Tahmini okuma süresi: 4 dk.
Personele sosyal yardım niteliğinde yapılan altın yardımı, birçok şirket tarafından doğrudan gider kalemi olarak masraf kaydedilmektedir. Bu konunun personele sağlanan menfaat olarak değerlendirilmesi gerekir.
Personele sağlanan ve nakde çevrilebilir nitelikte olan altın, bordro hesaplamasına konu edilmelidir. Bordro hesaplamasında ayni yardım olarak dikkate alınması konusu ise soru işaretidir. Çünkü ayni yardım, tanımı gereği, personelin doğrudan faydalandığı, nakit karşılığı olan fakat nakdi değişiminin doğrudan söz konusu olmadığı yardımlardır. Bu nedenle altın yardımını ayni yardım mantığında değerlendiremeyiz.
Bordro hesaplaması şöyledir;
Tutar: Altın yardımı ayrı bir kolonda ödeme günündeki rayiç bedel üzerinden paraya çevrilmelidir. ( Merkez bankası emtia değeri )
Gelir Vergisi: Tamamı ücret olarak değerlendirilip, ilgili aydaki gelir vergisi matrahına dâhil edilir.
SGK: Uygulamada bazı firmaların altın yardımını, ayni yardım Kabul ederek prime esas kazançlara dâhil etmediğini görmekteyiz. Bu konuda aşağıdaki 5510 Sayılı Kanun Madde 80/b gereği personele yapılan altın yardımının prime esas kazançlar arasında değerlendirilmesi gerektiğini düşünmekteyiz.
SGK kesintisi hakkında net bir SGK görüş yazısı ve Yargıtay kararı olmamasına karşın, denetim ve kontrollü memurlar bordroda altın yardımının Prime Esas Kazanç’a dahil edilmemesi durumunda idari para cezası hükmü uygulayabilmektedir.
Damga Vergisi: Bordrodaki her ödeme kalemi gibi toplam kazanç içinde Damga Vergisine tabi olacaktır.
Prime Esas Kazançlar 5510 Sayılı Kanun Madde 80’de belirtilmiştir.
Madde80/b’ de ise prime tabi tutulmayan kazançlar belirtilmiş olup, aynı maddenin “c” bendinde ise, Madde 80/b bendi dışındaki ödemelerin her ne adla olursa olsun prime tabi tutulması gerektiği vurgulanmıştır.
“5510 Sayılı Kanun Madde 80
b) Ayni yardımlar ve ölüm, doğum ve evlenme yardımları, görev yollukları, seyyar görev tazminatı, kıdem tazminatı, iş sonu tazminatı veya kıdem tazminatı mahiyetindeki toplu ödeme, keşif ücreti, ihbar ve kasa tazminatları ile Kurumca tutarları yıllar itibarıyla belirlenecek yemek, çocuk ve aile zamları, işverenler tarafından sigortalılar için özel sağlık sigortalarına ve bireysel emeklilik sistemine ödenen ve aylık toplamı asgari ücretin % 30’unu geçmeyen özel sağlık sigortası primi ve bireysel emeklilik katkı payları tutarları, prime esas kazanca tabi tutulmaz.
c) (b) bendinde belirtilen istisnalar dışında her ne adla yapılırsa yapılsın tüm ödemeler ile ayni yardım yerine geçmek üzere yapılan nakdi ödemeler prime esas kazanca tabi tutulur. Diğer kanunlardaki prime tabi tutulmaması gerektiğine dair muafiyet ve istisnalar bu Kanunun uygulanmasında dikkate alınmaz.”