iskanunu.com 
İlgili Makaleler
Bilindiği üzere, 5615 sayılı Gelir Vergisi Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 2. maddesi ile 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun mülga 32. maddesi 01/01/2008 tarihinden geçerli olmak üzere asgari geçim indirimini düzenlemektedir. Yasal düzenleme ile, uygulamanın usul ve esaslarını belirleme yetkisi Maliye Bakanlığı’na verilmiştir. Bu kapsamda hazırlanan (Gelir Vergisi Genel Tebliği-265) 04.12.2007 tarih, 26720 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanmıştır.
Konuya ilişkin yasal düzenleme ve tebliğ esas alınarak hazırlanan açıklamalar aşağıda yer almaktadır.
• Uygulama, 01.01.2008 tarihinden itibaren elde edilen ücret gelirlerini ilgilendirmektedir.
• Asgari geçim indirimi;
• Düzenleme kapsamında, ücretin elde edildiği takvim yılı başında geçerli olan ve sanayi kesiminde çalışan 16 yaşından büyükler için uygulanan asgari ücret esas alınacak, asgari ücrette yıl içinde oluşan değişiklikler dikkate alınmayacakdır.
• Asgari geçim indirimi; ücretin elde edildiği takvim yılı gereği ölçü alınan yıllık brüt asgari ücret toplamının;
* Ücretlinin kendisi için %50’si,
* Çalışmayan ve herhangi bir geliri bulunmayan eşi için %10’u,
* Çocukların her biri için ayrı ayrı, ilk 2 çocuk için %7,5’i, diğerleri için %5’i esas alınarak uygulanacaktır.
• Yukarıda açıklanan oran ve tutarlar kullanılarak elde edilen tutarın, ilgili takvim yılında gelirlerin vergilendirilmesi konusunda belirlenen 1. gelir vergisi diliminin oranı ile çarpılması sonucunda, ödenecek gelir vergisinden indirilecek tutara ulaşılacaktır. Yararlanılacak asgari geçim indirimi tutarı, her ücretli için geçerli olan asgari ücret esas alınarak hesaplanan gelir vergisi tutarını geçemeyecektir. Peşin ödemelerde, ödemenin yapıldığı tarih esas alınarak asgari geçim indirimi gerçekleştirilecektir.
İşverenler, kendilerinde mevcut medeni durum ve çocuk sayısı ile ilgili bilgiler doğrultusunda yukarıda açıklanan esaslar çerçevesinde, her yıl Ocak ayı itibariyle Asgari Geçim İndirimine Ait Bordro’yu düzenleyeceklerdir. Her bir ücretlinin yararlanacağı asgari geçim indirimi ayrı ayrı hesaplanarak bordroda gösterilecektir. Yıl içerisinde meydana gelen değişiklikler için ayrı bir bordro düzenlenebileceği gibi, değişiklikler aynı bordro üzerinde de gösterilebilecektir. Bordro işveren nezdinde muhafaza edilecek olup, istendiği takdirde yetkililere ibraz edilecektir.
Asgari geçim indirimi aylık dönemlerle uygulanacak, yıllık asgari geçim indiriminin 1/12’si aylık olarak ödenecek gelir vergisinden indirilecektir. Ücretlinin yararlandığı asgari geçim indirimi tutarı, ilgili olduğu ücretle birlikte kendisine ödenecek(net ücret esası ile çalışanlar dahil), bu tutar ücret bordrolarında açılacak “asgari geçim indirimi” satırında gösterilerek net ücrete yansıtılacaktır. uygulanan indirim tutarı, ilgili muhtasar beyanname ile gösterilecek ödenecek gelir vergisi tutarı söz konusu indirimler yansıtıldıktan sonra belirlenecektir.
• Yasada yapılan açıklamalar gereği;
* Çocuk kapsamı, ücretlinin bakmakla yükümlü olduğu (nafaka verilenler, evlat edinilenler ile ana veya babasını kaybetmiş torunlardan mükellefle birlikte oturanlar dâhil),”18″ yaşını doldurmamış, öğrenimine devam etmesi halinde 25 yaşını doldurmamış olanlar,
* Eş kapsamı, aralarında yasal evlilik bağı bulunanlar şeklinde belirlenmektedir.
• İndirim, eşlerin çalışması durumunda, eşlerin her ikisi için ayrı ayrı, çocuklar için tanımlanan indirim, sosyal güvenlik yönünden tabi oldukları eşin bildiriminde esas alınacaklardır.
• Uygulama, ücretlinin geliri elde ettiği tarihteki medeni hali ve çocuk sayısı esas alınarak gerçekleştirilecek, bu konudaki bildirim yükümlülüğü ücretliye ait olacak;
* Boşanma halinde, nafaka yükümlülüğü yolu ile bakılmakta olunan çocuklar, nafaka ödeyen açısından indirim kapsamında değerlendirilecektir. Durumunda değişiklik olan ücretli, (evlenme, boşanma, ölüm, doğum vb.) değişikliği bir ay içinde işverene bildirecek, yeni duruma ilişkin uygulama, bildirimin işverene yapıldığı tarihten geçerli olarak gerçekleştirilecektir. Eşin çalışması konusunda ücretlinin bildirimi esas alınacak, ücret dışında geliri olan eşler de, çalışmayan eş kapsamında kabul edilecektir.
Asgari geçim indirimi uygulamasında ay kesitleri tam olarak dikkate alınacak, evlenme, boşanma, ölüm, doğum benzeri nedenlerle oluşan değişiklikler ilgili olduğu aydan itibaren indirim sırasında dikkate alınacaktır.
Sakatlık indiriminden yararlanan bir ücretli asgari geçim indiriminden ayrıca yararlanacak, sakatlık indirimi yapıldıktan sonra oluşan vergi tutarı üzerinden asgari geçim indirimi uygulanacaktır.
Birden fazla işverenden ücret alan ücretli, en yüksek ücreti aldığı işverenin ödediği ücret esas alınarak asgari geçim indiriminden yararlanacak, konu ile ilgili bildirimleri (medeni hali, çocuk sayısı v.b.) söz konusu işverenine yapacaktır.
—
Örnek:
* Takvim yılı başında geçerli olan ve sanayi kesiminde çalışan 16 yaşından büyükler için uygulanan brüt asgari ücret, 562,5 YTL,
* Ücretli evli, eşi çalışmamakta, ayrıca ücretlinin bakmakla yükümlü olduğu çocuk sayısı “3”‘dür.
İndirimin hesaplanması:
* Yıllık brüt asgari ücret toplamı ……………………………………………………. 562,5*12=6.750 YTL,
* Ücretlinin kendisi için uygulanacak oran ……………………………………….. %50,
* Ücretlinin eşi için uygulanacak oran …………………………………………….. %10,
* Çocuklar için uygulanacak toplam oran ………………………………………… 2*%7,5+%5=2%20,
* İndirime esas oluşturan toplam tutar, …………………………………………… 6.750*%80=5.400,
* Takvim yılında gelirlerin vergilendirilmesine esas gelir vergisi tarifesi “1”. dilim oranı, ….. %15,
* Ücretlinin yararlanacağı yıllık asgari geçim indirimi tutarı, ………………… 5.400*%15= 810 YTL,
* Ücretlinin aylık olarak yararlanacağı indirim tutarı, …………………………. 810/12=67,5 YTL.
Gelir Vergisi Genel Tebliğ’in tam metnine ulaşmak için tıklayınız.
