iskanunu.com 
İlgili Makaleler
Günümüz koşullarında çalışan eşlerin anne-baba olmaları durumunda çalışma hayatlarını kolaylaştırmayı amaçlayan bir takım düzenlemelere gidildiğini görmekteyiz. Bu çalışmalar sayesinde anne ve baba adayları iş hayatlarında problem yaşamamakta ve sosyal statüdeki yaşam standartlarını korumaktadırlar. 4857 sayılı İş Kanununa göre analık izninin bitiminden başlayarak dünyaya gelen çocuğun ve ya evlat edinilen çocuğun aile hayatında kaliteli bir ortam oluşmasını sağlayan kanun, ebeveynler için çalışma hayatını kolaylaştırmaktadır. Bu kolaylıklardan biri, çalışan anne veya babanın çocuğun mecburi ilköğretim çağının başladığı tarihi takip eden aybaşına kadar herhangi bir zaman diliminde kısmi süreli çalışmayı seçebilmesidir.
Kısmi Süreli Çalışma Diğer Adıyla Part-Time Çalışma Nedir?
Kısmi çalışma, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 13. maddesinde düzenlenmiştir. Kısmi/part-time çalışmasının sınırları haftalık çalışma süresi esas alınarak belirlenmiştir. İlgili işyerinin haftalık çalışma süresinin en fazla 3’te 2’si kadar olan çalışma kısmi çalışmadır. İşyerinde haftalık 45 saat çalışılıyorsa, kısmi çalışanlar haftada en fazla 30 saat çalışabilirler.
Haftalık 40 saat çalışan işyerlerinde ise, kısmi çalışmalar en fazla 40 saatin 3’te 2’si kadar yani 27 saat olabilir.
Kısmi Süreli Çalışanların Ücretleri
Part-time çalışan bir işçi, belirlenen asgari ücretin altında bir ücret alamaz. İşçilerin sigorta bildirimleri çalıştıkları sürenin güne çevrilmesiyle prim günleri esas alınarak hesaplanır. Yani normal günlük çalışma süresinin 7,5 saat 1 gün olduğunu kabul ederek, hesaplama bu duruma göre yapılmaktadır.
Kısmiden Tam Zamanlıya Geçen İşçinin Kıdem Tazminatı Nasıl Hesaplanır?
İşçi çalışma hayatının bir bölümünü kısmi zamanlı bir bölümünü tam zamanlı olarak geçirmiş olabilir. Bu durum işçinin kıdem hesaplamasında herhangi bir kayıp söz konusu olması yasal olarak kabul edilemez. Tam zamanlı bir çalışanın hakları ne ise kısmi zamanlı çalışan da aynı yasal haklara sahiptir.
Çalışan tüm kıdem süresi boyunca tam zamanlı ya da kısmi zamanlı çalışmışsa hesaplaması net bir şekilde belirlenmiştir. Ama çalışması devam ederken tam zamanlıya ya da kısmi çalışmaya geçiş yaptıysa işten çıkışında kıdeminin nasıl hesaplanacağı hiçbir kanunda açıkça belirtilmediğinden karışıklığa sebep olmaktadır.
Bu noktada hakkaniyet ölçüsüne dikkat ederek, çalışanın tüm kıdem süresinin hakkının verilmesi gerekmektedir. 10 yıllık kıdem süresinin 9 yılında tam süreli çalışmış sadece son yılında kısmi çalışmış bir işçinin tüm çalışmasının kısmi çalışması üzerinden hesaplanması hakkının tam olarak ödenmemesi anlamına gelmektedir. Aynı şekilde, 10 yıllık kıdeminin son yılında tam zamanlı çalışmaya dönmüş bir işçinin de, tüm kıdem süresinin tazminatının tam süreli çalışması üzerinden hesaplanması işverene haksızlıktır.
Çalışması tam süreliye ya da kısmi süreliye dönüşmüş çalışanların işten çıkarken kıdeminin hesaplanması durumunda, kıdem süresi iki ayrı çalışması için bölünerek işlem yapılmalıdır. İşe başladığı dönemden çalışmasının kısmiye ya da tama döndüğü güne olan çalışmasının kıdemi ayrı olarak hesaplanmalıdır.
