Çalışma hayatının içerisinde gerek iş yoğunluğu gerekse de ülkenin genel yararları neden gösterilerek ve işçinin de onayı alınarak yılda 270 saatten çok olmamak koşulu ile fazla çalışma yapılabilir. Fazla çalışma ve fazla sürelerle çalışma yönetmeliği ile 4857 sayılı İş Kanunun 41’inci maddesinde yapılan düzenlemeler dikkate alınarak iş yerinde fazla çalışma yaptırılabilir.
Haftalık çalışma süresinin 45 saatin altında belirlendiği durumda 45 saate kadar olan çalışmalar fazla sürelerle çalışma olarak adlandırılır ve çalışanın saatlik ücreti %25 arttırılarak ödeme yapılırken, 45 saatin üstündeki çalışmalar ise fazla çalışma sayılarak saatlik ücret %50 arttırılmak suretiyle ödeme yapılmaktadır.
Fazla çalışma veya fazla sürelerle çalışma yapan işçi isterse, bu çalışmalar karşılığı zamlı ücret yerine, fazla çalıştığı her saat karşılığında 1 saat 30 dakikayı, fazla sürelerle çalıştığı her saat karşılığında 1 saat 15 dakikayı serbest zaman olarak kullanabilir. Kullanılacak serbest zaman izninde işçinin ücretinde herhangi bir kesinti yapılmamalıdır.
Yargıtay Kararı
Kanun ve yönetmeliğin beraberinde çalışma hayatının her alanında olduğu gibi fazla çalışmanın esaslarında da emsal nitelikte olacak Yargıtay kararları bulunmaktadır. 31 Mayıs 2022 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan Yargıtay 9. Hukuk Dairesi’nin 2022/3115 esas ve 2022/3812 no’lu kararı da benzer nitelikte bir sonuç ortaya koymaktadır.
İlgili Yargıtay kararında, işçinin son brüt ücretinin bordrodaki ücretinden daha yüksek olduğu ve haftada 28 saat fazla çalışma yaptığının tanık beyanlarıyla tespit edilmesi halinde, yapılan bilirkişi hesaplamasında, imzalı ücret bordrolarının dikkate alınmamasının hatalı olduğu imzalı bordrodaki fazla çalışma süresini aşacak şekilde fazla çalışma yapıldığı iddiasının ancak yazılı bir delil ile ispatlanabileceği, yazılı bir delilin bulunmaması halinde, bordrodaki fazla çalışma süresi ile bağlı kalınarak gerçek ücret üzerinden fazla çalışma alacağının hesaplanması gerektiği, bordrodaki ödeme miktarının mahsup edilerek sonuca gidilmesi gerektiği kararına varılmıştır.
Örnek karardaki işçinin normal şartlarda iddiasına göre son brüt ücreti bordrodakinden yüksek olmasına rağmen, fazla çalışma hesaplamasının da bulunduğu imzalı ücret bordrosunun bulunması ve aksini ispatlayacak bir delil olmaması nedeniyle dava işveren lehine sonuçlanmıştır.
İlgili Yargıtay Kararı için tıklayın.
işe giriş çıkış kayıtları alınarak fazla çalışması ispatlanamaz mı? Personel takip sistemi aracılığı ile ulaşılabilir muhakkak? Evden çalışıyor ise mailler geçerli sayılmaz mı?