Öncelikle Kümülatif Gelir Vergisi Matrahı (KGVM) nedir ve nasıl oluşuyor kısaca hatırlayalım.
Bir işverene bağlı olarak ücretle çalışanların bordroları hazırlanırken yasal kesinti olan ve her yıl belirlenen vergi dilimleri üzerinden ücretlerin Gelir Vergisinin hesaplanmasında; toplam brüt kazançtan yasalarla belirlenen muafiyetler düşüldükten sonra oluşan Gelir Vergisi Matrahının ilgili takvim yılında (1 Ocak-31 Aralık dönemi) bir sonraki aya devredilerek her ay birleştirilmek suretiyle takip edilen tutar, KGVM olarak adlandırılıyor. Ücret kazançlarından hesaplanan Gelir Vergisi Matrahları toplamından oluşan KGVM, her yıl ocak ayında sıfırlanıyor.
KGVM Taşınmalı mı?
27 Mayıs 2020 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan 311 seri numaralı Gelir Vergisi Genel Tebliği ile yıl içindeki işveren değişikliklerinde vergi matrahının sıfırdan başlaması zorunluluğu konusunda düzenleme yapıldı.
Bu tebliğe kadar; iş yeri değişiklikleri, nakil ve atamalar haricinde kümülatif gelir vergisi taşınması yapılmıyordu. Yeni düzenlemeyle iş yeri değiştirerek farklı işverenlerle çalışmaya başlayanlara KGVM, yeni iş yerine taşınması konusunda tercih hakkı doğdu.
Çalışanın KGVM yeni iş yerine bildirilip, ücretinin buna göre vergilendirilmesini istemesi halinde; işverenin, yeni oluşacak gelir vergisi matrahı üzerinden ilgili vergi dilimini dikkate alarak Gelir Vergisi hesaplaması yapması gerekiyor.
Farklı İş Yerleri İçin Gelir Vergisi Hesaplanması Nasıl Olmalı?
Çalışanın farklı işverenlere bağlı olarak kazandığı ücretlerin gelir vergisi matrahları ve ilgili vergi dilimlerinden hesaplanan gelir vergileri ayrı ayrı dikkate alınıyor.
Bu durunu düzenleyen 160 seri numaralı Gelir Vergisi Genel Tebliği’nde, şu açıklamaya yer veriliyor, “… buna göre, bir hizmet erbabının birden fazla işverenden ücret alması halinde, her bir işverenin ödediği ücretler ayrı ayrı vergilendirilmektedir. Dolayısıyla vergi tarifesi, her bir işverenin ödediği ücrete, diğer işveren veya işverenlerin ödediği ücretle ilgilendirilmeksizin ayrı ayrı uygulanmaktadır. Ancak, söz konusu ücretlerin gayrisafi tutarları toplamının, Gelir Vergisi Kanununun 86. maddesinde belirtilen haddi aşması halinde, bu ücretlerin yıllık beyanname ile beyan edilmesi gerekmektedir…” .
Tebliğde açıkça belirtildiği gibi farklı işverenlerden elde edilen ücretlerden hesaplanan gelir vergisi matrahı ve kesilen gelir vergisinden diğer işverenler sorumlu değil. Buradaki istisna; çalışanların, aynı işverene bağlı iş yeri değişikliklerinde, nakil veya tayin olmaları durumunda KGVM taşınması ve oluşan yeni gelir vergisi matrahı ile birleştirilerek ilgili vergi dilimi üzerinden gelir vergisinin hesaplanması İşverenlerin sorumluluğunda oluyor.
Gelir Vergisi Beyannamesi Verilme Zorunluluğu Nedir?
KGVM oluşumunun bir diğer sonucu da gelir vergisi beyannamesi verilme zorunluluğu oluyor.
Birden fazla işverenden ücret geliri elde eden veya işveren değiştirenler bir takvim yılı sonunda oluşan KGVM dikkate alınarak vergilendirilen çalışanlar, belirli şartların oluşması durumunda Yıllık Gelir Vergisi Beyannamesi vermekle yükümlüler. Böylece beyan edilen matrah üzerinden hesaplanan gelir vergisinden tevkif yolu ile ödenen gelir vergilerinin mahsup edilmesi sağlanacak.
İşveren değiştirme durumunda kalan ve KGVM’ını yeni iş yerlerinde devam ettirmek istemeleri, çalışanların beyanname verme yükümlülüklerini ortadan kaldırmıyor.
Beyanname verme zorunluluğu çalışanların sorumluluğunda bulunuyor. Bir sonraki yılın mart ayında, ücret beyanında bulunmazlarsa hesaplanacak vergi ve cezası ile vergi ziyaı cezasını da ödemek zorunda kalırlar.
311 seri numaralı Gelir Vergisi Genel Tebliği için tıklayın.