iskanunu.com 
İlgili Makaleler
Belirli bir kazanç sağlayan kişilerin, kazanç tutarlarına göre devlete gelir vergisi ödemekle yükümlüdür. Bir işveren bağlı çalışan ve karşılığında ücret geliri elde eden işçiler de kazançları üzerinden gelir vergisi vermek zorundadır. Ama işçiye ücretini hesaplayıp ödeyen işveren, ücretin gelir vergisini de hesaplayıp ödeyen kişidir. Bu durumda işçi gelir vergisi mükellefi, işveren ise vergi sorumlusudur.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’na istinaden gelir vergisi aşağıdaki şekilde detaylı olarak tanımlanmaktadır.
” –Madde 1: Gerçek kişilerin gelirleri gelir vergisine tâbidir. Gelir bir gerçek kişinin bir takvim yılı içinde elde ettiği kazanç ve iratların safi tutarıdır.”
Kümülatif Gelir Vergisi Matrahı (KGVM) ve Gelir Vergisi Dilimleri
Ücretin gelir vergisi hesabında mantık, kişilerin her ay aldığı ücretle gelirlerinin arttığı üzerine kurulmuştur. Her ay ücret geliri elde eden kişi, o takvim yılı içinde ücret kazandıkça geliri arttığından, ödediği gelir vergisi de artmaktadır. Buradan yola çıkarak, gelir vergisi oranları, kişilerin yıl içerisindeki kazançlarının toplamına göre artmaktadır.
Ücretin gelir vergisi hesabında, hangi dilimden hesaplama yapılacağını belirleyen şey Kümülatif Gelir Vergisi Matrahıdır. KGVM de denilen Kümülatif gelir vergisi matrahı bir takvim yılı içerisinde hesaplanmış tüm ücretlerin gelir vergisi matrahlarının toplamını ifade etmektedir. Örneğin Mart ayının gelir vergisi oranını kontrol etmek için, Mart ayının Kümülatif Gelir Vergisi Matrahına bakarız. O da Ocak, Şubat ve Mart aylarının gelir vergisi matrahlarının toplamıdır. Biriken gelir vergisi matrahı da diyebiliriz. KGVM gelir vergisi tarifesinde nereye denk gelmişse gelir vergisi hesaplaması da o dilimden yapılır.
KGVM takvim yılı içinde geçerlidir. Ocak ayında gelir vergisi matrahlarını toplamaya başlarız, Aralık ayında son gelir vergisi matrahını ekleriz. Ama yeni yılda kgvm sıfırlanır. Bir sonraki yıl tüm kümülatifler sıfırdan hesaplanmaya başlar. Her yeni takvim yılı başında sıfırdan başlanarak, ilk ücretin gelir vergisi matrahının hesaplanması ile tekrar kümülatif oluşmaya başlar.
Gelir Vergisi Matrahı
Gelir vergisini hesaplamak için öncelikle, üzerinden hesaplama yapacağımız matrahı tespit etmemiz gerekir. İşçinin gelir vergisine tabi kazançların toplamını dikkate alırız. Bu kazanç toplamı üzerinden SGK’ya ödenecek işçi primi, işsizlik işçi primi düşülerek gelir vergisi matrahına ulaşılmaktadır. Gelir vergisi bu matrah üzerinden hesaplanacaktır.
2018 Asgari Ücreti üzerinden düşünecek olursak,
Brüt kazanç: 2029,50 %14 SGK İşçi Primi: 284,13 %1 İşsizlik İşçi Primi:20,30
Gelir Vergisi Matrahı: 2029,50 – 284,43 – 20,30 = 1.724,77
Hangi vergi diliminde ise o vergi oranı ile gelir vergisi matrahı çarpılarak gelir vergisi bulunur.
Gelir Vergisi Hesaplaması
Gelir Vergisi, her sene başında belirlenen gelir vergisi tarifesine göre belirlenir. Tarife, kümülatif gelir vergisi matrahı tutarlarına göre kademelendirilmiş, 4 ayrı dilimden oluşmaktadır. Her dilim karşılığında bir vergi oranı bulunmaktadır. Çalışanın gelir vergisi matrahları toplamı yani KGVMsi bu tarifede hangi aralıkta yer alıyorsa onun vergi oranından gelir vergisi hesaplanır.
