Çalışma hayatını düzenleyen temel yasa olarak 4857 sayılı İş Kanunu karşımıza çıkmaktadır. Ama ülkemizde aynı zamanda, basın mesleğini icra edenler ve bu meslek mensuplarının tabi oldukları Kanun 4857 sayılı yasa ile değildir. Bu mesleği icra edenlerin çalışma hayatı kendine özgü farklı bir yasa ile düzenlenmiştir. Bu yasa 5953 sayılı Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar Arasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanun’dur. Basın çalışanlarının yıllık izin süreleri ni belirleyen yasal düzenlemelere de 5953 sayılı Basın İş Kanununda yer verilmiştir.
Basın İş Kanunu Kapsamı
Basın İş Kanunu, 5953 sayılı Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar Arasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanun hükümlerine tabi olan bütün işçileri kapsamaktadır. Ama özellikle belirtmeliyiz ki 5953 sayılı Kanunda daha çok “gazeteci” kavramı göze çarpmaktadır. Her nasılsa Kanun maddelerinde “gazeteci” kavramına yer verilse de, bu kavram 5953 sayılı Kanun kapsamında çalışan tüm işçileri kapsamaktadır.
Basın İş Kanunu “gazeteci” kavramını; “Bu Kanun hükümleri Türkiye’de yayınlanan gazete ve mevkutelerle haber ve fotoğraf ajanslarında her türlü fikir ve sanat işlerinde çalışan ve İş Kanunundaki ‘işçi’ tarifi şümulü haricinde kalan kimselerle bunların işverenleri hakkında uygulanır. Bu Kanunun şümulüne giren fikir ve sanat işlerinde ücret karşılığı çalışanlara gazeteci denir. “ olarak açıklamıştır.
Basın İş Kanununda Yıllık Ücretli İzin
Basın İş Kanunu, yıllık ücretli izni 21. maddesinde düzenlemiş ve yıllık ücretli izni iki farklı kıstasta açıklamıştır. Kanun’un 21. maddesi şöyledir;
“Günlük bir mevkutede çalışan bir gazeteciye, en az bir yıl çalışmış olmak şartiyle, yılda dört hafta tam ücretli izin verilir. Gazetecilik mesleğindeki hizmeti on yıldan yukarı olan bir gazeteciye, altı hafta ücretli izin verilir. Gazetecinin kıdemi aynı gazetedeki hizmetine göre değil, meslekteki hizmet süresine göre hesaplanır.
Günlük olmayan mevkutelerde çalışan gazetecilere her altı aylık çalışma devresi için iki hafta ücretli izin verilir. Yıllık ücretli izinlerin hesabında bu Kanunun 1 inci maddesindeki “Gazeteci” tabirine girenlerin kıdemleri, iş akdinin devam etmiş veya fasılalarla yeniden inikat etmiş olmasına bakılmaksızın, gazetecilik mesleğinde geçirdikleri hizmet süresi nazara alınmak suretiyle tesbit edilir.
İzin hakkından feragat edilemez.”
Görüldüğü üzere yıllık ücretli izin, günlük olan süreli yayında çalışanlar ile günlük olmayan süreli yayında çalışanlar arasında farklılık arz etmektedir.
Günlük süreli yayında çalışanların yıllık izinleri;
İşyerinde en az bir yıl çalışmış olmak şartıyla,
- Gazetecilikteki kıdemi 1 yıl ile 10 yıl arasında (10 yıl dahil) olan gazeteciye 4 hafta izin verilir.
- Gazetecilikteki kıdemi 10 yıldan çok olan gazeteciye 6 hafta izin verilir.
Günlük olmayan süreli yayında çalışanların yıllık izinleri;
Gazeteci günlük olmayan aylık ya da haftalık yayında çalışıyorsa, meslekteki kıdemi ne olursa olsun her altı aylık çalışılan süre için iki hafta ücretli izin verilir.