerinin en az yarısından fazlasının (3 yıl 6 ay) Emekli Sandığı’na tabi olması koşuluyla, 5434 sayılı Kanun hükümleri esas alınarak aylık bağlanır, bu süreden fazla olursa Emekli Sandığınca aylık bağlanmaz, SSK veya Bağ-Kur aylığı bağlanır.
İstifa sonrasında yaşı beklerken SSK’lı veya Bağ-Kur’lu çalışanlar emekli ikramiyesini belirli şartlarda alabilirler;
1- 8 Eylül 1999 öncesinde göreve başlayanlar, 8 Eylül 1999 sonrasında istifa ettikleri tarih itibariyle 15 yıllık sigortalılık süreleri ve 10 yıl ve daha fazla hizmetleri varsa emekli ikramiye tutarlarını aylık bağlandığı an itibariyle alırlar. Bu demektir ki, 20 veya 25 hizmet yılları varken istifa ederlerse yaş koşulunu da tamamlayıp aylık bağlandığı an itibariyle emekli ikramiyeleri de kendilerine ödenir.
2- 8 Eylül 1999 sonrasında ilk defa göreve başlayanlar ve bu tarihten önce çalışmaları olmayanlar istifa ederlerse sadece 7000 gün olursa veya 25 yıllık sigortalılık süresi olur ve bu süre içerisinde 4500 gün çalışılan süreli olursa aylık bağlandığı an itibariyle emekli ikramiyeleri de kendilerine ödenir.
3- Devlet memurluğunda geçen hizmetlerine karşılık emekli ikramiyelerinin alabilmek, kesinlikle Emekli Sandığınca emekli aylığı bağlanmasına tabi değildir. İster Emekli Sandığınca, İster Bağ-Kurca İsterse SSK.ca aylık bağlandığı an emekli ikramiyeleri kendilerine ödenir.
4- Emekli ikramiyesinde hakkını kaybetme gibi durum bulunmamaktadır.
İstifa sonrasında yaşı beklerken çalışmayan veya SSK.lı veya Bağ-Kurlu çalışanlar nasıl sağlık yardımı alırlar; Çalışmayanlar Genel Sağlık Sigortası primlerini Sosyal Güvenlik Kurumuna kendileri ödeyeler, çalışanlar ise çalıştıkları işyerlerine tabi olarak, kendi adına çalışanlar da kendi adlarına ticaret sahibi olarak sağlık yardımı alabilirler. Aylık bağlandığı an tamamen emekli olarak sağlık yardımından yararlanırlar.