Gelir Vergisi Kanunu’nun 103. maddesinin birinci fıkrasında yer alan gelir vergisine tabi gelirlerin vergilendirilmesinde esas alınan tarife, 2018 takvim yılı gelirlerinin vergilendirilmesinde esas alınmak üzere aşağıdaki şekilde yeniden belirlenmiştir:
- 14.800 ₺’ye kadar % 15
- 34.000 ₺’nin 14.800 ₺’si için 2.220 ₺, fazlası % 20
- 80.000 ₺’nin 34.000 ₺’si için 6.060 ₺, (ücret gelirlerinde 120.000 ₺’nin 34.000 TL’si için 6.060 ₺), fazlası % 27
- 80.000 ₺’den fazlasının 80.000 ₺’si için 18.480 ₺, (ücret gelirlerinde 120.000 ₺’den fazlasının 120.000 ₺’si için 29.280 ₺), fazlası % 35
Bu tarife kişinin bir yıllık ücret gelirinin dilimlerdeki toplam gelir vergisi tutarını göstermektedir. Aşağıdaki şekilde özetlenebilir:
KGVM (2018) | Vergi Dilimleri |
0 — 14.800 | % 15 |
14.800 — 34.000 | % 20 |
| 34.000 — 120.000 | % 27 |
| 120.000 ve sonrası | % 35 |
Örnekler
2018’de asgari ücretle çalışan bir kişi için, yukarıda da hesapladığımız gibi 1.724,77 ₺ olan gelir vergisi matrahı üzerinden kümülatif gelir vergisi üzerinden ne zaman bir üst vergi dilimine geçeceğini düşünecek olursak, eylül ayında 14.800’lük dilimdeki %15’teki vergi dilimi hakkını doldurarak %20lik dilime geçtiğini görürüz.
1.724,77 gvm* 9 ay = 15.522,93 kgvm
Asgari ücretli çalışan ocak ayından itibaren %15lik dilimden devam ederken, gelir vergisi matrahlarının toplamı 14800’e ulaştığında artık bir üst dilime geçerek %20’den vergi hesaplamaya başlar.
Yıl sonuna kadar bir önceki dilime geri dönme şansı yoktur. Her zaman kümülatif matrahın tarifedeki dilimine göre, dilimin limitini aştıkça bir üst dilime geçiş yapılır.
Yüksek ücretli bir çalışan üzerinden düşünecek olursak, o takvim yılında ilk hesaplandığı anda gelir vergisi matrahının 130.000₺ olduğunu varsayalım. İlk hesaplama olduğu için sıfırdan başlarak tüm dilimlerde hesaplama yapılacaktır.
- Gelir vergisi matrahının 14.800₺’si %15 ile,
- matrahının 34.000 ile 14.800 arasında kalan miktarı %20 ile,
- matrahının 120.000 ile 34.000 arasında kalan miktarı %27 ile,
- 120.000’i aşan 10.000₺’lik kısımda %35 ile vergilendirilecektir.
Bu çalışanın bir sonraki ay da 130.000 gelir vergisi matrahı olduğunu düşünürsek, bundan sonraki süreçte kgvm 130.000+130.000=260.000 olup daha üst bir dilim olmadığından, sene sonunda kadar tüm gelir vergisi matrahı %35ile vergilendirilecektir.
Ara Dilim Vergi Hesaplaması
Örneğin; Ocak ayından beri çalışan bir personelin haziran ayında kümülatif gelir vergisi matrahının 32.550,50 ₺ olması, Temmuz ayında gelir vergisi matrahının ise 6.250,50 TL olması durumunda gelir vergisi nasıl hesaplanmalıdır?
Hesaplamada önce bir önceki ay tarifede hangi oranda kaldığımızı kontrol etmemiz gerekir. 32.550,50 rakamı bize göstermektedir ki, işçi geçtiğimiz aylarda 0-14.800 arasında kalan %15’lik dilimden vergi hesaplamış ve bu dilimdeki hakkını doldurmuş. 14.800- 34.000 ₺ arasında kalan %20’lik dilimden hesaplamaya devam etmekte. Hala 34.000’i doldurmadığı için temmuz ayında %20’lik dilimden devam edecek. Temmuz ayının KGVM’sini bularak tarifede nereye kadar ulaşacağımızı görmemiz ve kaç dilimden hangi tutarlarda hesaplama yapacağımızı göreceğiz.
