İkale Sözleşmelerinde Yeni SGK İşten Çıkış Kodu Gerekli

Bilindiği üzere İş Kanununda işçi ve işverenlerin karşılıklı hak ve yükümlülükleri olduğu bulunuyor. Bu hak ve yükümlülüklerin başında sözleşme serbestisi gelmekle beraber, gerek bir iş sözleşmesinin oluşumunda gerekse de iş sözleşmesinin feshinde serbestlik göze çarpıyor. Özellikle iş sözleşmesinin son bulması ile birlikte birtakım hukuki ve cezai yaptırımlar da beraberinde geliyor. İkale de işçi ve işverenin anlaşma yolu ile bir iş sözleşmesinin sonlandırılması olarak karşımıza çıkmakta olsa da, bu fesih yasağının kapsamında değerlendiriliyor.

Pandemi sürecinde de iş sözleşmelerinin kurulumundan ziyade, istihdamı korumak adına, bazı fesih yollarının kısıtlandığı ve aksine davranış sergileyen işverenleri de idari para cezası gibi birtakım yükümlüklerin beklediği biliniyor.

7244 sayılı Kanunla 17 Nisan 2020’den itibaren bazı fesih yollarının kanunen yasaklandığı ve yine 7252 sayılı Kanun ile de bu yasak süresinin 30 Haziran 2021 tarihine kadar uzatılmasına dair Cumhurbaşkanı’na yetki verildiği biliniyor. Bugün itibarıyla, fesih yasağının 17 Eylül 2020’de son bulacağı biliniyor. Cumhurbaşkanı’nın yetkisini kullanıp kullanmayacağını ise önümüzdeki günlerde göreceğiz.

Fesih yasağı kapsamına giren işten çıkış kodlarından başlıcaları ise,

• 1 – Deneme süreli iş sözleşmesinin işverence feshi
• 4 – Belirsiz süreli iş sözleşmesinin işveren tarafından haklı sebep bildirilmeden feshi
• 15 – Toplu işçi çıkarma
• 22 – Diğer nedenler
• 26 – Disiplin kurulu kararı ile fesih

Görüldüğü üzere hemen hemen her fesih nedeni işverenin takdiri ile oluşabilecek nedenlerden biri gibi gözükse de “22-Diğer Nedenler” kodu ise bazı durumlarda farklı bir fesih son bulma yönteminin kullanıldığı koddur. Yazımızın başlığında da belirttiğimiz gibi “ikale” sonrası SGK’ya bildirilen işten çıkış kodu “22-Diğer Nedenler” olarak uygulanıyor. Peki fesih yasağı kapsamında belirtilen bu kod, aslında ikale sözleşmeleri sonucu fesih kodu olarak uygulanması yeterliliği karşılamakta mı?

Kısaca ikale hususunu anlatarak, haklı gerekçemizi de ortaya koyup yorumlarınızda ile ikalede kullanılan “22” işten çıkış kodunun yetersizliğini dile getirelim.

İkale Nedir?

İkale, her ne kadar 4857 sayılı İş Kanununda yer almasa da işçi ve işverenin karşılıklı anlaşarak iş akdini bozma sözleşmesi olarak karşımıza çıkıyor. Dolayısıyla tek taraflı işçi iradesi ile işten çıkış kodu olan 3 ya da tek taraflı işveren iradesi ile işten çıkış kodu olan 4 kodlarını kullanmak hata gerektireceği için “22-Diğer Nedenler” kodu kullanılıyor. İkale sözleşmesi imzalanan işçinin işten çıkış kodu “22” olarak SGK’ya bildiriliyor.

Gerek yukarıda fesih yasağı arasında belirtilen işten çıkış nedenlerinden biri olması gözetildiğinde gerekse ikale sonrası fesihlerde işszilik ödeneğinin ödenmediğini düşündüğümüzde işçi ve işverenin karşılıklı anlaşarak iş sözleşmesini bozması işlemi için yeni bir SGK işten çıkış kodunun gerekli olduğu su götürmez bir gerçek.

Özellikle pandemi sürecinde getirilen fesih yasağının 22 kodunu da içerisinde barındırması ile de bu sorun daha belirgin bir hale geldi. İşçi ve işverenin karşılıklı rızası ile iş akdinin sonlandırılması işlemi için getirilecek yeni bir SGK işten çıkış kodu işçi işveren ve Devlet üçgenindeki çalışma barışının korunması adına önemli bir rol oynayacak.