İş Hayatını düzenleyen kanun yalnızca 4857 sayılı İş Kanunu değildir. Deniz İş Kanunu ve Basın İş Kanunu da kendi kapsamına giren meslek erbabının bağlı bulunduğu işverenle iş ilişkisini ve çalışma şartlarını düzenlemektedir. Kısaca 212 sayılı Basın İş Kanunu diye bahsi geçen kanunun asıl adı 5953 Sayılı Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar Arasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanun ‘dur. Bu kanuna tabi olan kişiler adından da anlaşılacağı üzere Basın alanında çalışan kişilerdir.
Gazete ve süreli yayınlarda, haber ajanslarında ve fotoğraf ajanslarında her türden fikir ve sanat işlerinde çalışan ve İş Kanunundaki “işçi” tarifinin kapsamı dışında kalan kişilerle bunların işverenleri arasındaki ilişkiyi Basın İş Kanunu düzenler. Basın İş Kanunu kapsamına girebilmesi için çalışılan Türkiye’de yayınlanan bir yayın olması gerekir. Aynı zamanda kamu kurumu olan kuruluşlarda veya kamu kurumlarının sermayesinin yarısından çoğuna sahip şirketlerde çalışanlar bu kanuna tabii değildir.
Radyo – Televizyon Çalışanları
3984 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayınları Hakkında Kanun’un 38. Maddesinde düzenlendiği üzere:
“Radyo ve Televizyon kuruluşlarının haberle ilgili birimlerinde çalışanlar 5953 sayılı Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar Arasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanuna tabidir. Bu birimlerde çalıştırılacak basın kartlı personelin asgari sayısını Üst Kurul belirler.”
Radio – televizyon çalışanlarının Basın İş Kanunu tabi olarak değerlendirilebilmeleri için haberle ilgili birimde çalışmaları, haberin oluşumuna doğrudan katkı sağlamaları gerekmektedir. Haber müdürü, muhabir, foto muhabiri, spiker gibi haber biriminde doğrudan haberle ilgili çalışanlar gazeteci olarak değerlendirilmelidir.
Basın İş Kanunu’na Tabi Çalışanların Çalışma Alanlarını Özetleyecek Olursak;
Televizyon
Radyo
Gazete
Dergi
Haber ajansları
Fotoğraf ajansları
Günlük-Haftalık-Aylık yazılı yayınlar
İnternet Haberciliği
Teknoloji çağının bir gereği olarak uzun süredir hızla gelişimini sürdüren internet haberciliğinden mevcut Basın İş Kanunu içeriğinde bahsedilmemektedir. İnternet haberciliğinin ilgili Kanunda yer almaması bu kanalda çalışan gazetecilerin iş ilişkisinin hangi İş Kanunu üzerinden değerlendirileceğini sorununu ortaya çıkarmaktadır.
Geçtiğimiz yıllarda mecliste internet medyası kanunu üzerine çalışmalar başlasa da günümüze kadar sonuçlanan bir şey yok. Fakat konu ile ilgili açılmış bir davada verilen Yargıtay kararı ile elektronik habercilik çalışanlarının da Basın İş Kanunu kapsamında değerlendirilmesi gerektiği bir nebze açıklık kazandı.
Yargıtay verdiği kararda “Gazetenin yayınlanması bir başka anlatımla basılıp çoğaltılması gerekirse de günümüzde teknoloji ve iletişimin geldiği nokta itibarıyla, gazetenin nesne olarak basımı ve dağıtımı bir zorunluluk değildir. Gazetenin elektronik ortamda, umuma açık olarak yayınlanması ve okuyucunun yararlanmasına sunulması da mümkündür. Somut olayda davalı işveren, internet ortamında gazetecilik faaliyetlerini yürütmüş ve davacı da iki gazetenin koordinatörlüğünü yapmıştır. Bu itibarla davacının çalıştığı işyeri, 5953 Sayılı Yasa’nın 1. Maddesi’nde sözü edilen “gazete” kavramı kapsamında değerlendirilmelidir” diyerek Basın alanında yaşanan bu karışıklığı karara bağlamıştır.