Temmuz KGVM=Haziran KGVM+Temmuz GVM
Temmuz KGVM=32.550,50+6.250,50=38.801
Buradan da anlaşılacağı üzere, Temmuzda %2o’lik dilimden yaptığımız hesaplama, kgvm 34.000’ini aştığı için %27’lik dilimden devam edecek. Gelir vergisi matrahının bir kısmı %20 bir kısmı da %27’den hesaplanacak.
| Gelir Vergisi Matrahı | Gelir Vergisi | |
| 20% | 1.449,50 | 289,90 |
| 27% | 4.801,00 | 1.296,27 |
| 6.250,50 | 1.586,17 |
Her iki dilimden de hesaplanmış vergiler toplam 1.586,17 olacaktır.
ben kasım ayında işe başladım vergi dilimine girermiyim
Maaşın belirtilen oranları aşarsa girersin. Örneğin 15bin TL maaş aliyorsan %20 lik dilimden hesaplama yapılır.
Merhaba. Memuriyetim dışında bilirkişi ücreti almaktayım. Söz konusu Bilirkişi ücretimi de vergi matrahıma ekletmem gerekir mi? Gerekiyor ise sebebini öğrenebilir miyim?
evet yükletmen gerekir sonuçta gelir elde etmiş oluyorsun ve oda toplama dahil edilmesi gerekir
İyi aksamlar bir sorum olacakti aylik vergi kesintisi ile alakali bu vergi kesintisi durumunu bir turlu cozemedim beni bu konuda bilgilendirirseniz sevinirim vergi kesintisi maastan ne kadar kesiliyor nasil hesaplaniyor burut ucretm 3052,90 ucret sekli aylik kumulatif gelir vergisi matrahim 29.008.79 dur bu agostos ayi son aldigim maasa goredir birde toplam burutum var oda toplam burut gelir oda 5.158.92 sgk matrahi 4.515.67 gelir vergisi matrahi 3.849.81 kumulatif gelir vergisi matrahi 29.008.79 dur sgk pirimi 632,19 gelir vergisi 482,14 agi 287,82 issizlik pirimi 45,16 damga vergisi 34,36 net kazanc 3,324,21 bu durumda hangi vergi dilimi oranimdayim aylik maasimda ne kadar vergi kesintim var neye gore bu vergi kesintisi hesaplaniyor bu tutara gore bu eylul ayinda alacagim maastan ne kadar kesinti yapilir yillik kesinti miktarimiz ne olur
kasım ayında iş değiştirdim. kümlatif vergi kesitnisi yapıldı. kesinti her ay mı yapılacak bir aya mı özel?
16 kasım 2019 da işe başladım 1 aralıkta yarım maaşımı aldım sıkıntı yoktu ama 1 ocak 2020 ‘de aldığım aralık ayının tam maaşımdan 423 lira vergi kesildi yani sormak istediğim şey 1.5 aylık bir işçiden vergi kesilir mi vergi dilimine nasıl girer böyle birşey var mı benim bu vergi dilimine girmem için 1 senenin sonuna doğru hesaplanıp kesilmiyor mu bu arada maaşım brüt 3.600 tl yardımcı olurmusunuz?
Acaba bu vergi dilimi limitleri neye göre arttırılıyor eskiden asgari ücretli %20 dilime girmiyordu.Yani 12 aylık asgari ücretin kümülatif matrahı %15 vergi diliminde kalıyordu.Bu günkü % 20 vergi dilimine giriş 3040×12=36480 tl olması gerekirken 24000 tl den sonra % 20 vergi dilimine giriyoruz %27 ise yaklaşık 73000 tl olmsası gerekirken 53000 olarak hesaplanıyor asgari ücrete yıllık 6000 tl zam gelirken vergi dilimi 2000 tl arttırılıyor bize verilen agi ler dolaylı yoldan bizden geri alınıyor agi sadece kağıt üzerinde bir ibare olarak kaldı
engelli özel sektör de çalıştığında vergiden yararlanabilir mi?