iskanunu.com 
Borçlar Kanunu’nun İşçinin Ölümü başlıklı 440. maddesinde şöyle ifade edilmektedir: “Sözleşme, işçinin ölümüyle kendiliğinden sona erer”. Ve buna bağlı haklar talep edilebilir hale gelir. İşçinin Ölümü durumunda iş sözleşmesi kendiliğinden ortadan kalktığı için iş sözleşmelerinin diğer son bulma nedenlerinden farklı olarak fesih bildiriminde bulunulmasına gerek yoktur.
Ölüm Durumunda Yapılan Yardımlar
-Kıdem Tazminatı
İşçinin ölümüne bağlı olarak mirasçılarının talep edebileceği başlıca haklardan biri kıdem tazminatıdır. Ölüm sonrası ölen işçinin mirasçılarına yetkili mahkemeden alacakları ölüm ilamı (veraset ilamı) ile işverene başvurdukları anda işçinin hak ettiği kıdem tazminatı miktarı ödenmelidir.
İş yerinde bir yıl veya daha fazla çalışan işçinin ölümü halinde işçi intihar etmiş olsa dahi, kıdem tazminatını alacaktır. Kıdem tazminatında işçinin ölüm tarihi esas alınacaktır. Mirasçılar işçinin ölüm tarihinden itibaren 5 yıllık süre içerisinde kıdem tazminatını talep edebilirler.
-Ölüm Tazminatı
İşçinin ölümü halinde işveren, işçinin sağ kalan eşine ve ergin olmayan çocuklarına, bunlar yoksa bakmakla yükümlü olduğu kişilere, ölüm gününden başlayarak bir aylık, hizmet ilişkisi beş yıldan uzun bir süre devam etmişse iki aylık ücret tutarında bir ödeme yapmakla yükümlüdür. Bir aylık ödemeye hak kazanabilmek için işçinin iş yerinde belirli bir kıdeme sahip olması şart değildir. İş yerinde bir gün çalışan işçinin mirasçıları da bu tazminata hak kazanabilir.
*Ölen işçinin mirasçıları, işçinin çalışma süresi boyunca hak kazanıp da kullanmamış olduğu yıllık izin ücretlerini işverenden talep edebilir.
*İşçinin ölümü iş akdi sürerken olmalıdır, İntihar, ecel ya da iş kazası diye ayrıma gitmeksizin değerlendirilecektir.
*Ölüm tazminatının hesaplamasında dikkate alınacak ücret işçinin aldığı son ücrettir.
*Ölüm tazminatına hak kazanılmasında iş akdinin belirli /belirsiz ya da kısmi süreli olması herhangi bir farklılık yaratmamaktadır.
-Cenaze Yardımı
Bu ödeme diğer ödemelerden farklı olarak SGK tarafından ödenir.
Cenaze yardımı için gereken haller;
İş kazası veya meslek hastalığı sonucu, sürekli iş göremezlik geliri, malullük ya da yaşlılık aylığı almakta iken ve kendisi için en az 360 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası primi bildirilmiş iken, ölen sigortalının hak sahiplerine verilir.
360 gün malullük, yaşlılık ve ölüm primi bildirilmiş olanların hak sahiplerine cenaze ödeneği verilmesi için ölüm tarihinde sigortalı olma şartı aranmayacaktır.
Cenaze Yardımı Kimlere Ödenir?
Cenaze ödeneği sigortalının sırasıyla eşine, yoksa çocuklarına, o da yoksa ana babasına, o da yoksa kardeşlerine verilir. Cenazenin bu kişiler dışında gerçek veya tüzel kişiler tarafından kaldırıldığının belgelenmesi durumunda, masraflar gerçek veya tüzel kişilere ödenir.
Cenaze ödeneğinin sayılan kişilere ödenememesi ve sigortalının cenazesinin gerçek veya tüzel kişiler tarafından kaldırılması durumunda, onaylanan tarifeyi geçmemek üzere belgelere dayanan masraflar, masrafı yapan gerçek veya tüzel kişilere ödenir.
Cenaze Ödeneğinden Yararlanmak İçin Nasıl Başvurulur?
Cenaze ödeneği verilebilmesi için, hak sahiplerince ölüm tarihini belirten bir dilekçe ile sosyal güvenlik il müdürlüğüne/sosyal güvenlik merkezine başvurulması gerekir. Sigortalının ölüm tarihi nüfus kütüğüne işlenmemişse dilekçeyle birlikte sigortalının ölüm tarihini belirten ilgili makamlarca düzenlenen ölüm belgesinin Kuruma verilmesi gerekir.
