Pandemi Ücretsiz İzni Kıdem Süresini Etkiler mi?

Normalleşme sürecinin başlaması ile birlikte, iş hayatına uygulanan pandemi düzenlemeleri de sona ermeye başladı. Bunlardan en önemlisi, 4857 sayılı İş Kanunu’na Geçici 10. Madde olarak eklenen fesih yasağı düzenlemesiydi. Düzenlemeye göre, işverenler iş sözleşmesini (md.25/II hariç) sonlandıramayacak, ancak tek taraflı olarak işçiyi ücretsiz izne çıkarabilecekti. Normal şartlarda işçinin talebi işverenin onayı ile gerçekleşen ücretsiz izinler, geçici getirilen bu düzenleme ile sadece işverenin kararı ile de uygulanmıştı. Yasakların kaldırılması ile birlikte geçici düzenleme de sona erdi. Peki sadece işverenin kararı ile iş sözleşmesinin askıya alındığı bu uygulama çalışanların kıdem süresini nasıl etkileyecek? İşten çıkarma yasağının kalkması ile iş sözleşmesi sonlandırılmış çalışanların kıdem tazminatları hesaplanırken ücretsiz izinde geçen süreler dikkate alınacak mı?

Kıdem Süresi ve Ücretsiz İzin

Çalışanların ücretli olarak kullandıkları yıllık izin ve mazeret izni izinlerde, işçi çalışmış gibi sayılır ve kıdem süresi bu izinlerden etkilenmez. Fakat işçinin ücret almadan izin kullanmak istemesi, yani bir başka deyişle iş sözleşmesinin askıya alınması durumunda bu sürelerde işçinin kıdem süresi işlemez. Örneğin kadın işçi, 6 aylık doğum ücretsiz izin hakkını kullanacaksa, bu süreler kıdem süresinden sayılmayacaktır. Ya da işçinin talep edip işvereninden onay alarak ücretsiz olarak 1 ay izne çıkması durumunda, bu sürelerde kıdemi işlemez.

Kıdem süresine hangi izinlerin dâhil edileceğine, 4857 sayılı İş Kanunu’nun “yıllık izin bakımından çalışılmış sayılan haller” başlıklı 55. maddesi hükümlerinde yer veriliyor. “Ücretsiz izin” dediğimiz, işçinin talep edip işveren onaylarsa kullandığı izinler de bu hükümler gereği kıdem süresinden sayılmıyor.

Pandemi düzenlemesi ücretsiz iznin mahiyetini değiştirdiği için, kıdeme dâhil edilip edilmemesi de tartışma konusu oldu. Birçok uzmanın bu konuda farklı görüşleri var. Bir grup, ücretsiz iznin mevcut yasal düzenlemeler çerçevesinde kıdem süresine dâhil olmadığını ifade ederken; bu konuya yeni bir mevzuat düzenlemesi ile açıklık getirilmesi gerektiğini düşünüyor. Diğer bir görüş ise Pandemi ücretsiz izninin, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 55. maddesinde kıdem süresine dâhil edilmesi gereken hükümler arasında yer alan “j- işverenler tarafından verilen diğer izinler” başlığı altında değerlendirilmesi gerektiğini ifade ederek bu izinde geçen sürenin kıdem süresinden sayılacağını savunuyor.

Mevcut yasal düzenlemeler ücretsiz iznin kıdem süresinden sayılmayacağına hükmetse de, Pandemi döneminde sadece işverenin iradesi ile verilmiş ücretsiz izinlerin konudan tamamen farklı değerlendirilmesi gerektiği görüşündeyiz. Uzmanların yorumları birbirinden farklı olsa da, bu durumu çözüme kavuşturacak yasal düzenleme gelmediği sürece, konunun yargıda çözüleceğini söyleyebiliriz.