Son Danıştay kararı ile emekli ikramiyesini 30 yıl sınırından alan memura geriye dönük ödeme müjdesi geldi. Bilindiği üzere, 5434 Sayılı Emekli Sandığı Kanunu 89. maddesi 4. fıkrasındaki; “emekli ikramiyesinin hesabında 30 fiili hizmet yılından fazla sürelerin dikkate alınmayacağına” ilişkin hüküm, eşitlik ilkesine aykırı bulunarak Anayasa Mahkemesinin, 7 Ocak 2015 Tarihli ve 29229 Sayılı Resmî Gazetede yayımlanan 25.12.2014 Tarihli ve E: 2013/111, K: 2014/195 Sayılı Kararı ile iptal edilmişti.
SGK’ NIN YAKLAŞIMI VE İDARE MAHKEMESİ KARARI
İptal kararı tarihi itibariyle emekli olan memurlar 30 yıl üzeri hizmetleri için de ikramiyeye hak kazanmakla birlikte, anılan karar tarihinden önce emekli olanların talepleri “Anayasa Mahkemesince verilen iptal kararlarının geriye yürümeyeceği prensibi” gerekçe gösterilerek reddedilmekteydi.
30 yılın üzerinde hizmeti bulunan fakat söz konusu iptal kararından önce emekli olduğu için sadece 30 fiili hizmet yılı üzerinden emekli ikramiyesi alabilen bir vatandaşın İdare Mahkemesinde açtığı dava sonucunda, anılan mahkeme olan Ankara 12. İdare Mahkemesinin 8.10.2015 tarihli ve E:2015/902; K:2015/1425 sayılı kararında aşağıda belirtilen gerekçe ile Anayasa Mahkemesinin bu konudaki iptal kararının geriye yürütülmesi gerektiğini belirtmiştir.
” …davacı yeni bir hak kazanmamıştır. Başka bir ifade ile Anayasa Mahkemesi kararı ile yeni bir hak inşa edilmemektedir. Aksine var olan bir hak önceki mevzuat ile elinden alınmış, var olan bu hakka ancak ‘iptal’ kararı ile kavuşmuştur. Bu sebeple, davacı, Anayasa Mahkemesi kararı ile birlikte geçmişte elde edemediği bu hakkını talep etme olanağı elde etmiştir. Aksi yorum, Anayasa Mahkemesi kararında belirtilen eşitlik ilkesinin, bu kez Anayasa Mahkemesi kararlarının geriye yürümez kuralı karşısında önceden emekli olanlar ile bu karardan sonra emekli olanlar arasında yeniden ihlal edilmiş olacağı ve bunun da sosyal güvenlik hakkına ve hukuk devleti ilkesine aykırılık oluşturacağı açıktır.”
SON DANIŞTAY KARARI
Bilahare yukarıda belirtilen İdare Mahkemesi kararıyla ilgili temyiz taleplerini inceleyen Danıştay 11. Dairesi 17/02/2016 tarihli ve 2016/223 E. 2016/583 K. Sayılı kararı ile aşağıda belirtildiği üzere konuya kesinlik getirmiştir.
“Anayasa Mahkemesince verilen iptal kararlarının geriye yürümeyeceği kuralı, iptal edilen hükümlere
göre kazanılmış olan, doğumu anında hukuka uygun olarak tamamlanmış ve böylece kişiye özgü, lehe sonuçlar doğurmuş, daha sonra mevzuat değişikliği veya işlemin geri alınması gibi nedenlere rağmen, hukuk düzenince korunması gereken haklara yönelik olup, Anayasa’ya aykırı bulunarak iptal edilmiş bir düzenlemeyle ilgili uyuşmazlıkların, Anayasaya aykırılığı saptanmış hükümler dikkate alınarak çözümlenmeleri Anayasa’nın üstünlüğü ve hukuk devleti ilkesine aykırılık teşkil edecektir.
Bu bağlamda; 30 fiili hizmet yılından fazla süreler için emekli ikramiyesi ödenmesine engel olan yasal düzenlemenin, Anayasa Mahkemesince iptal edilmesi nedeniyle oluşan yeni hukuki duruma göre, davacıya 30 yılın üzerinde bulunan hizmet süresi için emekli ikramiyesi ödenmesi gerektiği açıktır.
Bu durumda, dava konusu işlemin iptali ile 30 fiili hizmet yılından fazla süreler için emekli aylığının bağlandığı tarihte yürürlükte bulunan aylık bağlamaya esas tutar dikkate alınarak hesaplanacak emekli ikramiyesi tutarının başvuru tarihinden itibaren hesaplanacak yasal faizi ile birlikte ödenmesi yolunda verilen İdare Mahkemesi kararında sonucu itibarıyla hukuka aykırılık bulunmamaktadır.”
http://www.danistay.gov.tr/upload/guncelkarar/24_02_2016_110359.pdf
İZLENECEK YOL
Söz konusu Danıştay kararı ile 30 yıl üzeri fiili hizmeti bulunmasına rağmen eski yasa gereği sadece 30 yıl esas alınarak emekli ikramiyesi alanlara ödenmemiş fiili hizmet sürelerine denk gelen ikramiyelerini talep etmelerinin önü açılmış bulunmaktadır. Fakat gözden kaçırılmaması gereken hususlar ve izlenmesi gereken yol ana hatlarıyla aşağıda belirtilmiştir.
- Danıştay Kararı Henüz kesinleşmiş değildir. SGK’nın 15 gün içinde karar düzeltme talebinde bulunma hakkı vardır, fakat konunun uzmanlarınca kararın değişmeyeceği yönünde görüşler belirtilmektedir.
- Yukarıda belirtildiği şekilde mağduriyete uğramış emekli memurların vakit geçirmeksizin ikramiye farkının ödenmesi için SGK’ya başvurmaları gerekmektedir.
- Bu başvurular SGK tarafından reddedilecek olmakla birlikte, emeklilerin ret yazısını almasını takiben 60 gün içinde idare mahkemelerinde dava açarak ikramiyelerini talep etmeleri gerekecektir.
- Bu 60 günlük dava açma sürenin geçirilmesi hak kaybına yol açabilecektir.
- Hesaplanacak emekli ikramiyesi tutarı başvuru tarihinden itibaren hesaplanacak yasal faizi ile birlikte ödenecektir. Yani 5 yıl önce emekli olmuş emekli için 5 yıllık bir faiz söz konusu olamayacak, faiz hesaplanmasında SGK’ya başvuru tarihi esas alınacaktır.