Burada dikkat edilmesi gereken şey de çalışanın son brüt ücretinin dikkate alınmasıdır. Hem kısmi hem de tam süreli çalışması için dikkate alınacak ücreti son brüt ücreti olmalıdır. Ama kısmi çalışmasında, ortalama çalışma günü ile çarpılarak aylık kazanç bulunmalıdır.
Kıdem Hesaplaması Nasıl Olmalıdır Örnekle Açıklayalım.
16/08/2013 yılında işe girmiş, 05/03/2019 tarihinde işten ayrılmış bir işçi düşünelim. Toplam kıdem süresi 5 yıl 6 ay 20 gün olmaktadır.
- Bu işçi 25/12/2015 tarihine kadar kısmi çalışmış bu tarihin ertesi gününden itibaren tam zamanlı çalışmaya başlamıştır. Kısmi çalıştığı süre: 2 yıl 4 ay 10 gün
- Böylece tam süreli çalışması da 26/12/2015 – 02/03/2019 tarihleri arasında, tam süreli çalıştığı süre 3 yıl 2 ay 10 gün.
Kıdem tazminatına hak kazandığı tarihteki son brüt kazançları toplamı 5000 TL olduğunu ve kısmi sürede geçen çalışma hayatının 1 yılda aylık ortalama 8 günlük çalışması olduğunu düşünelim.
| Kısmi Süreli Çalışması | Tam Zamanlı Çalışması | |
| Kıdem Süresi | 2 yıl 4 ay 10 gün | 3 yıl 2 ay 10 gün |
| Aylık Ücret | 5.000/30 x 8 = 1.333,33 ₺ | 5.000 ₺ |
| Kıdem Tazm. Yıl Karşılığı | 1.333,33 x 2= 2666,66 ₺ 2 yıl için | 5.000 x 3= 15.000 ₺ 3 yıl için |
| Kıdem Tazm. Ay Karşılığı | 1.333,33 x 4/12 = 444,44 ₺ 4 ay için | 5.000 x 2/12 = 833,33 ₺ 2 ay için |
| Kıdem Tazm. Gün Karşılığı | 1.333,33 x 10/360 = 37,04 ₺ 10 gün için | 5.000 x 10/360 = 138,88 ₺ 10 gün için |
| Toplam | 2.666,66 + 444,44 + 37,04 = 3.148,14 ₺ | 15.000 + 833,33 + 138,88 = 15.972,21 ₺ |
| Damga Vergisi | 3.148,14 x 0,00759= 23,89 | 15.972,21 x 0,00759 = 121,23 |
| Net Kıdem Tazminatı | 3.148,14 – 23,89 = 3.124,25 ₺ | 15.972,21 – 121,23 = 15.850,98 ₺ |
| Toplam Net Kıdem Tazm. | 3.124,25 + 15.850,98 = 18.975,23 | |
yıllık izin hakedişi değişir mi peki? yani 01.01.2015 de part time işe başlayıp 01.05.2015 de full time geçiş yapmışsa ?
Burada ki hesaplama şekli Yarg.9.HD.2004/9961 E.2004/27728 K.13.02.2004 tarihli karar ile uyumsuz olabilir mi?
Merhaba ben 11.12.2014 ‘te ful time se başladım 18.04.2019 da bebek nedeniyle kısmi süreye geçtim asgari ücret aliyorum bu ay çikartilma durumum var tazminat hesaplamam nasıl olur yardımcı olurmusunuz nekadar alirim
Merhaba,
Kısmi süreli çalışmada son bir yılın ortalaması 8 gün olarak almışsınız.Ücret olarakta son bir yılın ortalamasının alınması gerekir mi ?
Yoksa en son aldığı aya ait brüt ücret mi uygulanır.
Selamlar
İş Kanunu 22. Maddeye göre işçinin çalışma şartları karşılıklı anlaşmalı olarak değiştirildiği durumda (Tam zamanlıdan-kısmiye geçiş) çalışanın Kıdem Tazminatı ödenebilir mi?