Geçtiğimiz günlerde Aktüerya ve Fon Yönetimi Daire Başkanlığı tarafından hazırlanan 2019 Sosyal Güvenlik Kurumuna kayıtlı sigortalıların, iş yerlerinin, aylık ve gelir alanların, yıllık bazda yaşanılan iş kazası ve meslek hastalığı ve hastalık istatistiklerinin duyurusu yapıldı.
Biz de, bu raporu sizler için inceledik.
Sigortalılık Statüleri
Bilindiği üzere sosyal güvenlik alanında 01 Ekim 2008’de reformist uygulamalara gidilmiş ve birtakım yenilikler getirilmişti. Getirilen yeniliklerden birisi de; bazı sigortalılık statülerinin tek bir kanun üzerinden (5510 sayılı Kanun) birleştirilmesiydi. Hal böyle olunca 5510 sayılı kanunun hayatımıza girmesinin peşi sıra yeni anlamlar, yeni kavramlar da hayatımıza girdi. Halk arasında Bağ-Kur sigortalılığı SSK sigortalılığı olarak bilinen kavramlar da buna dahil olup, SSK sigortalılığı 4/a sigortalısı Bağ-Kur sigortalılığı da 4/b sigortalılık statülerini aldı demek yanlış olmayacak.
- Mülga 506 sayılı Kanuna tabi olarak hizmet akdiyle çalışanlar, kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının a bendi,
- Mülga 506 sayılı Kanunun 85 ve 86. maddeleri kapsamındaki isteğe bağlı ve topluluk (avukat ve noterler) sigortasına tabi olarak prim ödeyenler, Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının b bendi,
- Bazı maddeleri mülga 2925 sayılı Tarım İşçileri Sosyal Sigortalar Kanunu kapsamında tarım işlerinde hizmet akdiyle ve süreksiz çalışanlardan, kanunun yürürlük tarihi itibarıyla sigortalılıkları devam edenler veya 1 Mart 2011’den itibaren tarımda hizmet akdiyle süreksiz çalışanlar, Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının a bendi,
- Mülga 1479 sayılı Kanun kapsamında kendi nam ve hesabına bağımsız çalışanlar, Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının b bendi,
- Mülga 1479 sayılı Kanunun 79. maddesi kapsamında isteğe bağlı sigortaya prim ödeyenler, kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının b bendi,
- Mülga 2926 sayılı Kanuna göre tarımda kendi nam ve hesabına bağımsız çalışanlar, Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının b bendi,
- Bazı maddeleri mülga 5434 sayılı Kanunun 12. maddesi kapsamında isteğe bağlı primi ödeyen kamu görevlileri, kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının c bendi,
- Bazı maddeleri mülga 5434 sayılı Kanun kapsamında kamu görevlisi olarak görev yapanlar, kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının c bendi
kapsamında sigortalı sayılacak ve 1 Ekim 2008’den itibaren de bu statüleri devam edecek. Özetle bahsedecek olursak;
- Hizmet akdi ile çalışanlar eski SSK yeni 4/a sigortalısı,
- İsteğe bağlı ve topluluk sigortası, şirket ortaklarının sigortası, bağımsız çalışanlar ve kendi nam ve hesabına çalışanlar eski Bağ-Kur yeni 4/b sigortalısı,
- Kamu görevlileri eski Emekli Sandığı yeni 4/c sigortalısı
Diyebiliriz.
Sigortalılık Statülerine Göre Aktif Sigortalı Dağılımı
Aşağıdaki tabloda 2016 ila 2019 yılları arasında yukarıda kısaca eski ve yeni adı ile değindiğimiz sigortalılık statülerine haiz kişilerin sayısını görebiliriz.
Tablo: Yıllara Göre Aktif Sigortalı Sayısı
Yıllara Göre Aktif Sigortalı Sayısı | ||||
Yıl | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 |
I- Aktif sigortalı sayısı | 21.131.838 | 22.280.463 | 22.072.840 | 22.000.964 |
1- Zorunlu | 19.099.026 | 20.241.389 | 20.093.780 | 20.172.891 |
Zorunlu 4/a, 4/b (Tarım hariç), 4/c | 18.367.294 | 19.511.173 | 19.374.552 | 19.542.660 |
Tarım zorunlu (4/b) | 717.876 | 705.592 | 696.175 | 600.787 |
Muhtar | 13.856 | 24.624 | 23.053 | 29.444 |
2- Çırak | 1.170.080 | 368.373 | 341.659 | 319.017 |
3- Yurt dışı topluluk | 24.710 | 21.592 | 22.899 | 21.002 |
4- Tarım (4/a) | 36.125 | 50.602 | 45.384 | 41.108 |
5- Diğer sigortalı | 442.552 | 462.452 | 407.996 | 364.434 |
6- Stajyer ve kursiyer | 359.345 | 1.136.055 | 1.161.122 | 1.082.512 |
Yukarıdaki tabloyu incelediğimizde, zorunlu sigortalılık statülerinde meydana gelen artma ya da azalmanın görece nispi olduğunu söyleyebiliriz.
Tabloda en çok dikkat çeken husus, son üç yılda stajyer ve kursiyerlerin sayısının önemli oranda arttığı ve bu artıştaki en büyük payın 9 Aralık 2016’dan itibaren 6764 sayılı Kanunla yapılan düzenleme ile mesleki ve teknik ortaöğretim sırasında staja tabi tutulan öğrenciler, mesleki ve teknik ortaöğretim sırasında tamamlayıcı eğitim ya da alan eğitimi gören öğrenciler iş kazası ve meslek hastalığı yönünden sigortalı sayılmaya başladığından stajyer ve kursiyer sayılarında artış meydana geldi.
Çalıştığım iş yerinde sigortamı yapacağını söylediler ve beni sigortam yapılmadı buYetmemiş gibi işten çıkartıldım Çalıştığım iş yeri Van Tuşba organize Sanayi mir emir teksil maske imalatı ile uğraşan