iskanunu.com 
İlgili Makaleler
Tasarrufları arttırmayı amaçlayan otomatik katılımlı Bireysel Emeklilik uygulaması 6740 Sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf Ve Yatırım Sistemi Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile 01.01.2017 tarihi itibariyle yürürlük kazanmıştı. Firmalar kişi sayılarına göre yürürlük tarihinden itibaren sisteme kademeli olarak geçiş yapacaklardı. İlk geçiş 1000 kişi ve üzeri çalışanı olan işyerleri için 1.1.2017’de gerçekleşti. İkinci geçiş dönemi de çalışan sayısı 250 ile 999 arasında olan işyerleri için 1.4.2017 tarihinde gerçekleşecek. Kişi sayısı belirlemede açıklamaların yetersiz olması, kademeli geçişte hangi firmada Otomatik BES Kesintisi Ne Zaman Başlayacak? sorusunu gündeme getirdi. Geçtiğimiz günlerde Hazine Müsteşarlığı tarafından yayınlanan “Sıkça Sorulan Sorular”ın içeriğinde bu soruların cevabı verildi.
Otomatik Bes Kesintisi Nedir?
Bireysel emeklilik sistemi, gönüllü katılım esasına dayalı birçok kişi tarafından para biriktirmek, emeklilik dönemindeki gelirlerini arttırmak gibi amaçlarla dâhil olunan bir birikim sistemidir. Sisteme katılan kişiler her ay düzenli olarak sisteme katkı payı ödemesi yaparlar. Ödenen bu katkı payları Takasbank’ta kişilerin T.C. Kimlik numarasına açılmış bir hesapta birikir, aracı firmalarsa sadece ödenen katkı paylarını ve biriken parayı belirlenen yatırım araçlarında değerlendirir.
Bireysel Emeklilik Sistemi aslında bireysel olarak katılımın sağlandığı bir sistemdir. Ama işverenler de işçileri adına yan hak/sosyal hak olarak grup emeklilik hesabı açarak ödeyen kişi olabilmektedir.
Otomatik Bes Uygulaması ise bunlardan farklı olarak, işçinin sisteme otomatik katılımını sağlamak amacıyla ücretinden katkı payı kesilmesi için işvereni sorumlu tutmaktadır. Firmalar kişi sayısına göre sorumlu oldukları tarihten itibaren katılım şartlarına uyan işçilerinin ücretlerinden bireysel emeklilik katkı payı kesmek zorundadır.
Kişi Sayısı Hesabında Hangi Çalışanlar Dikkate Alınacak?
Otomatik Bireysel Emeklilik kesintisine ne zaman başlanacağını belirleyen şey firmaların planlanan tarihteki çalışan sayısıdır. Personelden Otomatik Bes kesintisi yapabilmek için 45 yaşını doldurmamış olması ve Türk Vatandaşı olması gerekmektedir. Ama kişi sayısına bakarken tüm personelleri dikkate almamız gerekiyor. Örneğin 45 yaşını doldurmuş bir işçi Bes Kesintisi kapsamına girmese bile firmanın kişi sayısı hesabında dikkate alınacak. Kişi sayısı tespit edilirken toplam çalışan sayısına bakılacak, çalışanın Bes kapsamında olup olmaması şartı aranmayacak.
Alt işveren ilişkisi olan işyerleri için kişi sayısı tespit edilirken dikkat edilmesi gereken bordronun hangi işveren tarafından hazırlandığıdır. İşçiler, bordro işlemleri taşeron firma tarafından yapılıyorsa taşeron firmanın kişi sayısı hesabına girecektir. Ama bordro işlemleri asıl işveren tarafından yürütülüyorsa taşeron şirketin değil asıl işverenin kişi sayısında değerlendirilecektir.
Hangi Firma Ne zaman Otomatik BES Kesintisi Yapmaya Başlayacak?
Firmaların sisteme geçişteki kişi sayıları tespiti ve geçiş tarihleri aşağıdaki şekilde duyurulmuştu:
| Özel Sektör İşyeri Çalışan Sayısı | Başlangıç Tarihi |
| 1000 ve üzeri | 1 Ocak 2017 |
| 250 – 999 | 1 Nisan 2017 |
| 100 – 249 | 1 Temmuz 2017 |
| 50 – 99 | 1 Ocak 2018 |
| 10 – 49 | 1 Temmuz 2018 |
| 5 – 9 | 1 Ocak 2019 |
“Çalışan sayısı tespit edilirken, kapsama alınma tarihinde en güncel SGK verisi (net çalışan sayısı) göz önünde bulundurulur. Örneğin, 250 çalışanı olan ve 01.04.2017 tarihinde sisteme girmesi planlanan bir işyerinin tespiti için 01.04.2017 tarihi itibarıyla en güncel SGK kaydı göz önünde bulundurulur.”
Şirketler topluluğu veya holding niteliğinde olan yapılarda, her bir şirket, ayrı bir tüzel kişilik olarak kendi çalışan sayısına göre sisteme dâhil olacaktır. Ayrıca Aynı yönetim kurulu ile yönetilen farklı şirketlerde, aynı yönetim kurulu tarafından yönetilip yönetilmediğine bakılmaksızın her bir sermaye şirketi ayrı birer işveren olarak değerlendirilir.
Kişi Sayısı Değişen Firmalarda Geçiş Nasıl Uygulanacak?
