Kamu çalışanlarına sağlanan haklardan olan Aile Yardımı, Çocuk Zammı, Çocuk Yardımı gibi ödemeler, özel sektör iş yerlerinde de sıkça karşımıza çıkıyor. Özel sektöre devredilmiş kamu iktisadi teşebbüsleri, toplu iş sözleşmeleri ve bunlar dışında normal iş sözleşmelerinde de aile ve çocuk yardımlarına yer verilebiliyor. İşverenler bu ödemeleri bordrolaştırırken SGK ve Vergi tarafından sağlanan avantajlardan faydalanıyor.
Çocuk Zammı/Yardımı İstisna Rakamları – 2022/I. Dönem
Çocuk yardımı ödemeleri, SGK tarafında asgari ücretin aylık tutarının %2’sini aşmayacak şekilde prime esas kazanç matrahına dâhil edilmiyor. İstisna çocuk başına uygulanıyor, fakat 2 çocukla sınırlı tutulmuş. 2022 asgari ücreti üzerinden SGK istisna tutarı hesaplandığında;
5.004 TL x % 2 = 100,08 TL
Yapılan çocuk yardımı tutarının 100,08 TL’yi aşması durumunda, aşan kısım prime esas kazanca eklenerek üzerinden SGK primi ve işsizlik primi hesaplanması gerekiyor.
Gelir vergisi tarafındaki istisna uygulaması ise, asgari ücret üzerinden belirlenmiyor. Buradaki kriter, memur maaş katsayısı olarak belirlenmiş. 2022 yılı ilk 6 aylık 1. dönemi için belirlenmiş 0,235445 olan memur maaş katsayısı üzerinden hesaplanmış gelir vergisi istisna rakamları ise aşağıdaki gibidir:
01.01.2022 – 30.06.2022 | 01.07.2022 – 31.12.2022 | ||
Çocuk Zammı/ Çocuk Yardımı | SGK İstisnası | 100,08 | 100,08 |
Gelir Vergisi İstisnası /6 yaş + | 58,86 | – | |
Gelir Vergisi İstisnası/0-6 yaş | 117,72 |
Gelir vergisi istisnası uygularken, çocuğun yaşına göre uygulanacak istisna tutarı değişiyor. 6 yaş ve altındaki çocuklar için 117,72 TL istisna uygulanabilirken, 6 yaş üstü çocuklarda istisna 58,56 TL olarak uygulanıyor.
Aile Yardımı İstisna Rakamları – 2022/I. Dönem
Aile yardımı ödemeleri, SGK tarafında asgari ücretin aylık tutarının %10’unu aşmayacak şekilde prime esas kazanç matrahına dâhil edilmiyor. Bu rakamı aşan tutarın SGK primine tabi tutulması gerekiyor. 2022 asgari ücreti üzerinden aile yardımı SGK istisna tutarı hesaplandığında;
5.004 TL x % 10 = 500,40 TL
Aile yardımlarında gelir vergisi tarafındaki istisna sadece kamu çalışanlarına ödenen tutarlarda uygulanıyor. Özel sektör işçilerine yapılmış aile yardımı ödemelerinde gelir vergisi istisnası yok.
01.01.2022 – 30.06.2022 | 01.07.2022 – 31.12.2022 | ||
Aile Zammı/ Aile Yardımı | SGK İstisnası | 500,40 | 500,40 |
Gelir Vergisi İstisnası *KAMU | 535,17 | – |