iskanunu.com 
İlgili Makaleler
Tahmini okuma süresi: 4 dk.
Çalışma hayatında en çok sorulan fakat sık sık yanlış yorumlanan konulardan birisi de erkek işçinin eşinin doğum yapması halinde herhangi bir Yasal izninin olup olmadığıdır. Bilindiği üzere çalışma hayatını yasal bakımdan düzenleyen 4857 sayılı İş Kanunu işçi ve işverenin karşılıklı hak ve yükümlülüklerini hükme bağlamaktadır. Peki 4857 sayılı İş Kanunu erkek işçiye doğum izni verilmesi gerektiğini hükme bağlamış mıdır? Hangi Kanuna tabi çalışan erkeklerin, eşlerinin doğum yapması halinde doğum izni hakkı bulunmaktadır? Yazımızda bu sorunun cevabını arayarak hangi hallerde izin verilmesi gerektiğini anlatacağız.
EŞİ DOĞUM YAPAN ERKEK İŞÇİYE DOĞUM İZNİ VERİLİR Mİ?
4857 sayılı İş Kanunu’nun 46 ve 55. maddelerinde işçilere ne gibi durumlarda izin verileceği belirtilmiştir. 4857 sayılı İş Kanunu’nun 46. ve 55. maddelerinde çalışanların evlenmelerde üç güne kadar, ana veya babanın, eşin, kardeş veya çocukların ölümünde üç güne kadar verilmesi gereken izin süreleri, çalışılmış günler gibi hesaba katılır, senelik izinden sayılmaz.
4857 sayılı İş Kanunun da, eşi doğum yapan erkek işçiye doğum izni adı altında izin verileceğine dair bir hüküm bulunmadığından, bu ad altında izin verilemez. Çocuğun “ölümü” halinde izni düzenleyen yasa hükmü “doğumu” halinde erkek işçi için açık bir düzenleme getirmemiştir. Uygulamada ise işverenin atıfet kabilinden eşi doğum yapan erkek işçiye çeşitli sürelerde izin verdiği görülmektedir.
Gazeteciye Doğum İzni Var
5953 sayılı Basın İş Kanunu’nun 19. Maddesine göre hafta tatili dışında gazeteci, çocuğu dünyaya geldiği zaman üç; eşi veya çocuğu, anası veya babası öldüğü zaman dört; çocuğu evlendiği, kardeşi, büyük anne veya büyük babası veya torunu öldüğü zamanlar iki gün olağanüstü ücretli izine hak kazanır. Bu izinler senelik izinden sayılmaz.
Görüldüğü gibi İş Kanunu’nda yasal olarak doğum izni yoktur. Ancak sendika ve toplu iş sözleşmesi olan iş yerlerinde, sözleşme gereği doğum izni olabilir.
Erkek Memura Doğum İzni (Babalık İzni) Var
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu(md 104) gereğince, erkek memura;
“Memura, eşinin doğum yapması hâlinde, isteği üzerine on günbabalık izni; kendisinin veya çocuğunun evlenmesi ya da eşinin, çocuğunun, kendisinin veya eşinin ana, baba ve kardeşinin ölümü hâllerinde isteği üzerine yedi gün izin verilir. “ hükmü ile erkek memurların 10 günlük doğum izinleri koruma altına alınmıştır.
Deniz İş Kanuna Tabi Çalışan Erkeklerin Doğum İzni Yok
854 sayılı Deniz İş Kanunu kapsamında çalışan gemi adamlarına da eşleri doğum yaptığı için izin hakkı düzenlememiştir. 854 sayılı Kanun’un 42 inci maddesinde,“Evlenmelerde üç güne, ana ve babanın, karı ve kocanın, kardeş ve çocukların ölümünde iki güne kadar verilmesi gereken izin süreleriyle bir haftalık süre içinde kalmak üzere işveren tarafından verilen diğer izinler ve hekim raporlarıyla verilen dinlenme ve hastalık izinleri, filen çalışılmış günler gibi hesaba katılır” mazeret izninin bulunduğu hüküm altına alınmış ise de ayrıca babaya doğum izni verileceğine dair herhangi bir hüküm belirtmemiştir.
Erkek Çalışana Doğum İzninin Gelmesi Bekleniyor
İş koşullarının her geçen gün daha da olması gereken standartlara gittiği ülkemizde en büyük eksiklerden biri de İş Kanununa tabi iş yerlerinde erkek çalışanın “babalık izninin” yani eşi doğum yapan erkek çalışanın doğum nedeni ile herhangi bir izninin Yasa ile hüküm altına alınmamış olmasıdır.
Son zamanlarda kadın istihdamının teşviki giderek artan ülkemizde çalışma hayatında reformların daha da artacağını göz önünde bulundurduğumuzda, özellikle de siyasetçilerin ailelere 3 çocuk nasihatleri ile çalışan kadınların doğum borçlanmasını 3 çocuğa kadar çıkarması, eşi doğum yapan erkeklere de babalık izninin geleceği yönünde beklentiler hızla artmaktadır.
Yazımızda da belirttiğimiz gibi farklı Kanunlara tabi çalışanların kimi babalık izni hakkına sahip iken kiminin Yasa ile babalık izninin korunma altında olmadığı ve çalışma hayatında bu farklılığın kaldırılması gerektiği, her çalışanın eşinin doğumu halinde hak ettiği babalık izninin verilmesinin daha sağlıklı ve muteber olacağı kanaatindeyiz.
SONUÇ
Eşi doğum yapan erkek çalışanın 4857 sayılı İş Kanunumuzda doğum nedeni ile herhangi bir izninin olmadığı fakat 5953 sayılı Basın İş Kanunu ve 657 sayılı Devlet Memurlarına tabi çalışanların, eşi doğum yapması halinde doğum nedeni ile Yasa ile koruma altına alınan doğum izinleri çalışma hayatımızda farklılıklar yaratmıştır. Bu farklılıkların son dönemde reforma gidilen çalışma hayatımızda giderilmesi gerektiği ve giderileceğine inancımız tamdır. Sonuç olarak 4857 sayılı İş Kanunu ve 894 sayılı Deniz İş kanununa tabi çalışanların eşleri doğum yapması halinde doğum izinlerinin bulunmadığı 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ve 5953 sayılı Basın İş Kanuna tabi çalışanların eşlerinin doğum yapması halinde babalık izinlerinin Yasa ile koruma altına alındığı görülmektedir.
Feti SAVRAN
İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku Uzmanı /Sosyal Güvenlik Denetmeni
Yararlanılan Kaynaklar:
• 4857 sayılı İş Kanunu
• 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu
• 5953 sayılı Basın İş Kanunu
• 894 sayılı Deniz İş Kanunu
