Kadın işçilerin diğer işçilerden farklı olarak gece çalıştırılma koşulları iş kanunlarında ve ilgili tüzük ve yönetmeliklerde detaylı şekilde düzenlenmiştir. İşverenin gece vardiyasında çalıştırılacak kadın çalışanların isim listelerini iş müfettişlerince yapılacak denetimlerde gösterilmek üzere işyerinde saklanmak gibi yasal yükümlülükleri de mevcuttur.
Gece Çalışma Saatleri
Gece çalışması, 4857 Sayılı İş Kanunu Madde 69’da belirtildiği gibi en geç 20.00’de başlayarak, en erken saat 06.00’ya kadar süren ve en fazla 11 saat sürebilen çalışmayı ifade eder. Kadın işçilerin gece çalışmaları ise günlük 7,5 saati aşmayacak şekilde düzenlenmelidir. Kadınlar gece vardiyasında 7,5 saatten fazla çalıştırılamazlar. 18 yaşını doldurmamış genç ve çocuk kadın işçilere ise sanayiye ait işlerde gece çalışması yaptırılamaz.
Gece Çalışması Yapacak Kadın İşçilerin Sağlık Raporları
Kadın işçiler Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından hazırlanan “Kadın İşçilerin Gece Postalarında Çalıştırılma Koşulları Hakkında Yönetmelik” ile belirtilen şartlara uyularak gece postalarında çalıştırılabilirler. İşverenler kadın işçilere gece çalıştırması yaptıracaksa işe başlatılmadan önce işyeri hekimi, işyeri ortak sağlık birimi, işçi sağlığı dispanserleri, bunların bulunmadığı yerlerde sırasıyla en yakın Sosyal Sigortalar Kurumu, sağlık ocağı, Hükümet veya belediye doktorlarına muayene ettirerek çalışmalarına engel bir durum olmadığına dair sağlık raporu almalıdır. Bu raporlar her 6 ayda bir yenilenmelidir.
Eşi de Vardiyalı Çalışan Kadın İşçi
Gece çalışması yapan kadın işçinin aynı veya farklı işyerinde çalışan eşi de gece çalışması yapıyor olabilir. Kadın işçi işvereninden eşi ile aynı vardiya saatlerine denk gelmeyecek şekilde çalışmayı talep edebilir. İşveren kadın işçinin bu taleplerini dikkate almak zorundadır. Aynı işyerinde çalışan eşlerin aynı gece postasında çalışma istekleri de işverence olanak dâhilinde karşılanır.
Servis Sağlama Yükümlülüğü
İşverenin gece vardiyasında çalışan ve Belediye sınırları dışındaki işyerine ulaşması gereken veya belediye sınırları içinde bulunan işyerine ulaşmakta güçlük çekecek kadın işçileri uygun araçlarla işyerine getirip mesai bitiminde ikametine geri götürmekle sorumludur.
Gebe İşçilerin Gece Çalışması
Gebe olan kadın işçiler gece vardiyasında çalıştırılamazlar. Gebe olduğu doktor raporuyla tespit edildiği tarihten itibaren doğum sonrasında doğumun gerçekleştiği tarihten itibaren 6. ayın sonuna kadar gece çalışması yapamazlar. Bu süre doktor raporuyla 1 yıla kadar uzatılabilir.
Emziren Kadın İşçinin Gece Çalışması
Emziren kadın işçiler doğum tarihinden başlamak üzere altı ay süre ile gece postalarında çalıştırılamazlar. Emziren kadın işçilerde bu süre, ana ve çocuğun sağlığı açısından gerekli olduğunun işyeri hekimi, işyeri ortak sağlık birimi, işçi sağlığı dispanserleri, bunların bulunmadığı yerlerde sırasıyla en yakın Sosyal Sigortalar Kurumu, sağlık ocağı, hükümet veya belediye doktoru raporuyla belgelenmesi halinde, bir yıla kadar uzatılır.