iskanunu.com 
İlgili Makaleler
Tahmini okuma süresi: 5 dk.
4857 Sayılı İş Kanunu’nun 75. Maddesi; “İşveren, işçi hakkında edindiği bilgileri dürüstlük kuralları ve hukuka uygun olarak kullanmak ve gizli kalmasında işçinin haklı çıkarı bulunan bilgileri açıklamamakla yükümlüdür.” ifadesi ile personel özlük dosyalarının gizliliğinin sağlanması gerektiğini açıkça belirtmiştir.
İçeriğinde çalışana ait özel bilgilerin bulunduğu özlük dosyaları, içerdikleri bilgilerin kişisel bilgiler olması nedeniyle gizli dosyalardır. Bu bilgilerin saklanması, paylaşılması ve erişiminin sınırlandırılması, istenmeyen durumların ortaya çıkmasını engellemek için, önem arz etmektedir.
İşverenler, iş ilişkisi nedeniyle, işçi hakkında edindiği bilgileri, dürüstlük kuralları ve hukuka uygun olarak kullanmak,işçinin haklı çıkarı bulunan bilgileri açıklamamak ve yetkili mercilerin dışındaki kişiler ile paylaşmamakla yükümlüdür.
Özlük dosyasında bulunan bazı bilgilerin gizli kalmaması, işçinin çalışma ilişkisini veya sosyal hayatını etkileyebilir, personele zarar verebilir. Personel için geri döndürülemeyecek zararlara sebep olabilir. Örneğin;
- İşine uygun ve bulaşıcı bir hastalığı bulunmayan işçinin, sahip olduğu bir hastalığın diğer işçiler tarafından bilinmesi işyerindeki çalışmasını olumsuz etkileyebilir,
- İşçinin eski hükümlü olduğunun bilinmesi iş arkadaşları ile olan ilişkisini etkileyebilir ve personel sosyal olarak dışlanabilir.
- Personel din, dil, ırk, medeni durum gibi bilgilerinin kişisel sebepler nedeniyle paylaşılmasını istemeyebilir,
- İkametgâh veya iletişim adresinin paylaşılıyor olması personelin güvenliğini tehlikeye atıyor olabilir.
Özlük dosyasındaki bilgilerin gizliliğinin işverence uygunsuz şekilde açıklanması halinde işverene bir ceza uygulanmasına dair hüküm yer almamakla birlikte, işverenin hukuki sorumluluğu açısından diğer kanun hükümleri de belirleyici olabilmektedir. Örneğin Borçlar Kanunu 49. Maddede “Kusurlu ve hukuka aykırı bir fiille başkasına zarar veren, bu zararı gidermekle yükümlüdür. Zarar verici fiili yasaklayan bir hukuk kuralı bulunmasa bile, ahlaka aykırı bir fiille başkasına kasten zarar veren de, bu zararı gidermekle yükümlüdür.” hükmü doğrultusunda işverene hukuki sorumluluk yüklemektedir.
Türk Ceza Kanunu Madde 149/1 “Kişilerin özel hayatının gizliliğini ihlal eden kimse, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Gizliliğin görüntü veya seslerin kayda alınması suretiyle ihlal edilmesi halinde, verilecek ceza bir kat artırılır” hükmü ise açılacak davada işçi açısından dayanak oluşturabilir, bu nedenle işveren açısından hukuki bir sorumluluktur.
Ayrıca, Resmî Gazete’de yayınlanan 27906 Sayılı Kamu Personeli Genel Tebliği’nde yer alan“Özlük dosyalarının tutulması ve muhafazasında özel hayatın gizliliği ilkesine riayet edilir. Özlük dosyası içeriği hakkında soruşturma ve kovuşturmaya yetkili merciler dışındakilere açıklama yapılamaz, bilgi verilemez. Ayrıca kişinin rızası olmaksızın özlük dosyasındaki bilgiler ve kayıtlar esas alınarak kişi hakkında yayında bulunulamaz. “ifadeleri nedeniyle de, özlük dosyalarındaki gizliliğe dikkat edilmesi önem arz etmektedir.