Firmalar, ilk olarak 01.01.2017 tarihindeki çalışan sayılarına göre hangi tarihte sisteme geçiş yapacaklarını planlamışlardı. 1 Ocak 2017’de 200 çalışanı olan bir firma 1 Temmuz tarihinde kişi sayısı hala 100 ve 249 arasındaysa Otomatik kesinti yapmaya başlayacak. Ama planlanan tarihte (örneğimize göre 1.7.2017’de) kişi sayısı 249’dan fazlaysa otomatik Bes’e geçiş 2018 yılına kalacak.
“Kademeli geçiş dönemlerinde, o dönem için belirtilen kişi sayısı aralığında olmayan fakat ilerleyen dönemde o kişi sayısına ulaşan işverenler sisteme dâhil olmak için takip eden takvim yılı başını bekler. İşyerlerinin çalışan sayısına göre kapsama alınması sadece kademeli katılım tarihinde aranan çalışan sayısına sahip olması halinde mümkündür.”
Örnekler:
Örneğin, 01.01.2017 tarihinde 990 kişi sayısı olan bir firma, 01.01.2017 tarihinde otomatik BES sistemine katılmadı. Çünkü kişi sayısı 1000 ve üzeri değildi. 990 olan kişi sayısı, 2. dönem geçiş tarihi olan 1 Nisan 2017 için verilen aralığa denk geliyordu (yani 250 – 999 kişiye). Bu nedenle uygulamaya başlamak için 01.04.2017 tarihinde kişi sayısını tekrar kontrol edecek, kişi sayısı hala aynı aralıktaysa da Otomatik BES kesintisi yapmaya 1 Nisan’da başlayacak. Ama kişi sayısı zaman içinde artmış ve 1.4.2017’de 1000 kişi veya üzerine çıktıysa geçiş bir sonraki yılın başına kalacak. Yani 1.1.2018’de otomatik Bes kesmeye başlayacak.
Örneğin, 01.01.2017 tarihinde 255 çalışanı olan bir firma 249 – 999 çalışanı olan şirketlerin sisteme geçiş yapacağı 01.04.2017 tarihini esas alacaktır. 01.04.2017 tarihinde kişi sayısı 245’e düşmüşse, sisteme geçiş için 01.07.2017 tarihine planlama yapmalıdır. Temmuzdaki kişi sayısı 100 -249 bandı arasındaysa sisteme geçiş yapacaktır. Ama Temmuz’da 249 kişiyi aştıysa 2018 Ocak ayında sisteme dahil olacaktır. Temmuzda 100 kişinin altına düştüyse de 2018 Ocak’ta girecektir.
Buradan anlaşılacağı üzere, sisteme geçişin planladığı tarihte, çalışan sayısı o tarih için belirlenen kişi sayısı aralığını aştıysa, 2018 Ocak ayında sisteme geçilecektir. Ama sisteme geçişin planladığı tarihte, çalışan sayısı o tarih için belirlenen kişi sayısı aralığının altına düşmüşse bir sonraki dönemlerde hangi aralığa giriyorsa o tarihe yeniden planlama yapılmalıdır.
1.1.2017’de 1200 çalışanı olan bir firma Otomatik Bes kesintisi yapmaya başladı. İlerleyen tarihlerde kişi sayısı 1000 kişinin altına düşse de otomatik BES kesintisi yapmaya devam edecektir. Sisteme bir defa dâhil olmuş bir işverenin ileri bir tarihte çalışan sayısının düşmesi, işverenin sistemde bulunma durumunu etkilemez ve işveren sistemde kalmaya devam eder.
Diğer detaylar için Hazine Müsteşarlığı tarafından hazırlanan Sıkça sorulan soruları inceleyebilirsiniz.
Otomatik Katılım Sistemine İlişkin Sıkça Sorulan Sorular için tıklayınız.
“Kademeli geçiş dönemlerinde, o dönem için belirtilen kişi sayısı aralığında olmayan fakat ilerleyen dönemde o kişi sayısına ulaşan işverenler sisteme dâhil olmak için takip eden takvim yılı başını bekler. İşyerlerinin çalışan sayısına göre kapsama alınması sadece kademeli katılım tarihinde aranan çalışan sayısına sahip olması halinde mümkündür.”
Bu madde, kanunun hangi maddesine binaen yazılmıştır?
30 Mart 2017 tarihli bu yazıyı güncelle sayabilir miyiz?
14.09.2018 tarihinde çalışan sayısı 10 kişiyi geçen şirket hangi tarihte Otomatik katılım sistemine dahil olmalıdır?
sigortacım 01.01.2019 tarihinde dedi. Yukarıdaki yazıyı okuyunca aynı sonuca varılıyor.
3 personeli bulunan bir firma BES sistemine dahil olur mu?
ARALIK AYINDA TOPLAM SSK 4 KİŞİ OLURSA. OCAK ŞUBATTA 8 KİŞİ OLURSA BES HANGİ TARİHTE BAŞLAR
2018 KASIM ayında ssk ya bildirilen işçi sayısı 5 ve uzeri ise 01.01.2019 tarihinde otomatik katılım olan BES e girmesi zorunludur. Ancak 2018 Aralık ve 2019 yılı ocak veya diger aylarda 5 ve üzeri olan işyerleri 01.01.2020 tarihinde BES E geçmesi zorunludur.
Merhaba nisan da çalışan 4 kişi mayıs ayında ise 1 kişi işbaşı yapıyor 1 kişi işten çıkıyor mayıs ayına 4 kişi devretmiş oluyor zorunlu bese dahil olunur mu