Ölüm Aylığı
Herhangi bir sigortalının ölümü sonucunda ölüm aylığı bağlanması gerektiğinde;
Sigortalının eşine %50 oranında, dul eşe (aylık alan çocuk bulunmaması ya da eşin çalışmaması veya aylık almaması halinde bu oran %75 olur)
Çocuklara %25 oranında, çalışmayan ve Kurumdan gelir ya da aylık almayan çocuklardan;
18 yaşını,
Lise ve dengi öğrenim görmesi halinde 20 yaşını,
Yüksek öğrenim yapması halinde 25 yaşını doldurmayanların her birine aylık bağlanır.
Ancak, çocuk en az %60 oranında malul ise veya kız çocuğu evli değilse, evli olmakla beraber sonradan boşanmışsa veya dul kalmışsa yaş sınırı aranmaksızın aylığa hak kazanır.
Hayatını Kaybeden Sigortalının Eşine Ölüm Geliri Bağlanmasının Şartları Nelerdir?
Eşine aylık bağlanması için, ölüm tarihinde sigortalının eşi ile yasal evlilik bağı bulunması şarttır. Sigortalının dul eşine %50 si; aylık bağlanmış çocuğu bulunmayan dul eşine ise Kanunun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (a), (b) ve (e) bentleri hariç Kanun kapsamında veya yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında çalışmaması veya kendi sigortalılığı nedeniyle gelir veya aylık bağlanmamış olması halinde %75 i oranında aylık bağlanacaktır.
Hayatını Kaybeden Sigortalının Çocuklarına Ölüm Geliri Bağlanmasının Şartları Nelerdir?
Ölen sigortalının çocuklarına ölüm geliri bağlanabilmesi için çocukların cinsiyeti, yaşı, malul olup olmaması, öğrenim durumu ve medeni hali gibi kıstaslar mevcuttur.
Hak sahibi çocuklara ölüm aylığı bağlama şartları aşağıda açıklanmış olmakla birlikte, 21/03/2018 tarihli ve 7103 sayılı Kanun ile hak sahibi çocuklar için yeni düzenlemeler yapılmıştır. Buna göre, 27/3/2018 tarihinden itibaren ölüm aylığı bağlanması talebinde bulunan çocuklardan 4/1-(a) kapsamında sigortalı sayılanlara; 18 yaşını, lise ve dengi öğrenim görmesi halinde 20 yaşını, yükseköğrenim yapması halinde 25 yaşını doldurana kadar aylık bağlanacaktır. Aylık almakta iken 4/1-(a) kapsamında sigortalılığa tabi çalışmaya başlayan hak sahibi çocukların da Kanunda belirtilen yaş ve öğrencilik nitelikleri devam ettiği sürece bağlanan aylıkları kesilmeyecektir.
Erkek çocuklara ölüm geliri bağlanabilmesi için;
Kanunun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (a), (b) ve (e) bentleri hariç Kanun kapsamında veya yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında çalışmıyor olmaları,
Kendi sigortalılıkları nedeniyle gelir veya aylık bağlanmamış olması, evli olup olmadıklarına bakılmaksızın, erkek çocukların yükseköğrenim görmeleri halinde 25 yaşını doldurmamış olmamaları, ortaöğrenim görmeleri halinde 20 yaşını doldurmamış olmaları, herhangi bir eğitim kurumunda öğrenim görmemeleri halinde ise 18 yaşını doldurmamış olmaları şarttır.
Kız çocuklara ölüm geliri bağlanabilmesi için;
Kanunun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (a), (b) ve (e) bentleri hariç Kanun kapsamında veya yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında çalışmıyor olmaları,
Kendi sigortalılıkları nedeniyle gelir veya aylık bağlanmamış olması, kız çocuklarının evli olmamaları veya evli olmakla birlikte sonradan boşanmış veya dul kalmış olmaları şarttır. Kız çocuklarına ölüm aylığı bağlanabilmesi için herhangi bir yaş ya da öğrenim durumu şartı bulunmamaktadır.
Malul çocuklara ölüm aylığı bağlanabilmesi için ;
Kurum Sağlık Kurulu kararı ile çalışma gücünü en az % 60 oranında yitirdiği tespit edilen malul çocuklara da evli olup olmadığına, yaşına veya cinsiyetine bakılmaksızın ölüm aylığı bağlanır.
